اگر دوست دارید بدانید مد و فشن دقیقا چه زمانی وارد ایران شد، باید بگوییم که سفر کردن ایرانیان از جمله درباریان و دانشجویان به خارج از کشور در زمان قاجاریه، باعث باز شدن راه مد و فشن به ایران شد. اگر دقیق تر بگوییم، نقطه ی شروع آن زمانی بود که همسر فتحعلی شاه الیزابت مک نیل، همسر جان مک نیل (Sir John McNeill که نماینده ی بریتانیا در ایران بود) را به یکی از مهمانی هایش دعوت کرد.
لباسی که الیزابت بر تن داشت، بسیار ساده اما شیک و چشم گیر بود. او یک پیراهن سفید ساتن با چین های توری و شنلی قرمز و ابریشمی پوشیده بود؛ این استایل با لباس ها و جواهرات پر زرق وبرق درباریان ایران کاملا در تضاد بود. اما همین لباس های ساده و زیبا باعث جلب توجه همسر فتحعلی شاه شد و این موضوع آغازی برای ورود مد به ایران بود. به تدریج علاوه بر درباریان، افراد معمولی نیز تلاش می کردند تا سبک لباس پوشیدن و حتی آرایش های اروپایی را تقلید کنند.
همچنین در دوره های بعدی قاجاریه، ناصرالدین شاه از جمله کسانی بود که به مد و فشن علاقه ی بسیار زیادی داشت و سبک های اروپایی و پوشیدن لباس های آن ها را بسیار تشویق می کرد. دختر ناصرالدین شاه، تاج السلطنه که تحصیل کرده بود و همیشه از آزادی زنان حمایت می کرد، گسترش مد در ایران را بسیار راحت تر کرد. همچنین به نوعی می توان او را اولین طراح مد لباس های ایرانی-اروپایی نیز دانست.
کوتور چیست؟
در زبان فرانسه (Haute) به معنای «بالا و عالى رتبه» و کوتور ( با تلفظ کوتوغ) (Couture) به معنای «دوخت و دوز» است. خود واژه ی اوت کوتور در ترجمه ی ضمنی «دوزندگی سطح بالا» معنی می شود و در صنعت مد و فشن به مجموعه ی خاصی از لباس ها گفته می شود که توسط خیاط های بسیار مجرب و زبردست دوخته شده و تمام مراحل دوخت لباس از ابتدا تا انتها توسط دست انجام گرفته باشد. لباس های اوت کوتور از پارچه های بسیار با کیفیت، گران و خاص تهیه شده و فرآیند تولید این لباس ها بسیار طولانی تر از لباس های عادی است چرا که در تهیه ی این لباس ها از تکنیک های دوخت و دوز ویژه ای استفاده می شود. با توجه به هزینه و مهارت بالایی که صرف تولید لباس های اوت کوتور می شود، این لباس ها بسیار گران قیمت هستند و معمولا توسط مشتریان عادی خریداری نمی شوند.
در صنعت مد جهان تولیدکننده گانی که اقدام به تولید لباس های اوت کوتور می کنند جزو معتبرترین و خاص ترین خانه های مد جهان هستند و تنها تعداد بسیار محدودی از طراحان و خانه های مد در جهان وجود دارند که لباس های اوت کوتور را تولید و آن را عرضه می کنند.
طراحی مد و لباس چیست؟
طراحی مد (Fashion Designing) را می توان به سادگی به عنوان “هنر تولید لباس های فشن” توصیف کرد؛ اما مانند هرچیز دیگری، طراحی مد نیز در طول زمان تغییر کرده و مفهوم متفاوتی به خود گرفته است. یعنی بسیاری از آیتم های دیگر به جز لباس در زیرمجموعه ی مد و طراحی مد قرار گرفته اند؛ مانند انواع اکسسوری از جمله کیف، کفش، زیورآلات و…
طراحی مد شاخه های بسیار گسترده و زیادی دارد و شما با توجه به علاقه و استعدادتان می توانید در هر کدام از آن ها تخصص پیدا کنید و به عنوان یک طراح مد (Fashion Designer) شروع به کار کنید. طراحی لباس عروس، لباس بچگانه، لباس شنا، لباس مردانه، لباس زنانه، کیف، کفش، جواهرات و… برخی از شاخه های طراحی مد هستند. همچنین تحولات در زمینه ی طراحی مد باعث ایجاد مسیرهای شغلی مرتبط دیگری از جمله آرایشگری، عکاسی، روزنامه نگاران مد، مشاوران مد و… شده است.
تفاوت مد و فشن با استایل چیست؟
شاید به نظرتان این دو مورد تفاوت خیلی زیادی باهم نداشته باشند؛ اما باید بدانید که مد و استایل هم از لحاظ معنایی و هم مفهوم تفاوت های بسیار زیادی با یکدیگر دارند.
