انحراف فک موجب می شود که دندان های بالاو پایین به راحتی روی هم قرار نگیرند. دو گونه ی رایج این عارضه؛ اوربایت، هنگامی که دندان های بالا جلو آمده اند و آندربایت، یعنی زمانی که دندان های پایین به سمت جلو آمده اند می باشند. دندان پزشکان و متخصصین ارتودنسی راههای درمانی متعددی برای این ناهنجاری ارائه داده اند، اما معمولاٌ، درمان یکسال یا بیشتر طول می کشد.
تآثیری که انحراف فک بجای می گذارد روحی و فیزیکی است. اگر عارضه وخیم باشد منجر به بروز مشکلاتی در خوردن، نفس کشیدن، خوابیدن و صحبت کردن می شود وحتی گاهی باعث درد درزمانی که فک ها حرکت نمی کنند، می شود. ازآنجا که جفت شدن فک های پایین و بالا بسختی انجام می شود، چاره ای جز تحمل درد نیست. بچه هایی که مشکل انحراف فک دارند گاهی مورد اذیت و آزار دوستانشان قرار می گیرند و حتی اگر این چنین نباشد این مشکل باعث خجالتی شدن آنها می شود. دندان پزشکان و متخصصین ارتودنسی درمان این عارضه را پیچیده و نیاز به انجام ارتودنسی، جراحی دندان پزشکی و زیبایی می دانند، البته همه ی این موارد بستگی به شدت عارضه دارد.
انحراف فک پایین Mandibular Deviation یک ناهنجاری اسکلتی می باشدکه همانطور که از نام آن پیداست فک پایین به یک سمت انحراف دارد.در این ناهنجاری ناهماهنگی خط وسط دندان ها midline discrepancy به صورت مشهودی قابل مشاده می باشد.انحراف فک پایین می تواند به صورت مادرزادی و یا اکتسابی باشد.در نوع اکتسابی معمولا فک بر اثر شکستن و جوش خوردن نامناسب در کودکی دچار انحراف به یک سمت خواهد شد.یکی دیگر از علل انحراف فک ضعیف بودن عضلات یک سمت صورت می باشد که در این حالت فک به یک سمت منحرف می گردد.تداخل دندانی در فک بالا و پایین و همچنین عدم درمان به موقع کراس بایت خلفی نیز می توانند منجر به انحراف فک گردند.در برخی از بیماران به علت ناشناخته مفصل گیجگاهی فکی دریک سمت بیشتررشد می کندو در نتیجه یاعث انحراف فک می گردد که به آن همی مندیبولار هایپرتروفی Hemimandibular Hypertrophy می گویند
وجود فاصله در بین دندانها + سوالات متداول
جراحی اصلاحی فک به منظور رفع مشکلاتی انجام می شود که در ارتودنسی متخصص به تنهایی قادر به مرتفع ساختن آنها نیست.البته ارتودنسی معمولا جزء لاینفکی از درمان رفع انحراف فک است.در حالیکه ارتودنسی با هدف ردیف و مرتب کردن دندانها و دستیابی به یک بایت سالم انجام می شوداما دندانهای برخی بیماران به دلیل انحراف فک روی هم قرار نمی گیرنددر این شرایط دندان ها هرچقدرهم که مرتب باشند باز هم روی هم قرار نمیگیرند و دهان بسته نمی شود.به این دلیل جراح فک و متخصص ارتودنسی با همکاری یکدیگر جراحی اصلاحی فک را انجام می دهندتا بهترین نتیجه ممکن به دست آید. از آنجاییکه موقعیت فک به موازات رشدکودک تغیر می کند توصیه می شود که جراح فک پس از توقف رشد کودک یعنی بعد از ۱۸ سالگی انجام شود.
پیشگیری از انحراف فک
قبل از هر چیز بهتر است بدانیم دلایل انحراف فک چیست تا حتی المقدور بتوان از بروز آن پیشگیری نمود:
- متداول ترین دلیل بروز انحراف فک وارد شدن ضربه به صورت است. شاید شما در دوران کودکی آسیبی را به فک خود متحمل شده اید و اکنون آن را به خاطر نمی آورید. ممکن است تاثیر ضربه های وارد شده در دوران کودکی باعث ادامه انحراف فک در بزرگسالی شود و بیمار نیازمند به جراحی انحراف فک گردد. برای جلوگیری از آسیب فک کودکان توصیه های ایمنی را به آنها گوشزد کنید و از آنها بخواهید از وسایل ایمنی متداول در هنگام ورزش استفاده کنند.
- لازم است بدانید که نامرتب بودن دندان ها هم می تواند منجر به انحراف فک شود. به همین دلیل است که متخصص ارتودنسی توصیه می کند اگر فرزندان شما دارای دندان های نامنظمی هستند، سریعتر برای ارتودنسی اقدام کنید قبل از این که این عارضه منجر به انحراف فک گردد چرا که ممکن است زمان را برای درمان ارتودنسی از دست داده و در نتیجه مجبور به جراحی انحراف فک و ارتوسرجری شوید.
- اگر عضلات بخشی از صورت ضعیف شود، انحراف فک از همان سمت صورت خواهد گرفت. یکی از موارد جراحی انحراف فک در افرادی است که قبلا سکته ناقص داشته و برای مدتی، عضله ای از صورت آن ها کم کار شده است.
- یکی از عوامل بروز انحراف فک که در نوجوانی و سن بلوغ رخ می دهد، رشد بیش از اندازه فک است. در این موارد کندیل یک سمت به دلایل نا شناخته ای نسبت به سمت دیگر رشد بیشتر خواهد داشت. در این گونه مواقع به یک متخصص ارتودنسی که ترجیحا فلوشیپ جراحی است مراجعه کنید. متخصص بررسی های لازم را انجام داده و تشخیص می دهد که فرزند شما نیاز به جراحی انحراف فک دارد یا خیر و اقدامات درمانی لازم را انجام خواهد داد.
