توصیه می شود که حداقل دوبار در روز مسواک بزنید. این یعنی بهتر است بیشتر از دوبار مسواک بزنید؟ زیاد مسواک زدن، آن هم به روش نادرست، باعث مشکلاتی می شود. مردم فکر می کنند اگر محکم و شدید مسواک بزنند، کارشان درست است، اما باید بدانید ممکن است با این کار لایه ی سطحی لثه و دندان را ازبین ببرید. آنها فکر می کنند خونریزی لثه نشانه ی عفونت لثه است، اما این معمولا یکی از عوارض ساییدن شدید لثه ها با مسواک است.
روش صحیح مسواک زدن «تکنیک اصلاح شده ی باس» است: «براین اساس، مسواک زدن با حرکات دایره ای و بالاوپایین درست است و وقتی به مرز لثه می رسید، باید سر مسواک را به زاویه ی ۴۵ درجه برسانید و فشار ملایمی را وارد کنید تا زیر لثه تمیز شود و سپس مسواک را آنجا به حر کت در آورید و خارج کنید. مسو اک تان نباید لثه را سوراخ کند. البته تمیزکردن زیر لثه مهم است، چون غذا و باکتری زیادی آنجا به دام می افتند». همیشه باید روی زبان تان را مسواک بکشید یا از یک ساینده ی زبان استفاده کنید. باکتری و پلاک به زبان می چسبند، پس هربار که مسواک می زنید، این کار را انجام دهید. برای انجام درست این کار دو تا سه دقیقه وقت بگذارید.
تا نیم ساعت بعد از غذاخوردن مسواک نزنید. این مدت زمان لازم است تا بزاق شما فرصت کافی داشته باشد تا اسید حاصل از خوردن و آشامیدن را خنثی کند. قبل از آن دندان های شما در حساس ترین حالت هستند و مسواک زدن می تواند به مینا آسیب بزند.
مسواک برقی یا معمولی؟ این واقعا سوال مهمی است. «ایز» می گوید: «من به بعضی افراد، کسانی که نمی توانند از مهارت دست شان برای استفاده از مسواک معمولی بهره ببرند، استفاده از مسواک برقی را توصیه می کنم. اما نمی گویم که مسواک برقی به لحاظ خودکاربودن بهتر است. مهم این است که تکنیک صحیح را یاد بگیرید. من همیشه به بیمارانم توصیه می کنم که مسواک های نرم یا متوسط را انتخاب کنند. مسواک های سخت آسیب بیشتری به دندان و لثه وارد می کنند». مسواکی با سر کوچک انتخاب کنید تا به راحتی بتوانید دندان های عقب را مسواک بزنید.
نخ دندان کشیدن واقعا لازم است؟
بله، اما یکبار در روز کافی است. به گفته ی «ایز»: «اگر معمولا غذا بین دندان ها گیر می کند، می توانید نخ دندان را درطول روز با خودتان داشته باشید تا هرزمان بتوانید از آن استفاده کنید. درغیراین صورت پیشنهاد می کنم شب ها نخ دندان بکشید. هرکس ممکن است الگوی خودش را داشته باشد، اما من آن را قبل از مسواک زدن انجام می دهم. چون نخ دندان کمی بین دندان ها فاصله ایجاد می کند. وقتی بعد از آن مسواک می زنید، فلوراید می تواند به شکاف بسیار کوچک بین دندان ها نفوذ کند. بین همه ی دندان ها را نخ بکشید و برای هر کدام از نخ تمیز استفاده کنید و تاجایی که می توانید بدون زخم کردن لثه نخ را فرو ببرید. نخ را به آرامی به زیر لثه فرو ببرید و به آرامی بیرون بیاورید. این کار دندان و سطح ریشه را تمیز می کند و باکتری ها و ذرات غذا را جدا می کند. «ایز» معتقد است: «بچه هایی که دندان شیری دارند، احتمالا به نخ دندان کشیدن نیازی ندارند».
توصیه های مهم برای آموزش صحیح مسواک زدن
برای داشتن دندان و لثه سالم لازم است که طریقه صحیح مسواک زدن را با توصیه های زیر رعایت کنید:
تا نیم ساعت بعد از غذاخوردن مسواک نزنید
وقتی غذا میل می کنید و بلافاصله بعد از آن مسواک می زنید، به دندان ها آسیب وارد می شود. شاید شما هم جزء کسانی باشید که فکر می کنند بلافاصله بعد از غذاخوردن، بر روی دندان و لثه جرم و باکتری ایجاد می شود. در حالی که در این زمان سطح PH دهان پایین می آید و دهان اسیدی می شود. در این هنگام اگر مسواک بزنید، مینای دندان ها ساییده می شوند. پس بهترین کار این است تا 30 دقیقه بعد از غذا خوردن مسواک نزنید.
