فلج مغزی چیست؟ تمرینات ورزشی برای فلج مغزی

نیاز بیماران فلج مغزی به تمرینات ورزشی

بیماری فلج مغزی ایرادات اساسی در حرکات بدن و ناتوانی در هماهنگی عضلات بدن را پدید می آورد به همین دلیل افراد مبتلا به این بیماری به اعمالی که باعث توانبخشی میشوند مانند فیزیوتراپی و ورزش احتیاج دارند. فلج مغزی به صورت حتمی درمان نمی شود اما موارد ذکر شده به بهبود آن کمک میکنند.اگر در مراحل اولیه این بیماری برای بهبود به انجام فیزیوتراپی و ورزش اقدام شود میتوان تا حدودی از کارافتادگی و ناتوانی بدن در آینده را کاهش داد. روش های فیزیوتراپی و ورزشی بیماران فلج مغزی بر اساس شدت ناتوانی و ابتلا به این بیماری متفاوت می باشد.چون این بیماری درجه بندی و سطوح مختلفی دارد. مغز و بدن ما هر دو نیاز به ورزش دارند تا وضعیت مناسبی برای به کارگیری آنها ایجاد شود. حرکات و تمرینات ورزشی سبب التیام حرکت خون، نیرومندی ماهیچه های قلبی عروقی و احساس طراوت و شادابی می شود.

ورزش برای بیماران درگیر فلج مغزی نتایج مثبتی به همراه دارد. به کار گرفتن بدن و اجرای حرکات ورزشی و واگذاری وزن بر روی بدن به ویژه دست و پا علاوه بر تقویت ماهیچه ها ، موجب بهبود انعطاف پذیری و تحرک در افراد مبتلا به این بیماری می شود. اگرچه بیماران درگیر سی پی با ورزش عملکردشان التیام می یابد اما فیزیوتراپیست ها با کسب تجربه به این نتیجه دست یافته اند که کودکان مبتلا به فلج مغزی با انجام تمرینات فیزیوتراپی به نتیجه بهتری در بهبود میرسند.

فلج مغزی و صعوبت در حرکت

فلج مغزی یا سی پی بیماری ای است که به سبب مورد آسیب قرار گرفتن مغز به دلایلی چون عفونت، سکته مغزی، صدمه متاثر از عدم رسیدن اکسیژن به مغز در مدت زمان قبل،حین و یا بعد از تولد رخ میدهد. اساسی ترین نشانه در بیماران مبتلا به فلج مغزی پیچیدگی و دشواری در کنترل فعالیت حرکتی و موقعیت بدن و همچنین مشکل داشتن در حفظ تعادل بدن می باشد. فلج مغزی بعد از تولد نوزاد شناسایی می شود و انجام فیزیوتراپی در مدیریت این بیماری در سال های پس از تولد نقش بسزایی دارد. البته همیشه آسیب مغزی به فلج مغزی تبدیل نمی شود و گاهی نواحی دیگری از مغز هم گرفتار زیان می شوند که منتهی به لطمه در بینایی، شنوایی و یادگیری می شود. برجسته ترین اولویت مداوا ی فلج مغزی کودکان به وسیله فیزیوتراپی جلوگیری از گرفتار شدن به بیماری های آزاردهنده ای چون آتروفی ، کاهش دامنه حرکتی مفصل ،انقباض عضلانی ،احساس درد در عضلات و مفاصل می باشد که ممکن است در آینده به سراغ بیماران فلج مغزی برود.

تمرینات ورزشی برای بهبود بیماری فلج مغزی

• انجام تمرین زنجیر حرکتی بسته

این تمرین برای صحت حرکت و وضعیت بدن انجام می شود. تمرین زنجیر حرکتی بسته در کودکان مبتلا به فلج مغزی اساس اعمال حرکات ناخواسته و غیرطبیعی را کاهش می دهد. این ورزش همچنین باعث افزایش حرکت دست و پاها ،اصلاح وضعیت بدن ،انعطاف پذیری، تقویت و تحرک عضلات نیز می شود.

• تمرین دامنه حرکتی روزانه

ورزش های روزانه باعث تاخیر یا انجام نگرفتن تشنج یا فشردگی ناشی از کوتاه شدن غیرطبیعی ماهیچه ها می گردد. همچنین انجام ورزش های روزانه پویایی مفاصل و بافت های نرم را حفظ می کند. انجام این تمرینات کششی،دامنه جنبش کودکان گرفتار به فلج مغزی را بیشتر می کند.

• انجام تمرین برای تقویت ماهیچه و عضلات

این تمرینات براي تقويت بازوها، شانه ها و بخش بالايي پشت مناسب است.برای انجام حرکات باید ایستاد جوری که پاها مقداری ازهم فاصله داشته باشند . سپس با هر دست در ارتفاع شانه ها يک دمبل نگه می داریم. طوری که کف دست ها به سمت خارج از بدن قرار گیرد، بعد آرام دمبل ها را بالا می بریم تا بازوي ها کاملا باز شوند،و پس از آن دمبل ها را به آرامی سوی قفسه سينه بازمی گردانیم.

