کودکان حق دارند دوچرخه سواری را یاد بگیرند. از آنجایی که آنها امکان استفاده از خودرو و وسایلی که ما بزرگسالان از آنها استفاده می کنیم را ندارند،کودکان می توانند از دوچرخه استفاده کنند. این وسیله نقلیه کم خطر و جذاب هم تفریح بسیار مناسبی برای کودکان است و آموزش دوچرخه سواری به کودک به او مهارت های جسمی و روحی ارزشمندی را یاد می دهد. علاوه بر این موارد، یادگیری دوچرخه سواری اعتماد به نفس فرزند شما را نیز بسیار بالا می برد.
آموزش دوچرخه سواری به کودک برای اولین بار، خاطره ای است که برای همیشه به شیرینی در ذهن شما و فرزندتان باقی می ماند. این فرایند باید فعالیتی مفرح و شاد باشد که برای هر دو شما حس خوب و اعتماد به وجود آورد. سعی کنید این تجربه لذت بخش را با استهلاک و خستگی همراه نکنید.در ابتدا به چند نکته کلی برای آموزش دوچرخه سواری به کودک توجه کنید:
- اعتماد به نفس کودک را تقویت کنید تا به موفقیت او کمک کنید.
- صبور باشید و سعی نکنید روند رکاب زدن را سریعا به کودک بیاموزید. تمرین و استراحت در این مرحله لازم است.
- به علائم خستگی کودک توجه کنید در این مرحله دوچرخه سواری را متوقف کنید.
- نحوه یادگیری در هر کودک متفاوت است. به یاد داشته باشید و توجه کنید کودک با چه روشی سازگاری بهتر دارد.
چه زمان کودک برای دوچرخه سواری آماده است؟
برای یادگیری دوچرخه سواری هیچ سن مناسب مشخصی وجود ندارد بلکه زمان بندی به رشد جسمی، روحی، سطح راحتی و هماهنگی کودک بستگی دارد. اگر کودک نمی تواند رکاب بزند صبرکنید تا آن ها بزرگتر شوند یا اینکه از دوچرخه های تعادلی استفاده کنید اما با این وجود بزرگترین عامل این خواهد بود که آیا کودک می خواهد یاد بگیرد یا خیر؟اگر فکر می کنید کودکتان علاقه ای به دوچرخه سواری ابراز نمی کند صبرکنید تا آماده شود. معمولا بچه ها از 5 سالگی به بعد آماده دوچرخه سواری هستند اگرچه بسیاری از آن ها دیرتر این آمادگی را کسب می کنند.
۵ سالگی، سن طلایی
پارامتر های فیزیکی و روانی متنوعی بر آمادگی فرزند شما برای یادگیری دوچرخه سواری تاثیر می گذارد. در حدود چهار سالگی بسیاری از کودکان توانایی اجرای مراحل و دستورالعمل ها را دارند. علاوه بر این مورد در این سن کودکان توانایی حفظ تعادل و عکس العمل سریع و همچنین مقاومت کافی عضلات پا را برای یادگیری دوچرخه سواری به دست آورده اند.
برای بسیاری از والدین سن مناسب فراگیری دوچرخه سواری برای فرزندشان یک سوال است. اما واقعا جواب صحیحی برای این موضوع وجود ندارد. هر کودکی منحصر به فرد است و با سرعت و زمان متناسب به خودش مهارت آموزی می کند. برخی از کودکان ممکن است برای یاد گرفتن دوچرخه سواری عجله کنند. به خصوص وقتی که یکی از بچه های فامیل را ببیند که می تواند دوچرخه سواری کند و او این مهارت را هنوز یاد نگرفته است.برخی از کودکان هم ممکن است تمایلی به این موضوع نداشته باشند و دوچرخه سواری برایشان موضوع جذابی نباشد. مطمئن باشید اگر فرزندتان به دوچرخه سواری علاقه داشته باشد حتما این اشتیاق را در او خواهید دید.
آموزش دوچرخه سواری به کودک چقدر طول می کشد؟
به صورت خلاصه می توان گفت زمان دقیقی برای این موضوع نمی توان بیان کرد. هر کودک با کودک دیگر متفاوت است. این زمان می تواند به کوتاهی سه ربع ساعت، یا به بلندای چندین هفته باشد. این موضوع به سن، شرایط روحی و جسمی و تجربه های قبلی در راندن وسایل مختلف باشد.
