استرپتوکیناز (Streptokinase) در درمان ترومبوز وریدهای عمقی، آمبولی ریوی، ترومبوآمبولی حاد شریانی، شانت های شریانی- وریدی حاوی لخته و انفارکتوس حاد قلبی مصرف می شود.
نام تجارتی : Streptase و Kabikinase
اشکال دارو
- استرپتوکیناز ویال 750000 استرپتوکیناز
- استرپتوکیناز ویال 1.5e+006 استرپتوکیناز
موارد مصرف استرپتوکیناز
ترومبوز وریدهای عمقی حاد , سکته قلبی حاد , آمبولی ریوی , ترومبوآمبولی حاد شریانی , شانت های شریانی-وریدی
مقدار مصرف استرپتوکیناز
درمان سکته قلبی حاد:بزرگسالان:
انفوزیون وریدی در اسرع وقت پس از شروع علایم ( از 4 تا 24 ساعت)، 1500000U طی 60 دقیقه. انفوزیون داخل شریان کرونری 20000 U ، سریع و در ادامه 2000 units/min طی 60 دقیقه ( مقدار نهایی 140000U ).
مکانیسم اثر استرپتوکیناز
استرپتوکیناز ترومبولیز را توسط فعال ساختن پلاسمینوژن تحریک می کند. استرپتوکیناز پلاسمینوژن را به آنزیم پلاسمین تبدیل می کند در نتیجه باعث حل شدن لخته های خونی می شود.
فارماکودینامیک
استرپتوکیناز از طریق ترکیب با پلاسمنیوژن و تشکیل کمپلکس استرپتوکیناز ـ پلاسمینوژن (که در نهایت به کمپلکس استرپتوکیناز ـ پلاسمین تبدیل می شود) تشکیل پلاسمین را افزایش می دهد.این دو کمپلکس باقیمانده پلاسمینوژن را به پلاسمین تبدیل می کنند. پلاسمین فعالیت ترومبولیتیک داردکه در برطرف کردن لخته های خونی و انسداد شریانی که موجب انفارکتوس قلبی می شود نقش دارد.
فارماکوکینتیک استرپتوکیناز
متابولیسم این دارو کبدی است و هیچگونه متابولیتی برای آن مشخص نشده است. نیمه عمر استرپتوکیناز پس از تزریق وریدی 5/1 میلیون واحد بیش از یک ساعت است. نیمه عمر کمپلکس های فعال کننده 23 دقیقه است. زمان لازم برای رسیدن به اوج اثر برقراری مجدد پرفوزیون عضله قلب، 20 دقیقه تا 2 ساعت ( متوسط 45 دقیقه) پس از شروع درمان وریدی است. اثر دارو چند ساعت پس از قطع درمان، زمان ترومبین معمولاً به کمتر از دو برابر میزان طبیعی خود می رسد. با وجود این، زمان پروترومبین بندرت ممکن است برای مدت 24-12 ساعت پس از توقف درمان همچنان طولانی باشد.
هشدار ها در رابطه با مصرف استرپتوکیناز
1- این دارو در موارد زیر باید با احتیاط مصرف شود:
وجود هر گونه نقص انعقاد خون اولیه یا ثانویه ، زایمان طی ده روز قبل از شروع درمان، آندوکاردیت باکتریایی تحت حاد، خونریزی شدید مجرای گوارش طی 10 روز قبل از شروع درمان، جراحی اعصاب طی 2 ماه قبل از شروع درمان، بیوپسی اعضاء طی 10 روز قبل از شروع درمان، سوراخ شدن عروق خونی طی 10 روز قبل از شروع درمان، هر گونه جراحی بزرگ غیر از جراحی اعصاب یا قفسه سینه طی 10 روز قبل از شروع درمان و ضربه شدید و اخیر، تنگی دریچه میترال همراه با فیبریلاسیون دهلیزی یا سایر نشانه های ترومبوز احتمالی در نیمه چپ قلب، آسیب شبکیه ناشی از دیابت، درمان با اوروکیناز طی 5 روز تا 6 ماه قبل از شروع مجدد درمان.
2- در صورت بروز خونریزی شدید، مصرف استرپتوکیناز باید قطع شود و در صورت نیاز فاکتورهای انعقادی و داروهای ضد انحلال فیبرین ( آپروتینین یا اسید ترانکسامیک ) نیز تجویز شود.
3- درمان با داروهای ترومبولیتیک برای موارد مصرف غیر از ترومبوز حاد شریان کرونر فقط باید در بیمارستانهایی که دارای تجهیزات و پرسنل تعلیم دیده برای انجام اقدامات و آزمون های تشخیصی توصیه شده هستند، صورت گیرد.
4- توصیه می شود هنگام تزریق استرپتوکیناز، وسایل و داروهایی مانند اپی نفرین، آدرنوکورتیکوئید و ضد هیستامین ها برای درمان آنافیلاکسی در دسترس باشند.
5- در طول درمان با استرپتوکیناز بیمار باید کاملاً بستری و تحت نظر باشد.
توصیه های دارویی استرپتوکیناز
1- تکمیل دوره درمان همراه با استراحت کامل و رعایت کلیه دستورات پزشک به منظور به حداقل رساندن خونریزی ضروری است.
2- تهیه و دقیق کردن محلول تزریقی استرپتوکیناز، باید بر اساس توصیه های کارخانه سازنده صورت گیرد.
3- در طول درمان با این دارو باید از هر گونه اقدام غیر ضروری برای بیمار خودداری کرد.