همان طور که می دانید، مد و فشن نوعی سبک غالب در یک فرهنگ معین و در یک زمان مشخص است. مد ارتباط دقیقی با ترندهای جدیدی که شما در حین خرید با آن ها روبه رو می شوید دارد. از سویی دیگر، استایل، همان شیوه ی خاص هر فرد برای بیان خودش است. فرقی نمی کند که این شیوه از طریق لباس پوشیدن است یا نوشتن یا حتی یک سبک کاری. بنابراین در دنیای مد “استایل” به معنای سبک شخصی است؛ برای مثال شما برای خود یک مدل لباس و اکسسوری خاص و مدل موی منحصر به فرد انتخاب می کنید و این موارد در کنار هم شما را از دیگران متفاوت می کند.
35 جمله از طراحان برتر که نگاهتان را نسبت به دنیای مد و فشن تغییر می دهد!
- میوچا پرادا: “شما می توانید بهترین و زیباترین لباس را بپوشید اما همچنان احساس قدرت نکنید. اما می توانید مانند یک دختربچه نادان شلخته لباس بپوشید، و حس قدرت داشته باشید. جذابیت و قدرت در درون ذهن شما به وجود می آید، نه در لباسی که می پوشید. من فکر می کنم لباس فقط چیزی است که می پوشید و لباس ها قرار نیست شما را تبدیل به فرد دیگری کنند.”
- جان گالیانو: “استایل یعنی لباس شب بپوشید و به مک دونالد بروید یا با کفش های پاشنه بلند فوتبال بازی کنید. شخصیت، اعتماد به نفس و اغواگری، من استایل را در این ۳ کلمه خلاصه می کنم”
- جاناتان اندرسون: “من متوجه شدم فشن زمانی که در اوج قدرت باشد و افراد را به چالش بکشد و همچنین باعث ریسک شود، به شدت قدرتمند خواهد بود و در بهترین جایگاه خود قرار خواهد گرفت. دقیقا اینجاست که ما را به رویاپردازی وا می دارد.”
- دوناتلا ورساچی: “استایل من آنقدرها هم بزرگ و عجیب نیست و شامل کفش های پاشنه بلند، شلوار های تنگ و الماس می شود. ”
- نیکولا جستیر: “بیشترین چیزی که در مد مرا به وجد می آورد این است که باید زمان حال را بازتاب کند و می توانیم شاهد دیدن همین لحظه ای باشیم که در آن زندگی می کنیم.”
- سارا برتون (طراح حال حاضر الکساندر مک کویین): “من واقعا به این موضوع باور دارم که یک زن حتما لازم نیست مانند یک مرد لباس بپوشد تا احساس قدرت کند.”
- سیمون روچا: “وقتی لباسی طراحی می کنم، باید حتما معنای خاصی در آن برای من وجود داشته باشد. در غیر این صورت فقط یک لباس ساده است.”
- الساندرو میکله: “به نظر من فشن برای مدت های زیادی است که در فقس بوده و آزادی آنچنانی نداشته. با قوانین فراوان و بدون داشتن آزادی، تقریبا غیر ممکن است که داستان جدیدی آفریده شود.”
- ماریا گراتزیا چیوری: ” وقتی به عنوان یک زن برای زنان دیگر لباس طراحی می کنی، دیگر فشن فقط به معنای آن نیست که چگونه به نظر برسیم. مهم این است که چه احساسی داریم و چگونه فکر می کنیم.”
- ویوین وست وود: ” فشن بسیار مهم است. زمانی که سخن از فشن به میان می آید در من حس زندگی ایجاد می شود و مانند بقیه چیزهایی که در زندگی لذت بخش هستند، فشن نیز ارزش دنبال شدن را دارد.”
- ریکاردو تیشی (طراح بربری): ” من یکی از اولین کسانی بودم که فشن خیابانی را وارد دنیای فشن کردم. اما مانند همه ی وقت ها ما زیاده روی کردیم و الان دیگر کسی طراحی واقعی را نمی شناسد.”
- الکساندر مک کویین: ” فشن باید فرمی از رهایی باشد، نه فرمی از حبس و حس زندانی بودن.” این سخن از این طراح مد ارزش بسیار زیادی دارد زیرا امروزه معیارهای زیبایی به شدت سفت و سخت هستند و بیشتر حس زندانی بودن می دهند تا اینکه شما را رها و آزاد سازند.
- عزدین آلایا: “من لباس می سازم و زنان فشن را.”
- کوکو شانل: فشن چیزی نیست که فقط در لباس ها وجود داشته باشد. فشن در آسمان و زمین وجود دارد و با ایده ها و نحوه ای که ما زندگی می کنیم سر و کار دارد.
- کارل لاگرفلد: ” فشن درباره تغییرات است و من تغییرات را دوست دارم.”
- کریستین دیور: “وسایل زیادی نخرید و به جای آن مطمئن شوید چیزی که می خرید خوب و باکیفیت باشد.”
