ساعدنیوز
ساعدنیوز

نقدی بر نقش آفرینی ایران در موضوع غزه

  یکشنبه، 07 آبان 1402 ID  کد خبر 360630
نقدی بر نقش آفرینی ایران در موضوع غزه
دکتر عفیفه عابدی کارشناس مسائل بین الملل در یادداشتی اختصاصی برای ساعدنیوز به تحلیل و تشریح نقش آفرینی ایران در موضوع غزه از منظری انتقادی پرداخته است.

ایران از زمان آغاز طوفان الاقصی، دیپلماسی فعالی را برای حمایت از مقاومت و کنترل و توقف حملات اسرائیل علیه غزه داشت. سفر وزیر خارجه ایران به غرب آسیا و کشورهای واقع در جغرافیای سیاسی مقاومت ابتکار خوبی بود. سلسله گفتگوها و رایزنی ها تلفنی با مقامات کشورها و سازمان های اسلامی و غیر اسلامی، گفتگوهای رسانه ای متعدد، توانست بخشی از پیام مقاومت فلسطین را به جهان ارسال کند. با این حال یک نکته حائز توجه و اهمیت وجود دارد، گاهی بیش فعالی بیش از انفعال پیامدهای هزینه ساز دارد. دیپلماسی گاهی درگیری مستقیم با تحولات نیست. دیپلماسی گاهی واگذار کردن بازی به سایر بازیگران است.

سفر امیرعبداللهیان به منطقه

در جریان ازسرگیری روابط ایران و عربستان، مقامات دو کشور در اظهارات مختلف بر نقش و تاثیر این رابطه در صلح، ثبات و امنیت منطقه ای تاکید داشتند. در همان زمان گمانه زنی می شد اگر ایران و عربستان در بسیاری از پرونده های منطقه ای تعارض منافع داشته باشند، در موضوع فلسطین می توانند همکاری و همگرایی داشته باشند، هر چند روش ایران و عربستان در موضوع فلسطین متفاوت باشد. اما چرا تهران و ریاض نتوانستند در جنگ غزه از این ظرفیت استفاده کنند؟

از ابتدای جنگ غزه مواضع سیاسی عربستان به شکل صریح علیه حملات اسرائیل در غزه بود. وزارت خارجه عربستان در چند بیانیه خواستار توقف فوری حملات در غزه، کمک رسانی فوری و مخالفت با کوچ اجباری ساکنان غزه شد. شواهد و اخبار نشان می دهد ریاض برای مواضع خود یک گام عملی نیز برداشت و فرآیند عادی سازی روابط با اسرائیل را هم قطع کرد. سفر وزیر خارجه ایالات متحده به عربستان برای جلب نظر ریاض درباره حملات اسرائیل نیز تاثیری در موضع ریاض نداشت. هر چند از عربستان انتظار بیشتری می رفت.

کنفرانس خبری امیرعبداللهیان و بن فرحان

اما چرا این مواضع مشترک ایران و عربستان درباره لزوم پایان حملات علیه غزه، تاثیری در همکاری تهران و ریاض در ایجاد وحدت بین کشورهای اسلامی و هم افزایی یک صدای بلند جهانی علیه اسرائیل و پایان حملات به غزه نداشت؟

بی تعارف باید گفت ادراک تهدید بین ایران و عربستان همچنان به قوت خود باقی است. در جریان جنگ اخیر غزه، حداقل دستاورد سناریو غربی ها درباره دخالت ایران در طوفان الاقصی این بود که بدبینی بین کشورهای منطقه و ایران را اگر تشدید نکرد، بطور محسوسی باز نمایان کرد. مواضع صریح ایران درباره تاثیر طوفان الاقصی بر پایان عادی سازی روابط اسرائیل و اعراب نیز مزید بر علت شد که نسبت به اهداف منطقه ای ایران در جناح عربی منطقه بدبینی ایجاد شود. هر چند ایران بارها اتهام دخالت در طوفان الاقصی را رد کرد.

ملاقات امیرعبداللهیان با وزیر امور خارجه بحرین

ایران به دلایل متعددی دچار ضعف در تفکیک سیاست اعلامی و سیاست اعمالی است. توقف و تعویق عادی سازی روابط عربستان و اسرائیل هدف اعمالی درستی است اما ایران باید اجازه می داد این دستاورد طوفان الاقصی به شکل ملموس نمایان شود. اظهارات شتاب زده ایران درباره دستاوردهای طوفان الاقصی، مانع از استفاده از ظرفیت این عملیات در همگرایی بیشتر اسلامی شد.