زمان مسواک زدن روی یک نقطه متمرکز نشوید
یکی از اشتباهات رایج بسیاری از افراد زمان مسواک زدن، تمرکز بر روی یک نقطه است. در این صورت از تمیز کردن سایر قسمت های دهان و دندان خود غافل می شوند. برای جلوگیری از این اشتباه زمان مسواک زدن، باید آن را بر روی تمامی قسمت های دندان به یک اندازه بکشید تا همه جای دندان های شما تمیز شود.
با ملایمت مسواک بزنید
یک توصیه ی مهم برای طریق صحیح مسواک زدن، حرکت ملایم است. نباید با خشونت مسواک را بر روی دندان های خود بکشید. وقتی مسواک را با تندی بر روی دندان ها می کشید، نه تنها مینای دندان ساییده می شود، بلکه لثه هم به تحلیل می رود و عقب نشینی می کند. هرگز در زمان مسواک زدن عجله نکنید. می توانید به جای سرپا ماندن، روی صندلی بنشینید و به آرامی مسواک بزنید. هم چنین حرکت مسواک بر روی دندان ها باید به صورت دورانی باشد.
برای هر بار مسواک زدن 2 دقیقه زمان صرف کنید
شما باید دو بار در طی روز مسواک بزنید؛ قبل از خواب و بعد از بیدار شدن. در این دو زمان، باید حداقل 2 دقیقه برای مسواک زدن، وقت صرف کنید. اغلب مسواک هایی که در بازار هستند، زمان سنج ندارند و بنابراین شاید صرف این مقدار زمان در ابتدا دشوار باشد. اما می توانید با گوشی همراه برای خود وقت تعیین کنید.
به دندان های آسیاب بیشتر توجه کنید
زمانی که در حال مسواک زدن هستید، دندان های خلفی و آسیاب را مد نظر قرار دهید. آن ها را بیش تر از سایر دندان مسواک بزنید. در حالی که بسیاری بر روی دندان های جلو خود تاکید دارند تا سفید و زیبا شوند، اما از دندان های عقب غافل می شوند. دندان های آسیب به دلیل سطح ناهمواری که دارند، بیش تر در معرض ایجاد پلاک و جرم و آفت دهانی هستند. هم چنین این سطح جونده است و باقیمانده ی غذا بر روی آن ها باقی می ماند. بنابراین لازم است که بیش تر مورد توجه قرار بگیرند.
از خمیردندان های حاوی فلوراید استفاده کنید
نوع خمیردندانی که برای مسواک زدن استفاده می کنید، اهمیت زیادی در حفظ سلامت دهان و دندان دارد. در اینجا ما تاکیدی بر روی خارجی یا ایرانی بودن خمیردندان نداریم. بلکه باید هر چند وقت یکبار خمیردندان خود را تعویض نمایید. زیرا بعد از مدتی، باکتری های دندان در برابر خمیردندان مقاوم می شوند و باید به سراغ خمیردندان دیگری بروید.
از خمیردندان باید به اندازه استفاده کنید. استفاده ی زیاد از خمیردندان، کار شستشوی دندان ها را سخت تر می کند. به اندازه ی یک نخود خمیردندان برای هر بار مسواک زدن کافیست بعد از اینکه دندان های خود را کامل مسواک زدید، دهان و دندان ها را چندین بار با آب بشویید تا هیچ ردی از خمیردندان بر روی دندان ها و لثه باقی نماند. در غیر این صورت خودِ خمیردندان هم ممکن است باعث خرابی دندان ها شود.
ویژگی های مسواک مناسب
اولین مشخصه یک مسواک مرغوب و با کیفیت، قابلیت ارتجاعی پرزهای آن است. شاید در ویترین فروشگاه ها و داروخانه ها، مسواک هایی با پرزهای رنگارنگ و شکل های متنوع وجود داشته باشد که باعث فریب مصرف کنندگان شود؛ اما آن چه مهم است، کیفیت پرزهای مسواک است. در صورتی که پرزهای مسواک قابلیت ارتجاعی خوبی داشته باشند، هنگام عبور از روی مواد غذایی چسبیده به دندان ها و سایش آن ها، به خوبی خم و راست شده و به دلیل مقاومت بالایی که دارند، سطوح دندان ها را پاک کرده و ذرات غذا را از آن ها جدا می کنند. اگر مسواک دارای پرزهای بی کیفیتی باشد، پرزهای آن پس از مدت کوتاهی به حالت خمیده در می آید و در این حالت نمی تواند دندان ها را تمیز کند. زبر یا نرم بودن مسواک بیشتر به سلیقه شخصی مصرف کننده بستگی دارد؛ اما زبری مسواک نباید در حدی باشد که باعث آسیب زدن به لثه ها و تحلیل آن ها شود.
همچنین باید دقت شود که قسمت کف مسواک و بین پرزها کاملاً تمیز باشد. در صورتی که کف مسواک کثیف شده و خمیردندان خشک شده به آن چسبیده باشد، باید مسواک را تعویض نمود.
به طور کلی بهتر است مسواکی از برندهای شناخته شده و باکیفیت خریداری نمایید.