سردرد ناشی از کم آبی بدن و نکات مهم در مورد آن

نوشیدن آب یکی از اصلی ترین عوامل برای فعالیت بهتر ارگان های بدن است. به عبارت بهتر، اگر می توانستید فعالیت های بدن را با همه جزئیات آن ببینید، متوجه می شدید که این مایع شگفت انگیز و حیاتی چگونه می تواند فعالیت بدن را به طور کلی بهبود بخشد. اما همانطور که وجود آب کافی در بدن باعث منظم تر شدن فعالیت دستگاه ها و سلول ها می شود، کمبود آن می تواند بسیاری از روندهای طبیعی سلامت را مختل کند. کم آبی بدن، نمودهای متفاوتی دارد. اما رایج ترین مشکلی که به دلیل کمبود آب در بدن افراد اتفاق می افتد، سردرد است. در این مطلب بررسی می کنیم که چرا کم آبی باعث سردرد می شود و مهم ترین درمان ها برای آن چیست؟

خشکی مغز، مهم ترین علت سردرد در اثر کم آبی

حتما تا به حال بارها این جمله را شنیده اید که حجم زیادی از بدن ما را آب تشکیل داده است. اما در حقیقت این حجم از آب در کدام قسمت بدن وجود دارد؟

حجم زیادی از آبی که می نوشید، اطراف حساس ترین اعضای بدن را در برگرفته است. در حقیقت حتی میان مهره های ستون فقرات و اطراف مغز، مایعی به نام مایع مغزی-نخاعی وجود دارد که از ایجاد اصطکاک، ضربه و آسیب دیدن این مکانیسم حساس جلوگیری می کنند.

مهم ترین دلیل سردرد در اثر کم آبی، کم شدن مایع میان مغزی است. در حقیقت کاهش حجم این مایع، به مغز فشار وارد می کند و نتیجه این فشار چیزی جز سردردهای آزاردهنده نیست. مهم ترین ویژگی این درد این است که اگر به موقع چاره ای برای آن پیدا کنید، هرگز شدت پیدا نمی کنند. برای مثال اگر در خیابان و در فصل گرما احساس فشار بر جمجمه دارید، با خرید آب معدنی و نوشیدن به موقع آب می توانید تا حد زیادی از شدت گرفتن آن جلوگیری کنید.

علائم سردرد ناشی از کم آبی بدن

علائم سردرد ناشی از کم آبی می تواند به صورت خفیف یا شدید (مثل سردردهای میگرنی) رخ بدهد. سردرد ناشی از کم آبی در قسمت جلو، عقب، طرفین یا تمام بخش های سر رخ می دهد. برخلاف سردردهای سینوسی، سردردهایی که بر اثر کم آبی ایجاد می شوند، همراه با دردِ صورت و فشار نیستند. سردردهای فقدان آب کافی در بدن فقط در زمانی ایجاد می شوند که آب و مایعات کافی در بدن تان وجود نداشته باشد. علائم آن هم به شرح زیر است:

• تشنگی مفرط؛
• کاهش دفعات دفع ادرار؛
• سیاهی و تیرگی ادرار؛
• گیجی؛
• خستگی؛
• خشکی و چسبناک شدن دهان؛
• کاهش انعطاف پذیری و قابلیت ارتجاعی پوست؛
• کاهش فشار خون؛
• افزایش تپش قلب.

بعضی از افراد تنها در صورتی دچار سردرد کم آبی می شوند که بدن شان آب زیادی از دست داده باشد. این افراد احتمالا علائم بالا را در کنار نشانه هایی دیگر در خود مشاهده خواهند کرد:

• کاهش تعریق؛
• گود شدن زیر چشم ها؛
• تب؛
• هذیان؛
• بیهوشی؛
• خشکی و چروک شدن پوست.

علت سردرد ناشی از کم آبی بدن

علت سردردهای ناشی از کم آبی فقط مصرف نکردن آب و مایعات کافی است. حتی اگر بدن، مقدار متوسطی از آب را از دست بدهد، باز هم امکان بروز سردرد وجود دارد. در هر حال، زمانی که بدن برای رفع نیازهای خود، آب کافی نداشته باشد دچار سردرد می شوید. بیشتر اوقات، مقدار حجم آبی که به بدن وارد می شود با حجمی که از آن خارج می شود، یکسان است. دفع آب از طریق ادرار و عرق کردن انجام می شود. عوامل دیگری هم وجود دارند که خروج آب از بدن را تشدید می کنند:

• اسهال؛
• استفراغ؛
• تب؛
• دفع زیاد ادرار؛
• تعریق زیاد به خاطر تمرینات ورزشی سنگین یا گرمای هوا.

راه های جلوگیری از سردرد ناشی از کم آبی

یکی از اشتباهات رایج افراد بعد از ابتلا به این دردهای مقطعی، مصرف خودسرانه قرص های مسکن است. در حالی که به طور قطع، بهترین درمان برای این سردردهای آزاردهنده، نوشیدن مداوم آب به مقداری کافی در روز است. برای جذب بیشتر آب نیز می توانید سبزیجات و میوه های تازه مصرف کنید و البته مصرف کافئین را تا حد زیادی پایین بیاورید.

