تغییر رنگ دندان چیست و درمان آن

بسیاری از افراد نمی دانند چه موقع دندان شان پوسیده است و چه موقع دچار تغییر رنگ شده است؟ چه موقع روکش نیاز دارد و چه موقع باید ترمیم شود؟ در این یادداشت به شما کمک می کنیم…
یکی از مهم ترین دلایل تغییر رنگ دندان پوسیدگی است. پوسیدگی، فرآیندی است که در طی آن بر اثر متابولیسم میکروب ها روی برخی مواد قندی، اسید هایی تولید می شود که املاح معدنی و سپس بافت آلی نسج دندان را تخریب می کند و نسج طبیعی و سخت دندان به بافتی نرم و ضعیف تبدیل می شود به طوری که ممکن است با یک فشار اندک و جویدن معمول، دندان شکسته و در آن حفره ایجاد شود.

این فرآیند اغلب به تدریج اتفاق می افتد و زمان بر است. از آنجا که مواد رنگی همواره در محیط دهان وجود دارند، (فعالیت میکروب های رنگ زا و خوردن مواد رنگی مثل چای، نوشابه، میوه ها و….) مولکول های آنها در این نسج نرم نفوذ می کنند و باعث تغییر رنگ دندان می شوند. در موارد نادر، به خصوص در سنین کودکی و نوجوانی، گاهی سرعت پیشرفت پوسیدگی به حدی است که زمان کافی برای رسوب مواد رنگی وجود ندارد و رنگ پوسیدگی با دندان تفاوتی نخواهد داشت بنابراین بهترین روش تشخیص پوسیدگی، تشخیص تغییر قوام دندان با معاینه کلینیکی و رادیوگرافی به وسیله دندان پزشک است.

تغییر رنگ دندان

هر تغییر رنگی در دندان نشان دهنده وجود پوسیدگی نیست و عوامل مختلفی می توانند باعث تغییر رنگ دندان ها شوند. بسیاری از این عوامل که باعث رسوب رنگ روی دندان می شوند، با سایش و تمیز کردن سطحی کنده خواهند شد. به این تغییر رنگ ها، «تغییر رنگ های خارجی» می گویند. عوامل دیگر که در نسج دندان نفوذ می کنند و با سایش و تمیز کردن سطحی برطرف نمی شوند، «تغییر رنگ های داخلی» نامیده می شوند. برخی عوامل تغییر رنگ های خارجی عبارتند از:

• مواد غذایی و نوشیدنی هایی مانند چای، قهوه، کاکائو و نوشابه های رنگی که می توانند تغییر رنگ های منتشر زرد، قهوه ای و حتی نارنجی ایجاد کنند.
• مواد غذایی با رنگ های سنگین مانند میوه های پررنگ مانند آلبالو،شاتوت، انار و… یا مصرف زیاد سس سویا.
• دخانیات و تنباکو و بهداشت ضعیف تغییر رنگ های قهوه ای روشن تا سیاه ایجاد می کند و هرچه بهداشت ضعیف تر باشد، رسوب مواد رنگی بیشتر است.
• تغییر رنگ در اثر بهداشت ضعیف به دلیل فعالیت میکروب های رنگ زا و رسوب مواد رنگی موجود در غذا ها روی پلاک دندانی
• مصرف قطره آهن در بچه ها و دهانشویه کلرهگزیدین

