جرم دندان در حقیقت جرم تجمع محکم و سخت شده پلاک های میکروبی است که به دندانها چسبیده اند و با مسواک زدن نیز تمیز نمی شوند. پلاک میکروبی نه تنها باعث پوسیدگی دندان می شود، بلکه فعالیت میکروب های موجود در آن باعث آسیب به لثه و ایجاد التهاب در ناحیه لثه (ژنژیویت) نیز خواهد شد. اگر شخصی خوب مسواک نزند، پلاکهای میکروبی کاملاً حذف نمی شوند و به تدریج بر ضخامت آنها افزوده می شود، پلاکهای میکروبی ضخیم شده، تحت تأثیر کلسیم بزاقی می توانند به مواد معدنی موجود در دندان اتصال شیمیایی پیدا کنند. این فرایند منجر به تشکیل جرم می شود .
اصطلاحات پلاک دندان و جرم دندان اغلب به جای یکدیگر مورد استفاده قرار می گیرند، اما دقیقاً یکسان نیستند. در ادامه درباره تفاوت پلاک دندان و جرم دندان بیشتر توضیح داده ایم.
پلاک دندان چیست؟
پلاک ماده ی چسبناک، بدون رنگ و نرمی است که در اطراف خط لثه جمع می شود. پلاک غشایی از باکتری است که از ذرات غذا و بزاق ساخته شده و هر روز بر روی دندان ها جمع می شود. پلاک سبب آسیب به دندان ها و لثه ها می گردد زیرا می تواند موجب کرم خوردگی دندان، بیماری لثه و التهاب لثه شود و در صورتی که هر روز از بین نرود می تواند سخت تر شده و تبدیل به جرم شود.اگر پلاک دندان از بین نرود می تواند منجر به مشکلات جدی و دردناک دندان شود:
- پوسیدگی دندان: زمانی که پلاک با قند در دهان ترکیب می شود (ناشی از غذا یا نوشیدنی)، موجب تولید اسید می شود. این اسید سبب پوسیدگی یا ایجاد حفره در دندان ها می گردد.
- جرم دندان: پلاک با گذشت زمان (پس از چند روز) سخت و آهکی شده و موجب تولید جرم می شود.
- التهاب لثه: زمانی که پلاک در خط لثه ایجاد شود موجب التهاب لثه می گردد.
خوشبختانه، پلاک به راحتی با مسواک زدن، نخ دندان کشیدن و شست شوی روزانه قابل برطرف شدن است. پلاک در هشت ساعت شکل می گیرد، بنابراین حتماً قبل از خوابیدن نیز مسواک بزنید.
جرم دندان چیست؟
جرم به رنگ زرد یا قهوه ای مایل به زرد است و بصورت سخت، متخلل و شکننده می باشد. جرم می تواند ظاهر بسیار ناخوشایندی داشته باشد و در امتداد خط لثه شکل بگیرد. جرم از پلاک سخت شده ای تشکیل شده که از بین نرفته است. دلیل سختی آن این است که از رسوبات معدنی موجود در بزاق، حاصل شده است.اگر جرم دندان از بین نرود، به رشد و آهکی شدن خود ادامه می دهد و می تواند مشکلات زیر را ایجاد کند:
- پوسیدگی دندان؛
- بیماری لثه؛
- افتادن دندان؛
رفع جرم دندان که یک ماده نرم و چسبنده است و حاوی میلیون ها باکتری، کار ساده ای نیست و در طولانی مدت باعث پوسیدگی دندان و بیمار یهای لثه می شود. در ادامه چند روش خانگی برای از بین بردن جرم دندان را توضیح داده ایم که با استفاده از آنها می توانید به راحتی در منزل از دندان های خود مراقبت کرده و از آسیب دیدن دندان ها و یا ایجاد جرم های سنگین بر روی دندان های خود جلوگیری کنید.
