اسپیرونولاکتون (Spironolactone) یا آلداکتون نوعی داروی ادرار آور بازجذب کننده پتاسیم است که از جذب سدیم زیاد بدن جلوگیری کرده و از کاهش سطح پتاسیم بدن جلوگیری می کند. اسپیرونولاکتون کاربردهای متفاوتی دارد که در زیر، به مهم ترین آنها اشاره شده است:
- از بین بردن تورم و ادم ناشی از شرایط خاص مانند نارسایی قلبی، بیماری های کبدی و کلیوی (سندرم نفروتیک)
- فشار خون بالا
- هیپوکالمی (سطح پتاسیم پایین در خون) مخصوصاً در بیمارانی که دیگوکسین مصرف می کنند.
- نارسایی احتقانی قلب
- هیپرآلدوسترونیسم اولیه (ترشح بیش از حد هورمون آلدوسترون در خون)
- پرمویی (هیرسوتیسم)
- درمان آکنه
- ریزش مو هورمونی
پیش از مصرف اسپیرونولاکتون
- در صورت بارداری یا قصد باردار شدن و یا شیردهی،مشکلات کلیوی و غدد آدرنال (فوق کلیوی) ،پزشک خودرا مطلع نمایید.
- سابقه ی هرگونه حساسیت دارویی را به پزشک خود اعلام کنید.
- از آنجا که این دارو می تواند در عملکرد داروهای دیگر در بدن اختلال ایجاد کند لازم است پیش از شروع مصرف لیستی از کلیه ی داروهای مصرفی خود در اختیار پزشک یا داروساز خود قرار دهید.
موارد منع مصرف داروی اسپیرونولاکتون
- به تاریخ انقضای داروی اسپیرونولاکتون (Spironolactone) توجه کنید و اگر دارویی که در دستتان است تاریخ انقضای آن تمام شده است، از مصرف آن خودداری کنید.
- هرگز داروی اسپیرونولاکتون را به فرد دیگری حتی با علائم مشابه خودتان تجویز نکنید.
قبل از تجویز دارو، پزشک را در صورت وجود موارد زیر مطلع کنید:
- حساسیت به این دارو، یا دیگر داروها و مواد
- بارداری یا قصد باردار شدن
- شیردهی
- مشکلات کلیوی
- مشکلات غدد آدرنال (فوق کلیوی)
- مشکلات کبدی
- بیماری های قلبی
- مشکل در دفع ادرار
- اختلال در میزان الکترولیت های بدن
- دیابت
تداخلات دارویی اسپیرونولاکتون
تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تأثیر داروها را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آنها شود. بنابراین برای مصرف این دارو، لیست تمام داروهایی که مصرف می کنید اعم از داروهای تجویزی و غیرتجویزی (گیاهی، مکمل و …) را با پزشکتان در میان بگذارید.
برخی از داروهایی که با اسپیرونولاکتون تداخل دارند، عبارتند از:
- قرص های خواب آور
- ضد دردهای مخدر
- شل کننده عضلات
- داروهای درمان افسردگی، اضطراب و تشنج
- داروهای قلب
- دیگر داروهای فشارخون
- داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (آسپرین، ایبوپروفن، ناپروکسن، سلکوکسیب، دیکلوفناک، ملوکسیکام و …)
- داروهای ضد انعقاد خون
- مکمل های پتاسیم
- داروهای حاوی پتاسیم مانند پنی سیلین
- داروهای مهارکننده آنزیم مبدل آنژیوتانسین (مهارکننده های ACE)
- کلستیرامین
- لیتیوم
- تریمتوپریم
- نوراپی نفرین
- سیکلوسپورین
عوارض دارو اسپیرونولاکتون
- ژنیکوماستی، به معنی بزرگ شدن و دردناک بودن سینه در آقایان. این دارو به ویژه اگر با دوز بالا و در طلانی مدت مصرف شود، می تواند در 10-15 درصد افراد موجب بزرگی و حساسیت سینه گردد. البته با قطع دارو این عارضه قابل برگشت است.
- در خانمهایی که این دارو را مصرف می کنند، می تواند موجب نامنظمی در خونریزی های ماهانه و لکه بینی گردد.
- کاهش سدیم خون (هیپوناترمی)، کاهش منیزیم خون (هیپومنیزیمی) و کاهش کلسیم خون (هیپوکلسمی)، از عوارض این دارو است. سطح این املاح مرتبا در طول مصرف دارو باید کنترل گردد.
- یکی از مهم ترین خطرات این دارو افزایش پتاسیم خون (هیپرکالمی) است. به ویژه که این بیماران احتمال دارد سایر داروهای بالا برنده پتاسیم خون را همزمان مصرف نمایند. لذا حتما باید سطح پتاسیم خون به صورت دوره ای کنترل گردد.
- کاهش تستوسترون و میل جنسی
- ریزش مو
- خستگی، ضعف و بیحالی
- افزایش قند خون و از کنترل خارج شدن دیابت
- این دارو در حاملگی تایید نشده است. لذا افرادی که این قرص را مصرف می کنند در صورت حاملگی یا تصمیم به حاملگی ضمن قطع دارو حتما با پزشک معالج خود مشورت نمایند.
- برخی از افراد به این دارو حساسیت نشان می دهند. میزان حساسیت می تواند از مقادیر خفیف مانند خارش دست و پا و کهیر ساده تا مقادیر شدیدتر همچون جوش های دست وصورت وبدن و آنژیو ادم متفاوت باشد.
میزان، تاثیرات و مکانیزم اثر سوتالول
