طرح دعوای نفی ولد در دادگاه چگونه صورت می‌گیرد؟

در مواردی ممکن است پدر ، انتساب فرزند متولد شده از همسرش به خود را قبول نداشته باشد که بر اساس قانون ، وی می تواند اقدام به اقامه دعوای نفی ولد در دادگاه نماید . البته قانونگذار در راه مصلحت خانواده و به ویژه به منظور رعایت حال طفلی که با نفی ولد دچار سرنوشت رقت باری خواهد شد ، قبول دعوای نفی ولد را از دو راه محدود کرده است . اولا اقرار به ابوت مانع استماع دعوای نفی ولد است ، ثانیا مرور زمان دعوای نفی ولد کوتاه و حداکثر دو ماه است . به همین مناسبت ، در این مقاله قصد داریم به بررسی این سوال بپردازیم که دعوای نفی ولد چیست و چه شرایطی دارد . برای پاسخ دادن به این سوال ، نخست به بررسی شرایط اقامه دعوای نفی ولد پرداخته و سپس محدودیت های دعوای نفی ولد از جمله اقرار به ابوت و مرور زمان دعوای نفی ولد را بررسی می کنیم .

شرایط دعوای نفی ولد و نفی نسب

دعوای نفی ولد به دعوایی گفته می شود که از سوی شوهر یا هر ذینفعی می تواند این دعوی را طرح کند. با این ادعا که فرزندی که در حال حاضر وجود دارد از رابطه آن مرد و زن مشخص ایجاد نشده و متعلق به این زن و شوهر نیست. بنابراین طرح این دعوی از جانب اشخاص دیگر مثل جد پدری وی هم امکان پذیر می باشد. البته دعوای نفی ولد پس از طرح و پس از فوت شخصی که ادعای نفی ولد کرده، به طرفیت وراث او جریان می یابد. آنچه مسلم به نظر می رسد این است که هرگاه شوهر صریحا یا ضمناً اقرار به ابوت خود نموده باشد دعوی نفی ولد از او مسموع نخواهد بود.

اقامه دعوای نفی ولد

ممکن است مردی کودک متولد شده از همسرش را به خود منتسب نداند و به عبارت دیگر ، نسبت پدری – فرزندی با وی را انکار کند . چنین مسئله ای در فقه تحت عنوان نفی ولد شناخته شده است . به همین منظور ، پدر برای نفی ولد فرزند خود باید به دادگاه مراجعه نموده و به اثبات دعوای نفی ولد اقدام نماید . لذا اقامه دعوای نفی ولد باید توسط پدر صورت گیرد . همچنین ، گفتنی است که دعوای نفی ولد را نمی توان به طرفیت طفل صغیر اقامه کرد و به همین دلیل ، دادگاه تا روشن شدن موضوع برای طفل قیم موقت تعیین می کند . علاوه بر این ، چون مادر در این موضوع ذی نفع است و نفی ولد از جانب شوهر به حیثیت و شرافت او لطمه وارد می کند ، می توان دعوا را علیه وی نیز اقامه کرد و اگر دعوا به طرفیت مادر اقامه نشده باشد ، وی می توان به عنوان شخص ثالث وارد دعوا شود .

اقرار به ابوّت

هرگاه شوهر صریحا یا ضمنا اقرار به ابوت یا پدری خود کرده باشد ، دیگر نمی تواند نفی ولد کند . ماده 1161 قانون مدنی در این زمینه می گوید : " هرگاه شوهر صریحا یا ضمنا اقرار به ابوت خود نموده باشد ، دعوی نفی ولد از او مسموع نخواهد بود " . مثلا اگر برای فرزند اقدام به گرفتن شناسنامه کرده و طفل را فرزند خود خوانده باشد و یا پس از تولد طفل در بیمارستان حاضر شده و با تقدیم دسته گلی به مادر رضایت خود را از ولادت طفل اعلام کرده باشد ، دعوای نفی ولد از او قابل رسیدگی در دادگاه نخواهد بود .

مرور زمان دعوای نفی ولد

قانونگذار بر اساس مصلحت طفل و خانواده یک مرور زمان کوتاه مدت برای دعوای نفی ولد قایل شده است . ماده 1162 قانون مدنی در این باره می گوید : " دعوای نفی ولد باید در مدتی که عادتا پس از تاریخ اطلاع یافتن شوهر از تولد طفل برای امکان اقامه دعوی کافی می باشد ، اقامه می گردد و در هر حال دعوی مزبور پس از انقضای دو ماه از تاریخ اطلاع یافتن شوهر از تولد طفل مسموع نخواهد بود " . بنابراین ، پذیرفتن دعوای نفی ولد بسته به این است که اولا از تاریخ اطلاع شوهر از تولد طفل بیش از دو ماه نگذشته باشد ؛ ثانیا هرگاه در خلال مدت دو ماه پس از تولد طفل اقامه دعوی شده باشد ، قاضی تشخیص دهد که شوهر بیش از مدتی که بر حسب عادت برای اقامه دعوی لازم است ، تاخیر نکرده است . البته ، بر اساس ماده 1163 قانون مدنی ، " در موردی که شوهر مطلع از تاریخ حقیقی تولد طفل نبوده و تاریخ تولد را بر او مشتبه نموده باشند ، به نوعی که موجب الحاق طفل به او باشد و بعدها شوهر از تاریخ حقیقی تولد طفل مطلع شود ، مدت مرور زمان دعوای نفی ولد دو ماه از تاریخ کشف خدعه خواهد بود " .

حکم نفی ولد در قانون

مطابق با یک اصل قانونی هنگامی که زوجه فرزندی را به دنیا می آورد اصل بر آن است که این فرزند ناشی از روابط مشروع و قانونی میان آن زن و همسرش بوده است مگر خلاف آن ثابت شود. این اصل که با عنوان اماره فراش شناخته می شود در قانون مدنی نیز مورد توجه قرار گرفته است. مطابق با ماده ۱۱۵۸ قانون مدنی؛ طفل متولد در زمان زوجیت، ملحق به شوهر است مشروط بر این که از تاریخ نزدیکی تا زمان تولد، کمتر از شش ماه و بیشتر از ده ماه نگذشته باشد. همچنین مطابق با ماده ۱۱۵۹ این قانون؛ هر طفلی که بعد از انحلال نکاح متولد شود ملحق به شوهر است مشروط بر این که مادر هنوز شوهر نکرده و از تاریخ انحلال نکاح تا روز ولادت طفل بیش از ده ماه نگذشته باشد مگر آن که ثابت شود که از تاریخ نزدیکی تا زمان ولادت، کمتر از شش ماه و یا بیش از ده ماه گذشته باشد.

امیدوارم از محتوای مسائل حقوقی نهایت استفاده را برده باشید و برای کسانی که دچار مشکل حقوقی هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش آموزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم .

پایان حضانت فرزندان دختر و پسر چه زمانی صورت میگیرد؟