ایران در شکل دادن و هدایت محور مقاومت سیاست و عملکرد بسیار موفقی داشت. همچنان نیز باید به راهبردهای موثر در بسط ژئوپلتیک مقاومت ادامه دهد. اما شاید لازم باشد دلایل موفقیت ایران در تقویت محور مقاومت را موشکافی کرد و آثار آن بر سایر عرصه های رسمی روابط خارجی ایران را تحلیل و تجزیه کرد.

یکی از مهمترین دلایل موفقت ایران این است که ایران به شکل بی رقیبی نقش رهبری در محور مقاومت را بر عهده دارد. اما ایران به دلیل میل زیاد به رهبری جریان ها، در همکاری با بازیگران هم تراز با خود، نقاط ضعف اساسی دارد. این ضعف به شکل دیگری در رابطه ایران و قدرت های جهانی نیز نمایان می شود.

یک سبکی از بازی در روابط بین الملل وجود دارد که بازیگران تلاش می کنند شرایط و روندها را به گونه ای شکل دهند که هزینه ها را سایر بازیگران بپردازند و اهداف و دستاوردها را آنها درو کنند. اگر بررسی دقیقی در رویدادها و روندهای مرتبط به ایران با قدرت های بزرگ شود، معمولا ایران در جایگاه بازیگری بوده که برای اهداف دیگران، هزینه را پرداخته است. به ندرت ایران بازیگری بوده که اجازه داده است قدرت های دیگر هزینه را بپردازند و ایران محصول را برداشت کرده باشد.

دیدار امیرعبداللهیان با وزیر امور خارجه اردن

در تعامل با قدرت های همتراز نیز میل ایران به در اختیار داشتن ابتکار عمل و رهبری رابطه مانع از شکل گیری همکاری و پیشرفت روابط می شود. در حالی که روابط در این سطح زمانی پیشرفت می کند که به بازیگران همتراز نیز فضای بازی و ابتکار عمل داده شود.

در واقع در شرایط بحرانی کنونی، ایران به جای آرمانگرایی در اهداف و فعالیت بیش از حد، باید عملگرایانه تقسیم هزینه کند و به سایر بازیگران همسو نیز فضای بازی و ابتکار عمل دهد. به عبارت دیگر زمان آن رسیده ایران بخشی از وظیفه حمایت از فلسطین را به سایر کشورهای اسلامی به ویژه عربستان، ترکیه و قطر واگذار کند.

در روند جدید منطقه ای جلوگیری از تشدید حملات به فلسطین و غزه، می تواند یک گام دیگر برای تقویت محور مقاومت و همگرایی بیشتر اسلامی در موضوع فلسطین باشد که این مسئله نیز می تواند به همسویی و تقویت بیشتر روابط ایران و عربستان در منطقه و سازمان کنفرانس اسلامی کمک کند. یکی از مهمترین پیشران های این تحول، افزایش خشم منطقه ای و جهانی از جنایات اسرائیل علیه غزه است.

