بسیاری از افراد با تکرر ادرار زندگی می کنند. وقتی مقدار ادرار بیشتر از 3 لیتر در روز باشد، به این حالت پلی اوری (بیش ادراری) می گویند. اغلب، یک علت ساده ای وجود دارد که می تواند با درمان تصحیح شود. تکرر ادرار شبیه بی اختیاری ادرار نیست، در بی اختیاری ادرار، ادرار ترشح می شود.بعضی اوقات، تکرر ادرار می تواند یک مشکل جدی را نشان دهد. تشخیص ابتدایی مشکل می تواند منجر به درمان موثر و به موقع شود و از ایجاد عوارض پیشگیری کند.
ادرار کردن راهی برای بدن است که از مایعات زائد رهایی یابد. ادرار شامل آب، اوریک اسید، اوره و سموم و مواد زائد است که از بدن پاک شده اند. در این فرآیند کلیه نقش کلیدی بازی می کند.ادرار در مثانه می ماند تا زمانی که به حدی از پر بودن برسد و احساس ادرار داشتن ایجاد شود. در این مرحله، ادرار از بدن دفع میشود.تکرر ادرار همان بی اختیاری ادرار نیست، بی اختیاری ادرار به عدم کنترل روی ادرار گفته می شود. تکرر ادرار فقط به معنی احساس نیاز متعدد به رفتن به دستشویی و ادرار کردن است. این مشکل می تواند به همراه بی اختیاری ادرار رخ دهد، اما همان مشکل نیست.بیشتر افراد در 24 ساعت 6 تا 7 بار ادرار می کنند. تکرر ادرار به معنی ادرار کردن بیش از 7 بار در 24 ساعت در هنگامی است که فرد حدود 2 لیتر مایعات نوشیده باشد. در هر حال، افراد متفاوت هستند و بیشتر افراد فقط زمانی به پزشک مراجعه میکنند که تکرر خیلی زیادی داشته باشند که آن ها احساس ناراحتی کنند.
علت و دلایل تکرر ادرار
ادرار فرایندی پیچیده است که اندام های مختلف بدن در آن درگیر هستند. برخی تغییرات می تواند مجاری ادرار را فعال تر کند. علل مرتبط به سبک زندگی شامل نوشیدن مایعات زیاد، به خصوص کافئین یا الکل نیز می تواند موجب تکرر ادرار شود.نوشیدن مایعات زیاد در شب، می تواند چرخه خواب را به هم بریزد. همچنین تکرر ادرار می تواند تبدیل به یک عادت شود. با این وجود، تکرر می تواند نشانه ای از مشکلات کلیوی یا مجاری ادرار، مشکلات مثانه یا سایر بیماری ها و مشکلات مانند دیابت شیرین، دیابت بی مزه، بارداری یا مشکلات غده پروستات باشد.سایر علل یا عوامل مرتبط به تکرر ادرار عبارتند از:
- اضطراب
- داروهای ادرارآور مانند کلروتیازید که موجب افزایش حجم ادرار می شوند
- مواد غذایی و نوشیدنی هایی که خاصیتی ادرارآور دارند
- سکته مغزی و سایر بیماری های مرتبط به مغز یا دستگاه عصبی
- عفونت مجاری ادرار
- تومور یا توده در ناحیه لگن
- سیستیت بینابینی ، نوعی التهاب دیواره ی مثانه
- سندرم مثانه ی بیش فعال که باعث انقباض غیرارادی مثانه می شود، موجب می شود فرد احساس دفع ادرار مکرر و ناگهانی پیدا کند
- سرطان مثانه
- سنگ مثانه یا کلیه
- بی اختیاری ادرار
- تنگی مجرای ادرار
- تابش پرتو به لگن، همچون در طول درمان سرطان یا موارد دیگر
- دیورتیکولیت روده بزرگ که در آن، کیسه های کوچک و تحت فشاری در دیواره ي روده بزرگ به وجود می آید
- بیماری های مقاربتی مانند کلامیدیا
علائم هشدار ادرار مکرر
در افراد دچار پرادراری ، وجود علایم خاصی نگران کننده است. این علایم عبارتند از:
- ضعف پاها
- تب و کمردرد
- شروع ناگهانی پر ادراری و یا شروع آن در سال های اولیه زندگی
- تعریق شبانه، سرفه و کاهش وزن به ویژه در فردی که سابقه مصرف زیاد سیگار دارد
- اختلالات روانی
روش های تشخیص تکرر ادرار
پزشک معالج سوابق بیماری فرد را بررسی کرده و یک معاینه جسمی کامل را انجام می دهد. همچنین در مورد علائم و دفعات ادرار نیز از بیمار سوال می کند.