مهمترین موضوع در فرایند آموزش دوچرخه سواری به کودک صبر است. سعی کنید او را به حال خودش بگذارید تا با سرعت مناسب خودش تلاش کند تا اینکه او را هل بدهید و تحت فشار بگذارید. تحت فشار قراردادن کودک آموزش را به جای یک تجربه مفرح و شاد به امری بحرانی و استرس زا تبدیل می نماید.
آموزش دوچرخه سواری به کودک بدون چرخ کمکی
تعداد خیلی زیادی از والدین اولین تجربه های دوچرخه سواری کودکشان را با سه چرخه، دوچرخه دارای چرخ های کمکی یا دوچرخه های بدون رکاب رقم می زنند. اگر به دنبال یاد آموزش دوچرخه سواری به کودکان بدون استفاده از چرخ کمکی هستید، پس خودتان را آماده کنید تا مراحلش را برای شما بیان کنیم.
یاد گرفتن دوچرخه سواری بدون استفاده از چرخ کمکی شاید خیلی عجیب و غریب به نظر برسد. بسیاری از والدینی که اکنون کودکی در سن یادگیری دوچرخه دارند، خودشان با چرخ کمکی این مهارت را آموخته اند. پس اگر شما هم جزو همین والدین هستید، باید بتوانید به خوبی به یاد بیاورید که زمان جدا کردن آن دو چرخ چه میزان ترس به وجودتان راه یافت.
سرچشمه حس ناامیدی از یادگیری راندن دوچرخه شاید از همین چرخ های کمکی شروع شود. خلاف آنچه در تئوری ممکن است به نظر برسد، آنها مانع یادگیری مهارت حفظ تعادل بر روی دوچرخه می شوند.
شاید استفاده از آن چرخ ها در گذشته بسیار مرسوم بوده اند. اما اکنون شرایط فرق کرده است. استفاده از این چرخ های کمکی در قرن بیستم متداول بود اما هرگز آنها بخشی از فرایند یادگیری مهارت راندن دوچرخه نبوده اند. به عنوان جایگزین ما پیشنهاد می کنیم از دوچرخه های حفظ تعادل استفاده کنید. اگر با دوچرخه حفظ تعادل آشنا نیستید با ما همراه باشید تا برایتان به طور کامل توضیح دهیم.
چرخ حفظ تعادل چیست؟
دوچرخه های حفظ تعادل دوچرخه های مخصوص کودکان هستند که بدون پدال و چرخ های کمکی فروخته می شوند. شما می توانید این دوچرخه ها را از فروشگاه های دوچرخه خریداری کنید. اما پیش از این کار بگذارید یک راه حل ساده به شما پیشنهاد بدهم! با جدا کردن پدال های دوچرخه معمولی کودکتان، می توانید آن را به دوچرخه تعادل تبدیل کنید! نگران نباشید. آنها را بعدا دوباره به دوچرخه وصل می کنیم.
کودک برای استفاده از دوچرخه تعادل، روی زین می نشیند و بدون از آنجا که دوچرخه پدال ندارد، باید از پاهایش برای حرکت کردن استفاده کند. در نتیجه برای سرعت گرفتن، کودک شروع به دویدن می کند. به این روش می توانند دوچرخه را سر بدهند و زمانی که به سرعت مورد نظرشان رسید پاهایشان را از زمین جدا کنند و از حرکت کردن دوچرخه در حالی که تعادل دارد لذت ببرند. این تجربه به آنها اعتماد به نفس می دهد که وقتی پایشان را از زمین جدا می کنند، زمین نمی خورند. شاید باور نکنید. اما سخت ترین قسمت فراگیری راندن دوچرخه، همین بحث حفظ تعادل و رکاب نزدن است.
ایمنی کودک در حال آموزش دوچرخه سواری
پیش از شروع آموزش مهارد راندن دوچرخه به فرزندتان، مطمئن شوید که شرایط امنی را برای این کار فراهم کرده اید. وقتی صحبت از امنیت در دوچرخه سواری می شود، کلاه ایمنی در اولویت اول قرار می گرید.
