تاریخچه ورزش EMS
همانطور که متوجه شدید این سبک ورزش تاریخچه ای طولانی دارد؛ Electrical Muscle Stimulation که به صورت خلاصه EMS بیان می شود، روشی است که برای اولین بار در سال ۱۹۶۷ میلادی به عنوان بخشی از برنامه فیزیوتراپی و بازتوانی جسمی ورزشکاران آسیب دیده یا افرادی که دچار ضعف عضلات شده بودند مورد استفاده قرار گرفت. Luigi Galvani در سال ۱۷۶۱ اولین شواهد علمی را در رابطه با تاثیر الکتریسیته در انقباض عضله ها ارائه کرد و قرن های بعدی تحقیق های بسیاری روی خواص الکتریکی روی عضله ها انجام شد. دهه ۱۹۶۰ زمانی بود که این روش مورد استفاده قرار گرفت و برخی از ورزشکار هایی که از آن استفاده می کردند ادعا داشتند تا ۴۰ درصد بیشتر نیرو دارند. به همین ترتیب توجه ها به EMS بیشتر شد و کسانی که قصد داشتند با یک روش مکمل در کنار تمرینات سخت خود، عضلات شان را قوی و بیشتر کنند از این روش استفاده می کردند. دستگاه EMS به عنوان جایگزین تمرین ورزشی جهت تحریک و انقباض عضلات است هدف اولیه دستگاه و روش EMS این بود که بتوان بدون نیاز به حرکت مفاصل و عضلات بدن افراد تحریک و تقویت شوند اما تحقیق های زیادی که روی این روش انجام شد نشان داد که سایر افراد نیز می توانند با اهداف مختلفی از جمله بهبود وضعیت بیماری، تناسب اندام و لاغری و... نیز از ورزش EMS استفاده کنند.
ورزش EMS چیست؟
یکی از روش هایی که در چند سال اخیر مورد توجه بیشتری قرار گرفته است و تبلیغات آن در بسیاری از مکان ها دیده می شود لاغری و تناسب اندام با ورزش EMS می باشد. این عبارت مخفف شده تحریک الکتریکی عضله (Electrical Muscle Stimulation) است. به زبان ساده، مغز برای اجرای دستورات پالس های الکتریکی را به نقاط مختلف بدن و عضله ها می فرستد و در این روش نیز با استفاده از یک دستگاه تولید کننده پالس های الکتریکی که به وسیله الکترود به عضلات مد نظر وصل شده است، دستوراتی از طریق دستگاه به جای مغز به عضله ها فرستاده می شود که منجر به بیشتر شدن تعداد و شدت انقباض های عضلات در ثانیه می شود. این دستگاه همان EMS نام دارد و در حقیقت اصطلاح آن نیز اشاره ای به نام دستگاه و روش تحریک عضلات دارد اما امروزه از این روش به عنوان ورزش EMS نیز یاد می شود. ورزش EMS کاربرد فراوانی در علم پزشکی و فیزیوتراپی دارد جزئیات و نتیجه نهایی با توجه به مدل تجهیزات و نوع نظارت، تجربه مربی و موارد دیگر متفاوت است. همچنین علاوه بر تناسب اندام و لاغری این روش در علم پزشکی نیز کاربرد فراوانی دارد و می توان از آن برای حفظ و فعال کردن عضلات آسیب دیده یا بهبود عوارض جراحی استفاده کرد. برخی از تحقیقات انجام شده نیز نشان می دهند تاثیر این روش در بخش پزشکی و برای درمان آسیب دیدگی ها بیشتر از تناسب اندام می باشد.
کاربردهای ورزش EMS چیست؟
پس از ابداع این روش در فیزیوتراپی برای بازتوانی مشکلات اسکلتی-عضلانی نتایج حاصل شده به قدری رضایت بخش بود که افراد بیشتری مشتاق به استفاده از این روش و توسعه آن بودند. سازمان غذا و دارو کشور آمریکا بر استفاده از دستگاه های EMS نظارت کرده و قوانین خاصی تعیین کرده است. پس از دهه ۱۹۶۰ ورزشکاران از این دستگاه ها استفاده کرده و مدعی بودند نیروی عضلانی آنها تا چهل درصد افزایش یافته است؛ علاوه بر این استفاده از دستگاه های ای ام اس در بخش ریکاوری نیز اهمیت ویژه ای دارد. از آنجایی که ورود این دستگاه ها به عنوان بخشی از رشته فیزیوتراپی شروع شد به همین دلیل استفاده های درمانی بسیاری نیز از آن می شود و پزشکان توانسته اند به خوبی از این ابزار بهره ببرند. اما حوزه جدیدی که با آن روبرو هستیم، ورزش و تناسب اندام است که کمپانی های بسیاری اقدام به تولید جلیقه های EMS (لباس و دستگاهی برای کل بدن) کردند که به صورت بی سیم توسط یک تبلت و کمک مربی کنترل می شوند. ارائه تمرین های ای ام اس باید بر پایه اصول نرمال و طبیعی باشند تا انقباض در عضلات با آگاهی صورت بگیرد و تمرین ها هدف دار انجام شوند و مزیت استفاده از این دستگاه عدم نیاز به استفاده از وزنه ها می باشد که مفصل های بدن را از فشار اضافه رها می کند تا افراد از آسیب های موجود در بدنسازی در امان بمانند.
