زرشک دارای درختچه ای تیغدار و به طول 5-1 متر است. چوب این درختچه به رنگ قرمز، قهوه ای یا زرد است و دارای برگ های بیضی شکل با دندانه های اره ای، میوه ای قرمز رنگ و ترش مزه است. فصل شکوفه دادن بوته زرشک، انتهای بهار و ابتدای تابستان بوده و غنچه های زرد رنگ آن در فصل پاییز رنگ قرمز گیلاسی به خود می گیرند.
کشور ایران بزرگترین تولیدکننده زرشک در دنیا است و ایرانیان از روزگار قدیم میوه های ترش مزه زرشک را برای تهیه انواع چاشنی غذا مورد استفاده قرار می دادند. با استفاده از زرشک می توان سس های خوشمزه ای تهیه کرده و آن را به عنوان چاشنی غذاهای گوشتی، و یا با انواع سالاد سبزیجات مصرف کرد.
مواد لازم برای سس زرشک
- زرشک:3 قاشق غذاخوری
- بادام:1 پیمانه
- پونه کوهی:1 قاشق غذاخوری
- لیموترش:به مقدارلازم
- نمک، فلفل قرمز:به میزان لازم
طرز تهیه سس زرشک
زرشک ها را پس از شستن در نصف استکان آب به مدت یک تا دو ساعت خیس کنید و بعد از صافی رد کنید .زرشک تمیز شده را با بادام ، پونه کوهی ، مقداری نمک ، فلفل و آب لیمو در مخلوط کن بریزید و خوب میکس کنید تا سس یکنواختی حاصل شود.این سس خوشمزه و مقوی را میتوانید برای انواع سالاد ها استفاده کنید.
مواد لازم جهت تهیه سس زرشک و گردو
برای تهیۀ یک سس زرشک فوق العاده شما به مواد زیر احتیاج خواهید داشت:
- پیاز: 2 عدد متوسط
- مغز گردو خرد شده: 1 پیمانه
- زرشک: 1 پیمانه
- روغن مایع: به مقدار لازم
- آب جوش: 3 پیمانی
طرز تهیه سس زرشک و گردو
پیازها را پوست کنده و سپس به صورت خیلی نازک خورد کنید. یک ماهیتابۀ نچسب را برای درست کردن سس زرشک و گردو بر روی گاز با حرارت متوسط گذاشته و به مقدار لازم (دو قاشق غذا خوری) روغن مایع درون آن بریزید. زمانی که روغن داغ شد، پیازها را داخل تابه ریخته و به آرامی هم بزنید. در این مرحله به کمی حوصله احتیاج دارید تا پیاز به آرامی سرخ شده و به حالت کاراملی در آید. هر چند دقیقه یکبار پیازها را هم بزنید تا نسوزد. پس از سرخ شدن کامل پیازها، شعله را خاموش کنید. یک پیمانه زرشک را پاک کرده و خوب بشویید. اجازه دهید تا آب زرشک به صورت کامل خارج شود. پس از سرخ شدن پیازها و خشک شدن زرشک زمان مخلوط کردن مواد است.
حرارت را مجدداً روشن کنید و زرشک و گردو را به پیازهای سرخ شده اضافه کنید. تمام مواد را به آرامی با یکدیگر مخلوط کنید تا زرشک له نشود. پس از دو دقیقه آب جوش را به مواد داخل تابه اضافه کنید. شعلۀ گاز را کم کرده و اجازه دهید تا بجوشد و به غلظت مورد نظرتان برسد. تمام، به همین سادگی سس زرشک و گردوی شما آماده است، نوش جان!
آشنایی با روش خشک کردن زرشک
خشک کردن زرشک، روشی برای نگهداری طولانی مدت آن است. روش خشک کردن زرشک روندی طولانی است و چندین ماه طول می کشد. برای این منظور بعد از چیدن زرشک، آن را دسته دسته کرده و در انبار های مخصوص که کاملا تاریک هستند و در عین حال هوا در آنها جریان دارد آویزان می کنند. در این صورت زرشک در معرض نور قرار نگرفته و رنگ آن تیره نمی شود، همچنین جریان هوا از کپک زدن آن جلوگیری می کند. بعد از خشک شدن شاخه های زرشک، دانه های آن را جدا کرده و پاک سازی می کنند. خشک کردن زرشک به این صورت، باعث حفظ رنگ قرمز آن می شود. برای خشک کردن زرشک در خانه:
- دانه های زرشک را جدا کرده و بشویید.
- بعد از اینکه آب آن گرفته شد، روی یک پارچه تمیز نخی پهن کرده و در محیط خانه در سایه قرار دهید تا خشک شود.
- برای تسریع در خشک شدن زرشک، بهتر است آن را جلوی پنکه قرار دهید.
- به منظور خشک کردن زرشک، از قرار دادن آن در آفتاب خودداری کنید زیرا رنگ آن تیره می شود.
- بعد از اینکه زرشک خشک شد، آن را بشویید تا اثر گرد و غبار از بین برود.
- وقتی آب آن گرفته شد، در ظرف ریخته و داخل فریزر نگهداری کنید.
- نگهداری زرشک در فریزر باعث حفظ رنگ و تازگی آن می شود.
آشنایی با روش نگهداری زرشک در فریزر
یکی از روش های نگهداری زرشک، فریز کردن آن است. بعضی از افراد فریز کردن زرشک را به خشک کردن آن ترجیح می دهند و معتقدند که زرشک فریز شده طعم و ظاهر بهتری دارد. برای فریز کردن زرشک:
- زرشک را پاک کرده، آن را داخل آب بریزید و اجازه دهید به مدت 10 دقیقه خیس بخورد.
- پس از اینکه خاک و گل و لای زرشک ته نشین شد، آن را به آرامی آبکش کنید.
- وقتی آب آن گرفته شد در ظرف دردار ریخته و در فریزر نگهداری کنید.
- اگر دانه های زرشک آسیب دیده و له نباشند و آب آن خوب گرفته شده و خشک باشد، به صورت دانه دانه فریز می شود و در موقع لزوم به راحتی می توانید از آن استفاده کنید.