پزشک ممکن است از این موارد از بیمار سوال کند:
- الگوی تکرر ادرار، به عنوان مثال، چه زمانی شروع شده و چه تغییراتی داشته و در چه زمانی از روز رخ می دهد
- داروهایی که فرد مصرف می کند
- میزان مصرف مایعات
- هرگونه تغییری در رنگ، بو و غلظت ادرار
- مقدار مصرف کافئین و الکل و تغییرات اخیر در مصرف آن ها
آزمایش ها نیز ممکن است شامل این موارد باشد:
- آزمایش آنالیز ادرار برای شناسایی هرگونه ناهنجاری در ادرار
- سونوگرافی برای ایجاد تصویری بصری از کلیه ها
- تصویربرداری اشعه ایکس یا سی تی اسکن از شکم و لگن
- آزمایش نورولوژیک برای تشخیص هرگونه اختلال عصبی
- آزمایش عفونت ها و بیماری های آمیزشی
چه زمان باید به پزشک اورولوژی مراجعه کرد؟
افرادی که دچار ضعف اندام تحتانی هستند باید سریعا به بیمارستان مراجعه نمایند چرا که ممکن است نخاع آنها دچار مشکل شده باشد. افراد دچار تب و کمردرد نیز باید در عرض چند روز به پزشک مراجعه کنند چرا که احتمال عفونت کلیه در آنها بالاست. افرادی که دیگر علائم هشدار را دارند نیز باید در طی یک یا دو روز با پزشک مجاری ادرار و کلیه ملاقات نمایند.بیمارانی که علایم هشدار در آنها دیده نمی شود باید در اولین فرصت ممکن، معمولا در عرض چند روز تا چند هفته، به پزشک مراجعه نمایند. با این حال معمولا در این موارد می توان مدت زمان بیشتری نیز صبر کرد مخصوصا اگر علایم خفیف بوده و یا در مدت زمان طولانی ظاهر شده باشند.
روش های درمان تکرر ادرار
درمان تکرر ادرار به علت آن بستگی دارد.
- در صورت تشخیص دیابت شیرین، درمان با هدف کنترل قند خون بالا انجام می گیرد.
- در صورت ابتلا به عفونت باکتریایی کلیه، معمولا آنتی بیوتیک و مسکن تجویز می شود.
- اگر علت مثانه ی بیش فعال باشد، ممکن است از داروی آنتی کولینرژیک استفاده شود. این دارو از انقباض های غیرعادی عضلانی در دیواره ی مثانه جلوگیری می کند.
- تمرین کردن تکنیک های رفتاری نیز ممکن است به فرد کمک کند.
تمرینات و حرکات مثانه برای درمان تکرر ادرار
هدف سایر روش های درمانی نیز به جای بیماری های زمینه ای، برطرف کردن تکرر ادرار است.این روش های درمانی شامل موارد زیر هستند:
- تمرینات کِیگِل (Kegel): تمرینات منظم روزانه ای هستند که اغلب در زمان بارداری می توانند به تقویت ماهیچه های لگن، مجرای ادرار و عضلات زیر مثانه کمک کنند. برای حصول بهترین نتیجه، تمرینات کیگل را در سِت های ۱۰ تا ۲۰ تایی، ۳ بار در روز و حداقل به مدت ۴ تا ۸ هفته انجام دهید.