4 دیدگاه

  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
رهبر معظم انقلاب: از وقتی که رهبر شده‌ام آجیل نخوردم؛ چون رهبر باید مثل فقرا زندگی کند! (505 نظر) 10 اقدامِ منجر به گرانی در 100 روز (254 نظر) 10 ایده تبلیغات مؤثر برای کسب‌وکارهای کوچک (246 نظر) (تصاویر) سفر به عصر قاجار؛ منظره‌های «کلاردشت»، 158 سال قبل (244 نظر) داریوش ارجمند: زنی که وزنه برداری می کند نه رَحِم دارد و نه تخمدان ریش درآورده نه می‌تواند شوهر کند و نه می‌تواند بچه داشته باشد! (243 نظر) مهران مدیری: من رفتم مسافرت و بهترین هتل اون شهر رو پیدا کردم ولی من رو نشناخت و گفت اتاقامون پُره، من هنوزم که هنوزه فکر میکنم دارم خواب میبینم+ویدیو (199 نظر) آخرین جشن تولد ساده و خلوت بهاره سرگل زایی، یکی از استعدادهای برتر کشورمان/ روحت شاد بانوی کرمانی+عکس (99 نظر) مهراب قاسم خانی: معرفی میکنم عضو جدید خانواده/ چه پشمالو و گوگولی هم هست+عکس (77 نظر) شهرام قائدی: دنیا دیگه نمیزاد مادرهای مارو، مادر من هیچوقت کرم به دستش نزد، نفهمید مو رنگ کردن چیه لباس خونه با مهمونی چه فرقی داره...+ویدیو (65 نظر) بهاره رهنما: من کاهل نماز بودم که بعد از شرط گذاشتن همسر دومم درباره نماز خواندن الان نمازم را میخوانم و دیگه کاهل نماز نیستم (62 نظر) الهام چرخنده: من برای همه کسانی که کتکم زدند، باعث بیماری قلبی شدند نفرین ندارم اما الهی که به درد من دچار بشید+ویدیو (61 نظر) رونالدو: برای اولین بار جورجینا را برای شام دعوت کردم متعجب بود چون باورش نمی شد که به جای اتوبوس با بوگاتی به خانه برمی گردد+فیلم (58 نظر) مازیار لرستانی: ای کاش به جای روز زن و روز مرد، روز شرف و انسانیت داشتیم+عکس (48 نظر) شعرخوانی زیبا و دلنشین رهبر معظم انقلاب: ای تکیه گاه و پناه زیباترین لحظه های پرعصمت و پر شکوه تنهایی و خلوت من+ویدیو (44 نظر) خلاقیت خنده دار پدر ایرانی با طراحی سینما در توالت خانه اش حماسه آفرید+عکس/ هنر نزد ایرانیان است و بس😂 (41 نظر)
پربازدیدترین ویدئوهای روز   
تیتر امروز   
فال قهوه با نشان روز شنبه 3 آذر ماه 1403
فال انبیاء روزانه شنبه 3 آذر 1403
فال روزانه امروز شنبه 3 آذر ماه 1403
فال شمع روزانه امروز شنبه 3 آذر 1403
فال حافظ با تفسیر امروز شنبه 3 آذر 1403+فیلم
فال ابجد روزانه شنبه 3 آذر 1403
رونمایی از سند ازدواج در زمان قاجار؛ آداب عجیب خواستگاری رفتن بدون خبر دادن به صاحبخانه+ عکس
یک فیلم ایرانی نداریم که مردها در آن نرقصند!
بشار اسد و نبیه بری به پیام رهبر انقلاب چه جوابی دادند؟
واکنش ایران به قطعنامه ضد ایرانی شورای حکام چیست؟
تصویب قطعنامه ضدایرانی کشورهای غربی در آژانس اتمی
ابلاغیۀ رئیس جمهور مبنی بر اصلاح مصوبۀ ماده واحدۀ تأسیس سازمان ملی هوش مصنوعی
ویدیو | فلسفۀ زندگی از نگاه حسین پناهی: عشق یک جفت النگو، عدالت نیم کیلو سیب‌زمینی!
معنا و مفهوم ضرب المثل «هر چی سنگه، مال پای لنگه» در ادبیات فارسی / ضرب المثل در حقیقت یک باور هست، و هر باور یک ماتریکس!
اجاره خانواده برای ازدواج مجدد پنهانی / مواظب باشید سرتان کلاه نرود!
منتخب روز   
دورهمی پارسا پیروزفر و پریناز ایزدیار در یک کافه شیک و دلباز/ دو بازیگر خوش استایل و دوست‌داشتنی در یک قاب هدیه‌ دست‌ساز مادران سرزمین آفتاب، سیستان و بلوچستان به مسعود پزشکیان+ویدیو استفاده از ویروس کووید 19 برای مبارزه با سرطان! تب دنگی خطرناک شد؛ شیوع در جنوب شرقی ایران! سردار آزمون: وقتی دو تا گل میزنیم فکر میکنیم بازی رو بردیم و این ایراد بزرگ ماست/ناراحتی سردار آزمون بعد از بازی با قرقیزستان جزئیات پرونده آزار و اذیت دختر 16 ساله مشهدی از طرف 2 برادر ناتنی و پناه بردن او به کلانتری / از چند سال قبل که 2 برادر ناتنی ام به مصرف شیشه اعتیاد پیدا کردند مدام مرا کتک می زدند... مرگ پسر جوان بعد از خوردن الکل ضدعفونی اولین تمرین تیم ملی در استادیوم شهر بیشکک/ماشالله به این انرژی گروگانگیری افغان‌ها در تهران توسط 3 پاکستانی اخاذ اندروید 15 برای شیائومی و سامسونگ کی میاد؟ /لیست کامل تبلت‌هایی که اندروید15 سامسونگ را دریافت می‌کنند سلیقه‌ی خاص همسر پوریا پورسرخ برای سوپرایز تولد شوهر خوش‌تیپش با دیزاین شیک و کیک روکش طلا/ چه تیپ خفنی زده شادوماد! تصاویری از اولین تمرین ستاره های همیشه درخشان تیم ملی ایران، از طارمی گرفته تا بیرانوند و... در بیشکک قبل از بازی با قرقیزستان/به امید پیروزی✌