نسخه 1 رفع جرم و پلاک دندان
مواد اولیه
- نصف لیتر آب
- 60 گرم پودر پوست بادام ، فندوق یا گردو ( به دلخواه)
در ظرف آلومینیومی آب و 60 گرم پودر را بجوشانید و بگذارید 10 دقیقه با حرارت کم بجوشد تا محلول نیمه آبکی مثل خمیر دندان به دست بیاید، این محلول همان درمان سریع جرم و پلاک دندان است که بایستی 5 دقیقه روی دندان ها باقی بماند.
نسخه 2 درمان و رفع جرم و پلاک دندان
مواد اولیه
- 2قاشق دانه تخم آفتابگردان
- 2 قاشق آبلیمو
- نصف لیتر آب
یک ساعت مواد را درظرف آلومینیومی با حرارت پایین بجوشانید ماده به دست آمده را روی مسواک بزنید و دوبار در ماه استفاده کنید.بهداشت دهان و دندان بسیار مهم است چون می خواهیم بخندیم و صحبت کنیم تجمع پلاک و باره دندان باعث تنفس بدبو و زردی دندان می شود و ب هیچ وجه خوش آیند نیست.
چند ماسک دیگر برای رفع جرم و پلاک دندان
ژل آلوئه ورا و لایه بردار گلیسیرین
مواد لازم:
- ۱ قاشق چای خوری ژل آلوئه ورا؛
- ۴ قاشق چای خوری گلیسیرین گیاهی؛
- ۴-۵ قاشق غذاخوری جوش شیرین؛
- ۱۰ قطره اسانس لیمو؛
- و ۱ فنجان آب.
طرز تهیه:
- تمام مواد لازم را با هم مخلوط کنید تا خمیر یک دستی تولید شود؛
- مخلوط را به دندان هایتان بمالید؛
- دهان را کاملا آب بکشید به طوری که همه ی خمیر کاملا از روی دندان ها پاک بشود.
مدت زمان مصرف:
- روزی یک مرتبه از این مخلوط استفاده کنید تا پاک سازی پلاک ها شروع شود. بعد از آن، تا زمانی که جرم گیری کاملا نتیجه بدهد از این مخلوط هر ۳-۴ روز، یک بار استفاده کنید.
علت اثرگذاری:
- آلوئه ورا و جوش شیرین خواص ضد میکروبی دارند. علاوه بر این آلوئه ورا می تواند با رادیکال های آزادی که عامل ایجاد باکتری ها در دهان هستند، مبارزه کند. اسانس لیمو هم خاصیت فوق العاده ای در از بین بردن جرم ها و پلاک های روی دندان دارد.
- توجه: یادتان باشد به علت وجود گلیسیرین دراین ترکیب نباید در مصرف آن افراط کنید. زیرا گلیسیرین در بلندمدت از مینرالیزه شدن دندا ن ها جلوگیری می کند و در نتیجه استحکام دندان ها کاهش می یابد.
پوست پرتقال
طرز استفاده:
- تکه ای پوست پرتقال را ۲ تا ۳ دقیقه مستقیما روی دندان بگذارید؛
- اجازه بدهید آب موجود در پوست پرتقال ۲ تا ۳ دقیقه روی دندان بماند، سپس دندان ها را با آب بشویید؛
مدت مصرف:
- ۲ یا ۳ بار در هفته این کار را تکرار کنید.
علت اثرگذاری:
- پوست پرتقال با میکروارگانیسم های موجود در دهان مبارزه می کند. این روش جرم گیری دندان در خانه روشی ارزان، طبیعی و مؤثر است و در سفید کردن و از بین بردن جرم ها کاربرد فراوانی دارد.
جویدن دانه های کنجد
مواد لازم:
- ۱ قاشق غذاخوری کنجد؛
- و مسواک.
طرز استفاده:
- دانه های کنجد را بجوید اما قورت ندهید. وقتی دانه ها را خوب جویدید، آنها را در دهان نگه دارید و با مسواک خشک دندان هایتان را مسواک بزنید.
مدت زمان مصرف:
- این کار را ۲ بار در هفته تکرار کنید.
علت اثرگذاری:
- دانه های کنجد لایه بردار جرم هستند. این دانه ها دندان را پاک و تمیز می کنند و پلاک های روی دندان را از بین می برند.