- بیوفیدبک : این درمان در کنار تمرینات کیگل انجام می گیرد. بیوفیدبک به بیمار این امکان را می دهد تا نسبت به عملکرد بدن خود هوشیارتر شود. این افزایش هوشیاری می تواند به بیمار در بهبود کنترل عضلات لگن خود کمک کند.
- تمرینات و حرکات مثانه: شامل حرکات مثانه برای طولانی تر نگه داشتن ادرار است. این تمرینات معمولا ۲ تا ۳ ماه طول می کشند.
- نظارت بر مصرف مایعات: ممکن است مشخص شود که نوشیدن زیاد در مواقع خاص علت اصلی تکرر ادرار است.
درمان خانگی طبیعی برای تکرر ادرار
- رب یا خمیر انار:یک رب یا خمیر از انار تهیه کنید، یک قاشق آن را به آب اضافه کنید و دوبار در روز مصرف کنید.
- دانه های کنجد:دانه های کنجد را با شکر زرد مخلوط کنید ، این ترکیب برای کنترل تکرر ادرار مفید است.
- دانه های زغال اخته:هسته های زغال اخته را پودر کنید و با زنجبیل ترکیب کنید. همچنین می توانید عسل یا آب مخلوط کنید - دوبار در روز مصرف کنید.
- اسفناج آب پز:مصرف اسفناج آب پز، می تواند به کمتر شدن جریان ادرار کمک کند.
- از این خوراکی ها بیشتر بخورید:سیب، سیب زمینی شیرین، تمشک، لوبیا، موز، برنج قهوه ای و آلبالو، این خوراکی ها برای رفع یبوست مناسب است، زیرا یبوست باعث تکرر ادرار می شود.تمرینات کنترل مثانه را با نگه داشتن ادرار برای زمان های طولانی مدت در طول روز تمرین کنید. توجه داشته باشید، که نگه داشتن ادرار برای مدت زمان در زمانی که واقعا به توالت رفتن نیاز شدیدی دارید ،مضر است و خطر ابتلا به عفونت را افزایش می دهد، بنابراین این کار را در این زمان انجام ندهید.مصرف مایعات خود را اندازه گیری کنید.
- سرکه سفید:دو قاشق غذا خوری سرکه سفید را با نصف فنجان آب گرم مخلوط کنید، و برای کاهش تکرر ادرار خود بنوشید.
- جوش شیرین:یک قاشق چای خوری جوش شیرین را با یک لیوان آب ترکیب کنید و هر چند روز یک بار بنوشید،
- کرن بری:این خوراکی ،شامل خواص مهار کننده باکتریایی است، آب کرن بری برای کاهش تکرر ادرار مفید است.حدود چهار اونس آب خالص کرن بری ،برای کمک به جلوگیری از عفونت های دستگاه ادراری و تکرر ادرار مفید است.
- آب انگور :منبع عالی ویتامین C، کمک به تقویت سیستم ایمنی بدن و درمان مشکلات بالقوه عفونت های دستگاه ادراری و حاوی خواصی برای کاهش التهابات می باشد.
- آب آلوئه ورا:کمک به کاهش التهاب و احساس سوزش در هنگام دفع ادرار. همچنین باعث بهبود عملکرد کلیه می شود.
- زیره سبز:کمک به کاهش مشکلات گوارشی است، که ممکن است ادرار را تحت تأثیر قرار دهند.مصرف روزانه اش با آب گرم، به درمان تکرر ادرار ناشی از مشکلات گوارشی کمک می کند.
- شکر زرد:یک درمان محبوب برای درمان علائم تکرر ادرار.
- ماست:غنی از پروبیوتیک هاست و به همین ترتیب به ارتقای سیستم گوارشی سالم و کلیه های سالم کمک می کند.
- پودر دارچین:حاوی خواص ضد التهابی طبیعی است، این درمان طبیعی، کمک می کند تا علائم التهاب و احساس سوزش کاهش یابند همچنین ،سلامت کلیه ها را افزایش می دهد و به کاهش تکرر ادرار کمک می کند.
در مورد سرطان مثانه چه می دانید؟