- جیانی ورساچی: ” به نظر من وظیفه یک طراح این است که تلاش کند تا قوانین و موانع را بکشند و کنار بزند.”
- دایان فون فورستنبرگ: ” من برای زنانی طراحی می کنم که عاشق زن بودن و جنسیت خود هستند.”
- ایو سن لورن: ” فشن محو می شود و از بین می رود، اما استایل جاودان است و همیشه زنده می ماند.” سخن ایو سن لورن طراح مد نیز باید در ذهن همه ما نقش ببندد، زیرا امروزه به جای اینکه استایل یونیک و منحصر به فرد خود را بسازیم، سعی می کنیم با ترند هایی که بزرگان تعیین می کنند پیش برویم. وقتی از دور به چنین وضعی نگاه کنیم می بینیم که اکثر افراد شبیه به هم شده اند.
- مارک جیکوبز: ” من اغلب اوقات زیبایی را در چیزهایی می بینم که عجیب و ناقص هستند که برای من بسیار جالب ترند.”
- روبرتو کاوالی: ” بعضی اوقات زنان از جذاب بودن می ترسند اما باید این واقعیت را قبول کنند که بعضی اوقات یک لباس می تواند زندگی آنها را عوض کند.”
- هوبرت ژیوانشی: ” لباس سیاه کوچک را به سختی می توان درک کرد زیرا باید در همه حال ساده بماند.”
- السا اسکاپیارلی: ” در زمان های سخت، مد و فشن همیشه قوی و تکان دهنده است.”
- ژان پال گوتیه: ” به نظر من فشن واقعی از دل چیزهایی که در جامعه در حال رخ دادن است به وجود می آید. برای آفریدن موضوعات جدید باید زمان درست را بشناسیم و نباید زودتر یا دیرتر انجام شود.”
- آلبر الباز: ” به نظر من فشن امروزی نیاز به عشق بیشتر و ترس کمتری دارد چون به نظر من امروزه ترس در فشن بیشتر از عشقی شده که ما به آن می دهیم. زمانی که این اتفاق بیفتد همگی دلیل زیباتری برای بیدار شدن در صبح خواهیم داشت.”
- پال اسمیت: ” فشن درباره امروز و فردا است. هیچ کسی اهمیت نمی دهد به اینکه شما در گذشته چقدر خوب به نظر می رسیدید.” سخن ارزشمند پال اسمیت طراح مد نیز قابل تامل است. امروزه همه چیز به سرعت در حال تغییر و رو به جلو است و گذشته نیز در دنیای ما هیچ اهمیتی ندارد. شخصا یکی از دلایلی که به دنیای مد علاقه دارم همین مسئله است که فقط حال و آینده مهم است و نیازی به نگاه به گذشته نیست.
- رالف لورن: ” در حقیقت من از فشن متنفرم و هیچگاه به خودم به عنوان یک طراح مد و لباس نگاه نکردم. برای من بیشتر بحث ارزش ها و چیزهایی است که دوست دارم.”
- مری کوآنت: ” فشن و مد یک ابزار است برای رقابت در زندگی جامعه ی ما. مردم از شما بیشتر خوششان می آید بدون اینکه بدانند چرا. علت این است که همه همیشه به کسی که ظاهر او را دوست دارند واکشن بهتری نشان می دهند.”
- کریستوبال بالنسیاگا: ” یک طراح لباس باید یک معمار در طراحی، یک مجسمه ساز در فرم، یک نقاش در به کار بردن رنگ، یک موزیسین در هارمونی و یک فیلسوف برای رعایت تعادل باشد. سخنی که از این طراح مد خواندید را می توان از جنبه های زیادی مورد بررسی قرار داد. برای آفرینش یک لباس شما باید تقریبا همه کاره باشید و همه چیز را بدانید تا بتوانید بهترین اثر خود را خلق کنید.
- رف سیمونز: ” چالش من پیدا کردن یک تعادل زیبا است تا زنان احساس زیبایی کنند و و جرئت رویاپردازی برای یک لباس زیبا را داشته باشند.”
- فیبی فیلو: ” زنان باید حق انتخاب و احساس خوب در چیزی که می پوشند داشته باشند.”
- والنتینو گاراوانی: ” من می دانم که زنان چه می خواهند، آنها می خواهند که زیبا باشند.”
- امیلیو پوچی: “شادی یکی از مهم ترین المان هایی است که من آن را از طریق رنگ به مد و فشن وارد کردم.”
- پیر بالمین: ” طراحی و ساخت لباس مانند معماری جنبشی است.”
- تامی هیلفیگر: ” اگر در حال حرکت به جلو و تغییر افکارتان نیستید، به راحتی عقب می افتید. در دنیایی که همه چیز به سرعت در حال تغییر است بعضی اوقات هماهنگ شدن با این سرعت ، چالشی به نظر می رسد.”
سخن کدام طراح توجه شما را جلب کرد؟