داشتن کلاه دوچرخه یک باید است. کلاه مغز کودک شما را هنگام وارد شدن ضربه امن نگه می دارد و می تواند در حوادث جانش را نجات دهد. اما داشتن کلاهی که اندازه نیست هم می تواند به اندازه نداشتن کلاه خطرناک باشد. کلاه تنگ روی سر کودک ناراحت است و ممکن است دوست نداشته باشد آن را روی سرش بگذارد. از طرف دیگر کلاه خیلی گشاد هم انقدر شل می شود که هنگام وارد شدن ضربه شاید نتواند جلوی آن را بگیرد. برای همین خرید کلاه با سایز مناسب بسیار حائز اهمیت است.
برای انتخاب سایز کلاه دوچرخه سواری با یک متر خیاطی، بزرگترین بخش دور سر کودکتان را اندازه بگیرید. این اندازه معمولا حدود دو سانت بالاتر از ابروی اوست. وقت خرید کلاه دوچرخه، این عدد را با سایز کلاه تطبیق دهید.
استفاده از کلاه دوچرخه سواری در برخی از ایالت های آمریکا به صورت قانونی مورد تاکید قرار گرفته است و کودکان زیر ۱۶ سال اگر کلاه ایمنی نداشته باشند مرتکب جرم شده اند.
یک کلاه با سایز مناسب باید به میزان مناسبی پیشانی کودک را بپوشاند. پس از گذاشتن کلاه روی سر فرزندتان از او بخواهید بالا را نگاه کند. او باید بتواند لبه کلاه را به راحتی بدون جابجا کردن کلاه بر روی سرش ببیند. وقتی بند های کلاه به زیر چانه بسته می شود، نباید انقدری سفت شود که دهان باز نشود یا ناراحتی ایجاد کند، از طرف دیگر هم نباید انقدر شل باشد که بیش ار دو انگشت بین طناب و چانه فرزندتان فاصله بیفتد.
لاستیک ها را به خوبی باد کنید.
مطمئن شوید لاستیک ها به اندازه کافی باد دارد. لاستیک پنچر یادگیری دوچرخه سواری را سخت می کند. برخی از دوچرخه های کودک از لاستیک های پلاستیکی استفاده می کنند. این دوچرخه ها برای استفاده داخلی مناسبند. برای استفاده از دوچرخه در بیرون از منزل، حتما از دوچرخه های تیوبی استفاده کنید و مطمئن شوید که به اندازه کافی باد دارند. معمولا بر روی بدنه تیوب ها میزان فشار مناسب نوشته می شود. اما شما نیازی نیست که باد چرخ ها را بسیار زیاد کنید. لاستیک باید با فشار انگشت شست شما مقدار کمی داخل برود.
مراحل یادگیری دوچرخه سواری کودکان
سوار و پیاده شدن از دوچرخه را تمرین کنید. این کار چندان که به نظر می رسد ساده نیست. شما به عنوان فردی بزرگسال که سالهاست دوچرخه سواری را یاد گرفته اید ممکن است حتی به این موضوع فکر نکنید اما این موضوع برای کودک تجربه ای جدید است. بسیاری از کودکان برای سوار و پیاده شدن از دوچرخه به مدتی تمرین نیاز داشته باشند. برای راحت تر شدن تمرین در دفعات اول، می توانید دوچرخه را به مقدار کمی بخوابانید تا کودک بتواند به راحتی سوار شود. فرزندتان را به این موضوع تشویق کنید تا به خوبی این کار را تمرین کند. اما اگر با تمرین هم کودک نتوانست به راحتی سوار و پیاده شود، پس شاید سایز دوچرخه ای که با آن تمرین می کنید اندازه کودک نیست.
کودک باید طریقه درست نشستن برروی دوچرخه را بداند . دوچرخه متناسب با کودک باید به گونه ای تنظیم شود که دستهای او به راحتی به فرمان و اهرم ترمزها برسد. همچنین می بایست زین دوچرخه متناسب با قد کودک پایین آورده شود. این تنظیم زین بسیار مهم است به آن توجه کنید. باید زمانی که کودک روی زین دوچرخه می نشیند به راحتی کف پای خود را روی زمین قرار دهد و زانوی کودک هم نباید خم شود. باید بصورتی باشد که زمانی که کودک روی زین دوچرخه می نشیند بتواند قدم بردارد و راه برود.
