زونیساماید (Zonisamide) یک سولفونامید ضد تشنج و مهارکننده کربنیک انیدراز است که برای جلوگیری و یا کنترل تشنج در بیماری صرع تجویز می شود. روند زونیساماید برای جلوگیری از تشنج کاملا شناخته شده نیست اما باعث کاهش تعداد تشنج ها می شود.
صرع بدین معناست که فرد به کرات دچار غش و تشنج می شود. تشنج یک حالت گذرا بوده که بر اثر تغییرات الکتریکی مغز ایجاد می شود. در تشنج تغییرات الکتریکی در یک قسمت خاص از مغز رخ می دهد و بنابراین به صورت موضعی بخشی از بدن دچار تشنج می شود. از آنجا که بخش های مختلف بدن توسط بخش های متفاوتی از مغز کنترل می شود، علائمی که در تشنج دیده می شود بستگی دارد که کدام بخش از مغز دچار تغییرات الکتریکی شده باشد. علائمی که ممکن است در طی تشنج اتفاق بیفتد می تواند بر عضلات، احساسات، رفتار، آگاهی و یا ترکیبی از آن ها تاثیر بگذارد.
زمان و نحوه مصرف زونیساماید
- پیش از شروع مصرف زونیساماید و در هربار مصرف مجدد، برگه راهنمای دارو را مطالعه کنید. اگر سوالی دارید، از پزشک معالج خود یا پزشک داروخانه بپرسید.
- این دارو را طبق تجویز پزشک به صورت خوراکی، معمولاً 1 تا 2 بار در روز و همراه با غذا یا بدون آن مصرف کنید. کپسول ها را به صورت کامل بخورید. برای پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه، در طول مصرف این دارو باید مایعات زیادی مصرف شود، مگر اینکه پزشک تجویز دیگری داشته باشد.
- دوز مصرفی این دارو بر اساس وضعیت پزشکی و پاسخ بدن به درمان تعیین می شود. رعایت دستورالعمل های پزشک برای مصرف این دارو اهمیت بسیاری دارد. پزشک در ابتدا مصرف این دارو را با دوز کم تجویز می کند و به آرامی دوز آن را افزایش می دهد. ممکن است چند هفته یا چند ماه طول بکشد تا دوز مناسب بیمار تعیین شود و به پاسخ دهی مناسب برسد.
- بیشترین اثربخشی دارو در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود. بیشترین اثربخشی این دارو هنگامی ایجاد می شود که سطح آن در بدن ثابت بماند. بنابراین برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف و ثابت نگه داشتن مقدار آن، آن را هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید.
- بدون اطلاع پزشک مصرف این دارو را قطع نکنید. قطع ناگهانی دارو می تواند باعث تشدید برخی عارضه ها شود. برای قطع مصرف دارو، باید دوز مصرفی به تدریج کاهش یابد.
- در صورت تداوم یا تشدید عارضه به پزشک خود اطلاع دهید.
مکانیسم اثر زونیساماید
مکانیسم اثر زونیساماید بخوبی شناخته شده نیست. ولی احتمال می رود که از طریق افزایش تثبیت غشاهای نورونی و جلوگیری از هایپرسینکرونیزاسیون و دپلاریزاسیون نورون ها از طریق اتصال به کانال های سدیمی و کلسیمی حساس به ولتاژ اثر خود را اعمال می کند . زونیساماید همچنین کربنیک انهیدراز را هم بمقدار کمتر مهار می کند که گمان نمیرود این اثرنقش قابل ملاحظه ای در فعالیت ضد تشنج داشته باشد. زونیسامایدیک داروی ضدصرع می باشد که از لحاظ شیمیایی در دسته سولفونامیدها قرار می گیرد و با دیگر عوامل ضدصرع ارتباطی ندارد.
فارماکوکینتیک زونیساماید
- زونیساماید از طریق دستگاه گوارش جذب می شود. پس از مصرف خوراکی 200 تا 400 mg زونیساماید، حداکثر غلظت پلاسمایی در عرض 2 تا 6 ساعت بدست می آید.
- در حضور غذا زمان رسیدن به حداکثر غلظت پلاسمایی به تاخیر می افتد( 4 تا 6 ساعت) ولی غذا اثری بر روی فراهمی زیستی زونیساماید ندارد.
- در عرض 14 روز غلظت پایدار پلاسمایی بدست می آید.
- نیمه عمر حذفی زونیساماید در پلاسما تقریبا 63 ساعت و در گلبلول قرمز حدود 105 ساعت می باشد.
- زونیساماید تقریبا 40% به پروتئین های پلاسما متصل می شود.
- زونیساماید عمدتا در کبد متابولیزه شده و عمدتا از طریق ادرار بصورت دست نخورده و متابولیت گلوکورونید دفع می گردد.
احتیاط مصرف در رابطه با زونیساماید
قبل از مصرف دارو پزشک خود را در صورت وجود موارد زیر مطلع کنید:
- حساسیت به آسپیرین
- سابقه صرع پایدار
- سابقه مشکلات کبدی یا کلیوی
- سابقه سنگ کلیه
- سابقه مشکلات تنفسی
- سابقه اسیدوز متابولیک
- مشکلات روحی و روانی
- اسهال
- رژیم غذایی با چربی بالا
- عمل جراحی پیش رو
موارد منع مصرف و تداخل دارویی ویگاباترین