تاثیرات ورزش EMS در لاغری و تناسب اندام
همانطور که تا اینجا متوجه شدید EMS یک روش درمانی با اهدافی متفاوت است که با تحریک و انقباض عضله ها همراه است؛ تحقیق های بسیاری که روی این دستگاه ها و روش انجام شده است نشان دهنده اهمیت و تاثیر ویژه ی آن در بخش درمانی است؛ برای مثال پس از ماه ها بی تحرک ماندن شروع فعالیت دردناک و ترسناک به نظر می رسد اما با استفاده از این روش می توان در مدت زمان کمتری به نرمالیزه کردن وضعیت بدن پرداخت. اما موضوع تناسب و لاغری اندام با ورزش EMS به دستگاه های پوشیدنی مربوط می شود که تا کنون تحقیقات زیادی روی آن انجام نشده است و هزینه بالایی دارد. ادعای تولید کنندگان چربی سوزی چندین برابر حالت معمول با تحریک و فعالیت تمامی گره های بدن بدون نیاز به ورزش سنگین و زحمت زیاد است. موضوعی که برای بسیاری از مردم به آرزو تبدیل شده است. از آنجایی که هزینه حضور در باشگاه ها یا خرید دستگاه ای ام اس برای لاغری زیاد و غیر منطقی است پس بهتر است با دیدگاه های مختلفی به این موضوع نگاه کنید؛ درحال حاضر تحقیق های انجام شده روی این محصول بسیار کم می باشد و ممکن است کمپانی های تولید کننده با حمایت مادی از پژوهشگران تغییراتی در نتایج آن نیز ایجاد کرده باشند. تحقیقات و تجربیات بیشتر افرادی که با استفاده از دستگاه EMS برای لاغری و تناسب اندام تمرین کرده اند چندان رضایت بخش نیست چرا که هدف اصلی ساخت این دستگاه ها کاملا از چربی سوزی متفاوت بوده است. اما اگر شما به دلیل آسیب های وارد شده، بیماری یا دلایل دیگری قادر به ورزش کردن در مدت کوتاهی نیستید می توانید با استفاده از این روش عضلات خود را تحریک کرده و تا حدودی خودتان را به برنامه ورزشی تان برسانید! علاوه بر این پیدا کردن مربی خوب همیشه از اهمیت بالایی برخوردار است اما یافتن یک متخصص در زمینه لاغری و تناسب اندام با EMS سخت تر از آن چیزیست که فکرش را بکنید. از جمله قوانینی که در ایالات متحده آمریکا در رابطه با فروش دستگاه های EMS وجود دارد، استفاده از دستگاه ها تنها در بخش فیزیوتراپی و توانبخشی است. علاوه بر این شرکت هایی که مایل به فروش دستگاه ها برای استفاده شخصی هستند باید مجوز FDA برای ایمنی و اثربخشی کسب کنند.
فواید و مزایای تمرین EMS چیست؟
اگرچه این ورزش برای لاغری چندان کاربردی نیست اما یک ابزار عالی برای کمک به توانبخشی پس از آسیب دیدن عضله ها به شمار می رود. علاوه بر بازیابی قدرت بافت های آسیب دیده با سرعت بیشتری ترمیمی می شوند. همچنین در صورتی که مدت زمان زیادی را در مکانی خاص گذرانده باشید (مثلا دراز کشیدن در تخت خواب به دلیل بیماری و...) احتمالا حرکت کردن دشوار و سخت باشد اما با ای ام اس می توانید عضلات خود را آماده کنید. تقویت عضلات کمر و عضلات مرکزی بدن با افزایش قدرت، کم ترین درد و فشار به مفاصل، بدون استرس و ایمن با استفاده از دستگاه EMS امکان پذیر است. برخلاف تمرین های سنتی که باید با استفاده از وزنه ها به تقویت عضلات می پرداختید حالا دیگر خبری از فشار اضافه بر روی مفاصل، رباط ها و بخش های آسیب دیده نیست.