معمولا بعضی از دوچرخه های سایز 12 که برای کودکان 2 تا 4 سال طراحی می شوند رکاب ندارند و برای آموزش دوچرخه سواری به کودکان در این سن بسیار ایده آل هستند اگر دوچرخه ای که برای آموزش به کودک استفاده می کنید رکاب دارد می بایست آن را باز کنید، بطوری که ظاهر دوچرخه مثل یک اسب اسباب بازی برای کودک باشد. اگر کودک شما بزرگتر است و می بایست از دوچرخه بزرگتر استفاده کند مجدد از همین روش برای آموزش دوچرخه سواری به او استفاده کنید. فقط کافی است رکاب دوچرخه را باز کنید و به همین روش دوچرخه سواری را به او آموزش دهید.
از یک زمین با سطح صاف شروع کنید ( درفضای باز) ، در حالی که کودک روی دوچرخه نشسته است و کف پاهای او به راحتی به زمین رسیده است و فرمان را در دست گرفته است او را تشویق به حرکت دادن دوچرخه با پاهایش برروی زمین نمایید و وقتی حرکت را شروع کرد ، او را تشویق به استفاده از ترمزها نمایید تا به آرامی بایستد. در این مرحله به تدریج کودک برقرای تعادل دوچرخه را فرامیگیرد. به هیچ عنوان عجله نکنید این راه امن ترین و مطمئن ترین راه برای یادگیری دوچرخه سواری است. به زودی کودک این مرحله را به راحتی پشت سر می گذارد و آماده ورود به مرحله بعدی می شود.
به کودک پیشنهاد کنید تا دوچرخه را با هر دو پا ، رو به جلو حرکت دهد. در آن مواقعی که هردو پای او روی هوا هستند و دوچرخه در حال حرکت به جلو است . کودک احساس شادابی و نشاط خاصی خواهد داشت. یک سربالایی کوتاه با شیب کم پیدا کنید و به کودک اجازه دهید از آن بالا رود و بعد از آن پایین بیاید ، در ابتدا بهتر است از نقاطی در انتهای شیب شروع کنید (تا مسیر کوتاه باشد) اگر سرعت گرفت و از اینکار راضی بود مسیر را طولانی تر کره و به نقاط بالاتر شیب بروید.
به کودک اجازه دهید مسیرهای ناهموار بیشتری را تجربه کند. او به تدریج مهارت های برقراری تعادل دوچرخه را بدست می آورد و هر روز از دوچرخه سواری لذت بیشتری را خواهد برد.
بعد از اینکه کودک مهارت های اولیه را بدست آورد و به راحتی توانست در حالی که سوار دوچرخه است راه برود و بدود از او بخواهید زمانی که کمی سرعت گرفت پاهای خود را از زمین بلند کند و تعادل برقرار کردن کامل را تجربه کند. به هیچ عنوان عجله نکنید کودک کم کم خود این مهارت را فرا می گیرد فقط کنار او باشید و با حوصله مشوق خوبی برای او شوید.
بسیار طبیعی است که کودکان در هنگام دوچرخه سواری زمین بخورند. استفاده از دستکش می تواند از صدمه به کف دست جلوگیری کند. بصورت کلی در ابتدای آموزش کودکان به آرامی زمین می خورند و صدمه جدی نمی بینند هرچقدر بچه ها در دوچرخه سواری پیشرفت کنند زمین خوردن های آنها شدید تر خواهد شد بنابراین با استفاده از کلاه ایمنی و دستکش از این صدمات جلوگیری کنید.
زمان سپری شده برای هر کودک در انجام این مراحل می تواند بسیار متفاوت باشد. در کلیه مراحل عجله نکنید بگذارید کودک این مراحل را با بازی پشت سر بگذارد. بصورت کلی هم پیشنهاد می شود بچه ها تا سن 4 سالگی به همین روش دوچرخه سواری بدون پدال دوچرخه سوار شوند و از آن لذت ببرند. در کودکانی که سن بالای 4 سال دارند زمان سپری کردن این مراحل از چند هفته تا چند ماه کاملا متفاوت است اما از آنجایی که بچه ها برای دوچرخه سواری ذوق بسیار دارند این مراحل را به سرعت پشت سر می گذارند.