• انجام تمرینات مقاومتی

تمرینات مقاومتی موجب افزایش قدرت بدنی می گردد. تمرینات مقاومتی از لحاظ به کارگیری عضلات دو نوع هستند.

• نوع اول تمرینات چندمفصلی

تمریناتی هستند که در آنها بیشتر از یک گروه ماهیچه ای به کار گرفته می شوند. اصولا در این حرکات چند مفصل درگیر انجام حرکت می شود. مانند پرس سینه، اسکات، بارفیکس.

• نوع دوم تمرینات تک مفصلی

تمریناتی هستند که در آنها فقط یک گروه از ماهیچه ها درگیر تمرین می شوند. به زبان دیگر تنها یک مفصل در این تمرینات حرکت می کند. مانند جلو بازو، جلو ران، پشت ران و ساق پا.

• تمرینات تقویت عضلات راستگر یا بازکننده زانو

این تمرینات موجب بهبود اعمالی چون دولا شدن و طول گام ها می گردد. فراگیری نظارت بر حرکت و وضعیت بدن کمک می کند تا کودکان بتوانند مراحل به کمال رسیدن را به ترتیب تجربه کنند. کنترل سر و گردن قبل از وارسی اندام تحتانی در راس این تکالیف وجود دارد.

تمرینات ورزشی ساده برای دست کودکان مبتلا به فلج مغزی

کودکان به دلیل سرزندگی نمیتوانند حرکات کسل کننده را به صورت مداوم انجام دهند ، پس باید حرکات ورزشی آنها برایشان جذاب باشد.

• بافتن مو

بافتن مو یکی از برترین روش های التیام عملکرد دست ها می باشد. زیرا مدل های متفاوتی برای بافت زدن مو ی سر وجود دارد. برخی از بافت های مو آسان تر است و در مقابل برخی دیگر پیچیده تر هستند. هنگام بافت زدن موها بیشتر ماهیچه های دست درگیر می شوند. روش پیشنهادی اینگونه است که دسته ای از موها را نگه داشته وقسمتی را از روی آن رد کنید و به همین منوال ادامه دهید تا موها بافته شوند.

• نواختن ساز

نواختن ساز هم یکی دیگر از تمرینات است که عضلات دست را درگیر می کند. برای نمونه نوازندگی درامز، نیاز به نگه داشتن چوب های درامز و انجام حرکات رو به بالا و پایین مچ دست ها دارد پس به خوبی نشان می دهد که ماهیچه های دست درگیر می شوند. نواختن پیانو،حرکت متناسب انگشت ها بر روی کلیدهای پیانو را می انجاماند. نواختن ساز نیز می تواند برای درمان فلج مغزی مفید واقع شود

• انجام خمیر بازی

برای شروع خمیر بازی برای کودکان خمیر اسلایم و یا خمیر درمانی تهیه کنید و از آن ها بخواهید با خمیر شکل و مدل های مختلف درست کنند. این حرکت به تقویت عضله های انگشتان آن ها کمک می کند .خمیربازی با رنگ های مختلف کودک را خسته و کسل نمی کند همچنین خمیر های رنگین هرکدام آستانه مقاومتی مختلفی دارند که هرچقدر نرم تر باشند بازی ، ورز دادن و مشت کردن آن ها هم راحت تر می شود و در مقابل هرچه سفت تر باشند انجام این حرکات سخت تر است.شکل دهی خمیردرمانی و خمیر اسلایم آسان تر است و برای کودکان مبتلا به فلج مغزی که دست های ضعیف تری دارند انتخاب بهتری می باشد.

• انجام نخ کردن مهره ها

نخ کردن مهره ها یک روش جذاب برای کودکان مبتلا به فلج مغزی است تا برای التیام مهارت های حرکتی ظریف با آن ها کار کنند.موارد مورد نیاز این تمرین تنها چند نخ و تعدادی مهره می باشد. کار با نخ های ضخیم تر و مهره هایی که سوراخ بزرگتری دارند برای درست کردن دستبند و گردنبند کودکانه، راحت تر است.

• نقاشی کردن

نگه داشتن مداد یا قلم نقاشی یک و حرکت دادن دست برای پیاده کردن طرح نقاشی ماهیچه های دست را درگیر خواهد کرد.کودکان هرچه مدام را با فشار بیشتری بر روی کاغذ بکشند رنگ واضح تری مشاهده می شود و در مقابل اگر با فشار کم تری مداد را حرکت دهند نقاشی کم رنگ تر می شود.نقاشی کردن ، حرکات مچ دست و کنترل اعمال ظریف را تقویت می نماید.

نقش ورزش در پیشگیری از سکته قلبی و مغزی