چگونه میتوان از شر دندان شکسته شده خلاص شد؟

درمان لک و تغییر رنگ دندان

بسياري از لكه هاي خارجي كه از طريق غذا و نوشيدني به وجود آمده اند، با شستشوهاي حرفه اي منظم و درمان خانگي قابل پاك شدن هستند. درمان خانگي خوب شامل مسواك زدن، نخ دندان كشيدن و شستشو بعد از هر وعده غذايي مي باشد.
تغيير رنگ اغلب از طريق استفاده از عامل سفيد كننده به ميناي دندان قابل ازبين رفتن مي باشد. در اين روش، دندانپزشك از ژل سفيد كننده استفاده مي كند. اين روش باعث مي شود تا دندان در 30 تا 45 دقيقه به طور قابل توجهي سفيدتر شود به این روش Office Bleaching می گویند اين امكان وجود دارد كه تغيير رنگ در خانه از اصلاح شود. که به این روش Home Bleaching می گویند. متخصص ارتودنسی به شما يك ژل سفيد كننده و يك محافظ دهان می دهد و شما در خانه از انها استفاده خواهيد كرد. در روش بلیچینک در خانه مراحل درمان بيشتر زمان مي بردکه معمولا بين دو يا چهار هفته است.
شما همچنين مي توانيد محصولات سفيد كننده دندان را از داروخانه تهيه كنيد. این محصولات شامل در صد سفيد كننده كمتري نسبت به محصولاتي هستند كه دندانپزشكان یا متخصصین ارتودنسی یا متخصصین ترمیمی برای شما استفاده می کند. مواد سفيد كننده به عنوان ژل در دهان و يا به صورت نواري كه به دندان هايتان مي چسبد، استفاده مي شود. محصولات داروخانه ای سفید کننده دندان از ايمني كمتري نسبت به آن نوعي كه دندانپزشكان استفاده می کند دارد.
خمير دندان هاي سفيد كننده ممكن است لكه هاي كوچكتر را ازبين ببرند. آنها در واقع رنگ كلي دندان هاي شما را عوض نمي كنند. اگر دندان شما به دلیل يك كانال ريشه اي تيره شده است، سفيد كردن دندان كمكي نخواهد كرد. دندانپزشك شما مي تواند ازيك ماده سفيد كننده در درون دندان شما استفاده كند و يا ممكن است دندان با لامینیت يا روكش ترمیم شود.از سوی دیگراستفاده از سفيد کننده دندان بعضي لكه ها را سفيد نمي كند، مثل لكه هاي تتراسايكلين. در اين مورد، دندانپزشك یا متخصص ترمیمی با کمک لامینیت یا روکش این مشکلات را رفع می کند. اين روش در مواقعي كه دندان پريده شده يا آسيب ديده هم مي تواند مفيد باشد. لمینیت ها لايه هاي نازك سراميكي هستند كه سطح بيروني دندان ها را مي پوشانند. همچنین يك دندان را مي توان با كامپوزيت همرنگ پوشاند.

راه کارهایی برای جلوگیری از تغییر رنگ دندان ها

همیشه پیشگیری بهتر از درمان است و به همین علت است که در بخش سلامت دهان و دندان نمناک به شما روش های ساده را پیشنهاد می کنیم تا دندان خود را از تغییر رنگ محافظت کنید .

• برای جویدن از تمام دندان ها استفاده کنید و این تنها راهی است که باعث تقویت دندان ها می شود.
• قبل از خواب حتما یک سیب بخورید و آن را به طور کامل بجوید و می توانید آن را بعد از مسواک زدن دندان ها نیز بخورید .
• از مصرف بیش از حد شیرینی جات دوری کنید که شیرینی جات اغلب باعث ایجاد حفره و تغییر رنگ در دندان ها می شود .
• اگر مصرف کننده دخانیات یا سیگار هستید ، سعی کنید که حتما از فلوراید های مخصوص استفاده کنید .
• هیدروژن پرو اکسید یکی از بهترین پاک کننده های دندانی می باشد و می توانید این ماده را روی مسواک خود بریزید و اثر سفید کنندگی دندان را افزایش دهید ، سدیم پربورات نیز در این ماده وجود دارد اما به شدت متفاوت می باشد، اگرچه که مصرف سدیم پربورات را تنها باید تحت نظر پزشک انجام دهید .
• اگر به طور مناسب از مسواک استفاده نکنید، دندان ها تغییر رنگ می دهند و در چنین حالتی باید حتماً دو مسواک داشته باشید و می توانید یکی از آن را در حالت خشک برای تمیز کردن دهان و دیگری را همراه با خمیردندان استفاده کنید.
• بسیار مهم است که بهداشت دهانی مناسب را در این خصوص رعایت کنید و معمولا برای زیباشناسی این راهکار پیشنهاد نمی شود و در حقیقت کمبود بهداشت دهانی مناسب می تواند تاثیر منفی بر سلامت دندان به طور کلی بگذارد .