یکی از راه های جلوگیری از این درد به ویژه در فصل گرما این است که هنگام تردد در خیابان با اتومبیل خود، همیشه آب کافی در ماشین داشته باشید. برای مثال بسته آب 10 لیتری می تواند یک منبع کافی در سفرهای بین شهری یا برای افرادی با مشاغل خاص ( مثلا رانندگان تاکسی) برای تامین آب لازم بدن در هر شرایطی باشد.همچنین اگر میزان درد خارج از تحمل شما است، پیشنهاد می کنیم که پیش از هرگونه درمان خانگی، به پزشک مراجعه کنید.

دارو های سردردناشی از کم آبی

سردرد های ناشی از کم آبی ممکن است در افراد مختلف احساس متفاوتی داشته باشد، اما به طور معمول علائمی شبیه سایر سردرد های شایع دارند. برای بسیاری از افراد، ممکن است احساس سردرد خماری داشته باشد که غالباً به عنوان یک درد ضربان دار در دو طرف سر توصیف می شود که با فعالیت بدنی تشدید می شود.

آب بنوشید

ابتدا هرچه سریع تر یک لیوان آب بنوشید. بیشتر سردرد های کم آبی طی سه ساعت پس از نوشیدن برطرف می شوند. نیازی به نوشیدن بیش از حد ندارید: یک یا دو لیوان آب ساده باید در بیشتر موارد کمک کند.نوشیدن بیش از حد سریع، بعضی اوقات باعث می شود که افراد دچار کمبود آب بدن دچار استفراغ شوند، بنابراین بهتر است نوشیدنی های آرام و مداوم بنوشید. حتی می توانید چند مکعب یخ را مکش کنید.

نوشیدنی های الکترولیت

درحالی که آب ساده باید این کار را انجام دهد، نوشیدنی هایی مانند Pedialyte و Powerade باعث تقویت اضافی الکترولیت ها می شوند. الکترولیت ها مواد معدنی بدن شما هستند که به عملکرد نیاز دارند. شما آن ها را از غذا هایی که می خورید و چیز هایی که می نوشید دریافت می کنید. کمبود آب بدن می تواند تعادل مهم الکترولیت ها را در بدن شما بر هم بزند، بنابراین تهیه مجدد آن ها با یک نوشیدنی ورزشی کم قند ممکن است به اینکه احساس بهتری داشته باشید کمک کند.

مسکن های OTC

اگر بعد از نوشیدن آب سردردتان بهبود نیافت، می توانید یک مسکن OTC استفاده کنید، مانند:

• ایبوپروفن (Advil، Motrin IB)
• آسپیرین (بوفرین)
• استامینوفن (تیلنول)

سعی کنید از دارو های میگرن OTC که حاوی کافئین هستند خودداری کنید، زیرا کافئین می تواند به کم آبی بدن کمک کند. مثل همیشه، قبل از شروع هر داروی جدید، حتی دارو های OTC، حتماً با پزشک خود مشورت کنید. برای جلوگیری از ناراحتی معده، این دارو ها را طبق دستور با غذا یا آب مصرف کنید.

کمپرس سرد

وقتی سرتان می تپد، یخ دوست شماست. کیسه یخ ژل به طورکلی راحت ترین گزینه است. معمولاً می توانید این بسته های یخی را با روکشی که به پیشانی شما بسته می شود، خریداری کنید. همچنین می توانید به راحتی خودتان آن را بسازید.

بسیاری از افراد دریافتند که یخ های خرد شده یک بسته یخی خانگی ایجاد می کنند که بهتر روی پیشانی آن ها قرار می گیرد. یخ را درون کیسه ای پلاستیکی قرار دهید، آن را روی سرخود قرار دهید و جایی تاریک و آرام دراز بکشید. همچنین می توانید از پارچه ای که در آب خیس کرده اید و برای مدت کمی در فریزر قرار داده اید استفاده کنید.

چگونه می توان از سردرد ناشی از کم آبی جلوگیری کرد؟

اگر می دانید کمبود آب بدن برای شما یک عامل سردرد است، برای جلوگیری از آن اقدامات زیر را انجام دهید:

• یک بطری آب قابل استفاده مجدد در کیف یا اتومبیل خود داشته باشید تا در هنگام حرکت به راحتی به آب دسترسی داشته باشید.
• سعی کنید برای بهبود طعم و مزه، یک ترکیب بدون قند به آب خود اضافه کنید. نوشیدن کریستال لایت به جای نوشابه می تواند به شما در کاهش کالری و هیدراته شدن کمک کند.
• در تمرینات ورزشی با خود آب به همراه داشته باشید. یک نگهدارنده پوشیدنی بطری آب مانند یک بسته فن دار بطری آب یا کوله پشتی آبرسانی CamelBak را امتحان کنید.

علت تشنگی زیاد در طول روز چیست؟