بعد از ایجاد حس اعتماد به نفس در کودک، می توانید از او بخواهید کمی ویراژ بدهد. یک مسیر قوس دار درست کنید و از کودک بخواهید که در حال سر خوردن با دوچرخه از آن مسیر تبعیت کند. به کودک بگویید با دوچرخه شما را دنبال کند و خودتان در مسیری پیچ دار حرکت کنید که کودک هم به دنبال شما بیاید.
وقتی کودک این مراحل( دوچرخه سواری بدون رکابیا پدال پدال )را آموخت، رکاب( پدال ) ها را در محل خود نصب نمایید. اگر هم دوچرخه ای که از آن استفاده می کردید از نوع دوچرخه بدون پدال برای کودکان بود می بایست در این مرحله دوچرخه جدید با رکاب که متناسب با سایز کودک خود تهیه کنید. وقتی که فرزندتان در حفظ تعادل مهارت پیدا کرد و تصمیم گرفتید پدال را دوباره به دوچرخه اضافه کنید، باید دوباره ارتفاع زین را بالا بیاورید. تنظیم این ارتفاع باید به گونه ای باشد که کودک هنگام نشستن بر روی زین با پنجه پا بر روی زمین تعادلش را حفظ کند. وقتی که کودک به اندازه کافی برای راندن دوچرخه اعتماد به نفس پیدا کرد، بالا بردن زین باعث می شود که کمتر برای حفظ تعادل از پاهایش استفاده کند و تعادل را با راندن حفظ کند.
محل مناسب آموزش دوچرخه سواری به کودکان
انتخاب محل مناسب برای آموزش دوچرخه سواری به کودکان از الزامات این آموزش است. محل های مناسب، فضاهای باز محلی، مسیر های دوچرخه داخل پارک ها، پیاده رو ها و زمین های بازی مخصوص دوچرخه در محلات است. کودکان همیشه باید هنگام یادگیری راندن دوچرخه در پیاده رو ها و مسیر های عمومی تحت نظر والدین باشند. والدین وظیفه حفاظت از کودک در برابر خودرو ها، عابرین پیاده و سایر دوچرخه سواران را بر عهده دارند.
حتی اگر در مسیری اختصاصی در حال آموزش این مهارت هستید، باید حواس جمع باشید و به کودکتان توجه کنید. اگر محل شما دروازه ای برای کنترل ورود خودرو ندارد، باید مراقب باشید که خودرویی به صورت ناگهانی وارد مسیر دوچرخه سواری فرزندتان نشود. مطمئن شوید که همه ساکنین متوجه این موضوع هستند که شما در حال آموزش دوچرخه سواری هستید تا به اشتباه و با سرعت در آن منطقه رانندگی نکنند.
آیا خیابان برای آموزش دوچرخه سواری به کودکان مناسب است؟
خیابان ها محل مناسبی برای آموزش مهارت راندن دوچرخه نیستند و این موضوع آنقدر به آموزش نیاز دارد که به زمانی جداگانه و شاید بیشتر از زمان آموزش راندن دوچرخه نیاز داشته باشد. پس سعی کنید کودک خود را در محلی دور از خیابان آموزش دهید. کودکان زیر ۱۰ سال به میزانی از درک محیطی نرسیده اند که بتوانند به خوبی به موارد مهاجم محیطی در خیابان واکنش نشان دهند. تا قبل از این سن آنها باید در مسیر های عابر پیاده و مسیر های ویژه دوچرخه سواری تمرین کنند.
چمن و شن باید نرم و جذاب باشند. اما از آنجا که جلو بردن دوچرخه در این مسیر ها سخت است و برخی موانع غیر منتظره ممکن است در چمن و شن پیدا شود، به هیچ وجه برای کودک دوچرخه سوار در حال آموزش مناسب نیستند. مسیر های صاف و هموار با سطحی صاف همیشه برای یاد گیری این مهارت توصیه شده اند.