علل پوسیدگی دندان
پوسیدگی دندان بر اثر وجود دو عامل به وجود می آید: باکتری های موجود در دهان و خوردن مواد غذایی که نشاسته و شکر بالایی دارند. وجود باکتری در دهان امری طبیعی است، اما در صورت عدم رعایت بهداشت دهان و دندان، وجود این باکتری ها مشکل ساز می شود. باکتری هایی که به طور طبیعی در دهان وجود دارند، با تکه های غذا و آب دهان ترکیب می شوند و ماده ای به نام پلاک تولید می کنند. پلاک، یک ماده ی بسیار چسبناک و نامرئی (شفاف) است که به سرعت شکل می گیرد. غذاهایی که حاوی شکر و نشاسته هستند، باعث می شوند که پلاک موجود روی دندان ها چسبناک تر شود. در صورتی که پلاک بیش از چند روز روی دندان ها باقی بماند، کم کم سفت و سخت می شود و تبدیل به ماده ای می شود که تارتار نام دارد.
زمانی که باکتری موجود در پلاک و تارتار، شکر موجود در دهان را به اسید تبدیل می کند، این اسید باعث خوردگی دندان می شود.
استرپتوکوکوس موتانس و استرپتوکوک سوبرینوس باکتری هایی هستند که بیش از همه با کربوهیدرات هایی مانند سوکروز، فروکتوز و گلوکز ترکیب می شوند و تولید اسید می کنند. این اسید باعث نرم شدن و خوردگی بافت سخت دندان می شود و به مرور زمان یک حفره یا سوراخ روی دندان به وجود می آید که به آن پوسیدگی دندان گفته می شود.
1. زمان مسواک زدن
بعضی از افراد معتقدند که اگر هر چه دلشان بخواهد می توانند بخورند و اگر روی آن بلافاصله مسواک بزنند در این صورت مشکلی برای دندان ها به وجود نمی آید، گروه پزشکی هشدار می دهد که این طرز فکر اشتباه است. مسواک زدن بلافاصله بعد از غذا نه تنها مفید نیست بلکه مضر است. ما خدمت شما عرض کردیم بعد از خوردن غذا و پروسه نیم ساعته آدامس جویدن، هیچ ماده ای تا دو ساعت نباید به دندان ها بخورد. خود اینکار می تواند باعث آسیب به مینای دندان شود.
2. آب به میزان زیاد مصرف کنید
اگر تشنه هستید تنها آب مصرف کنید و به سراغ نوشیدنی های دیگر نروید. البته به صورت جایگزین می توانید از قهوه تلخ یا چایی بدون قند استفاده کنید اما در هر ماده غذایی به میزانی هر چند ناچیز نیز شکر وجود دارد پس سعی کنید هر وقت تشنه بودید تنها از آب استفاده کنید.
3. به دهان خود امان دهید
به صورت مداوم از غذا و نوشیدنی استفاده نکنید، دندان های شما برای جلوگیری از پوسیدگی احتیاج به زمان دارند تا غذای مصرف شده را تجزیه و تحلیل کنند.
4. پوسیدگی به علت خوراکی های شیرین
پوسیدگی دندان از مدت ها قبل با مواد شیرین رابطه ی مستقیم داشته است. بسیار مهم است که شما بتوانید از نوشیدنی ها و خوراکی های شیرین تا حد الامکان پرهیز کنید. این مورد فقط شامل شیرینی و شکلات نمی شود بلکه نوشیدنی های شیرین مثل نوشابه، آبمیوه های کارخانه ای که به طور خانگی درست نشده اند را نیز شامل می شود. حتی بعضی از سس ها نیز حاوی مواد شیرین غیر طبیعی هستند که می توانند باعث آسیب رسیدن به دندان شوند.
5. از خوراکی های چسبناک استفاده نکنید
خوراکی های چسبناک مثل عسل، کشمش، شیره و … به همراه خوراکی های نشاسته ای مثل نان، سیب زمینی و … می توانند به سطوح دندان بچسبند و احتمال پوسیدگی را افزایش دهند. این مورد از خوراکی جزو مواد غذایی هشدار دهنده هستند و از بقیه موارد جدی تر به حساب می آیند اما اگر مصرف آنها به صورت میانه باشد و فرد به طور مرتب از مسواک و نخ دندان استفاده کند میزان احتمال پوسیدگی کاهش میابد.
انواع میوه ها برای بدن نه تنها مفید هستند بلکه نقشی حیاتی برای سلامت انسان بازی می کنند اما در میان آنها خوراکی هایی هستند که شما باید حواستان نسبت به آنها جمع باشد مثل پرتقال یا گوجه فرنگی. این دو خوراکی را تا حد امکان تنها مصرف نکنید و سعی کنید با خوراکی دیگری همراه باشد. اینگونه احتمال آسیب زدن به دندان ها کمتر می شود، توجه داشته باشید این خوراکی ها در هر حالت و شکلی که باشند باز هم اسیدی هستند.
7. نوشیدنی های رنگ دهنده
نوشیدنی هایی مثل قهوه، چای، آبمیوه های کارخانه ای، مشروبات الکلی همه می توانند دندان شما را لکه دار کنند. این نوشیدنی ها چون حاوی مواد رنگ زا هستند می توانند به مینای دندان شما بچسبند و باعث پوسیدگی آن شوند، اما این به این معنا نیست که شما نمی توانید از یک چای صبحانه یا قهوه بعد از ظهر لذت ببرید. فقط بعد از مصرف آنها سریعترین راه برای از بین بردن مواد رنگ زا که به دندان شما چسبیده اند مصرف آب است، ده دقیقه بعد از مصرف این نوشیدنی ها یک لیوان آب بنوشید.
8. رژیمی مناسب داشته باشید
پیشنهاد ما به شما یک رژیم مناسب خالی از هله هوله است. استفاده از مواد طبیعی مثل انواع سبزیجات، میوه ها و مواد غذایی سالمی مثل حبوبات همگی به شما کمک می کنند که نه تنها بدن سرحال و شادابی داشته باشید بلکه سلامت دندانخود را نیز حفظ کنید.
9. ترکیب چربی سالم
فراموش نکنید که بدن شما به چربی مفید نیز نیاز دارد. استفاده از چربی هایی مثل روغن زیتون، آووکادو، ماهی قزل آلا می توانند بدن شما را سالم نگه دارند. اگر مطمئن نیستید که از چه نوع چربی هایی باید استفاده کنید پیشنهاد می کنم بجای امروز و فردا کردن حتما به سراغ یک متخصص تغذیه بروید و راهنمایی بگیرید.
10. کلسیم را فراموش نکنید
افرادی که روزانه به مقدار مناسب کلسیم مصرف می کنند از مشکل کرم خوردگی و هر نوع مشکل دهانی دیگر در امان هستند. یک فرد نیمه بالغ تا یک فرد بالغ روزانه به ۱۰۰۰ تا ۱۳۰۰ میلی گرم کلسیم احتیاج دارد. مواد غذایی که حاوی کلسیم هستند شامل: شیر، ماست، لوبیا و بادام می باشد.
11. از آدامس بدون شکر استفاده کنید
اگر برای ترک عادات نامناسب غذایی خود مشکل دارید سعی کنید بعد از غذا به مدت ۱۵ تا ۳۰ دقیقه از آدامس بدون شکر استفاه کنید، تنها به همین مدت از آدامس مصرف کنید. خود آدامس هر چقدر هم که بدون شکر باشد با مصرف طولانی به مینای دندان آسیب میرسد مصرف بیش از حد آن باعث سایش دندان می شود.