معایب ورزش EMS و دستگاه ای ام اس
همانطور که آگاه هستید هرچیزی علاوه بر فواید، عوارض و ریسک هایی نیز دارد. از مهم ترین عوارضی که ممکن است با آن روبر شوید عبارتند از:
-
زده شدن از تمرین
ممکن است به دلیل احساس نشدن شدت تمرین و کاری که انجام می دهید کمی زمان ببرد تا متوجه شدت آن شوید و در صورت نداشتن زمان های مناسب ریکاوری، برنامه تناسب اندام شما با عقب گرد مواجه شود.
-
آسیب های فیزیکی
درست است که استفاده از دستگاه EMS ریسک و فشار کمتری دارد اما با این حال ممکن است تمرین ها باعث تحت تاثیر قرار گرفتن بافت عضلانی و ایجاد مشکل در کلیه ها و... شوند. همچنین در صورت داشتن مشکلات قلبی-عروقی خطرهای ورزش EMS نیز افزایش می یابد. بدین ترتیب نیاز است حتما برای تمرین با یک مربی و متخصص که با سابقه سلامتی، ریسک ها و آمادگی جسمانی شما آشنا باشد هماهنگ شوید. در صورت وجود آسیب هایی مانند پارگی آشیل یا صدمه دیدن عضلات همسترینگ ممکن است دستگاه ای ام اس وضعیت را وخیم تر کند.
ورزش EMS مناسب چه افرادی است؟
پس از خواندن این مطالب احتمالا شما نیز با این سوال که «ورزش EMS مناسب چه افرادی است؟» مواجه شده اید. اما معایب ذکر شده و عدم تاثیرگذاری آن برای چربی سوزی به معنای بی استفاده بودن این تکنولوژی نیست. افرادی که برای مدت زیادی بی تحرک مانده اند یا مثلا افرادی که وقت کافی برای انجام تمرین های ورزشی را ندارند (افراد شاغلی که مجبورند مدت زیادی را بی تحرک بنشینند) احتمالا می توانند از این تکنولوژی به نفع خود استفاده کنند. همچنین گرم کردن پیش از تمرین و جلسات ریکاوری از جمله دیگر موارد پرکاربرد دستگاه EMS هستند و به طور کلی تر توانبخشی و درمان اصلی ترین هدف و کاربرد این دستگاه ها می باشد.
از دیگر شرایط استفاده از دستگاه های ای ام اس و این ورزش عبارتند از:
- متقاضی باید حداقل ۱۸ سال و نهایتا ۶۵ سال سن داشته باشد
- عدم حساسیت ریتم قلبی به تکانه های الکتریکی (برای مثال افرادی که از دستگاه تنظیم کننده ضربان قلب استفاده می کنند قادر به انجام ورزش EMS نیستند)
- عدم بارداری (ورزش EMS می تواند خطرات شدیدی برای مادر و جنین داشته باشد)
همچنین افرادی که به بیماری های سرطان، هموفیلی، صرع، ام اس و بیماری های ویروسی یا عفونتی نمی توانند از این ورزش استفاده کنند.
مکان مناسب برای انجام تمرین های EMS
به طور کلی برای انجام ورزش EMS با محدودیت مکانی روبرو نیستید زیرا می توان از دستگاه های این ورزش در تمامی مکان ها استفاده کرد. اگرچه هزینه خرید دستگاه های ای ام اس بالا می باشد و بسیاری از افراد ترجیح می دهند به باشگاه های ورزشی مراجعه کنند. با این حال مکان مناسب برای این تمرین و ورزش EMS با توجه به نوع دستگاه متفاوت است. برای مثال دستگاه و روشی وجود دارد که با اختصاص یک فضای ده متر مربعی می توان یک باشگاه EMS تاسیس کرد یا از دستگاه های قابل حمل (به اندازه یک چمدان) استفاده کرد!
جمع بندی
ورزش EMS در حقیقت یک تمرین در جهت توانبخشی و تقویت عضلات پس از مشکلات و آسیب هایی عضلانی یا مفصل ها و... می باشد. این مشکلات ممکن است پس از عمل های جراحی، دوره استراحت طولانی، عدم تحرک، ورزش یا سایر موارد ایجاد شوند که در چنین شرایطی اگر قادر به انجام تمرین های ورزشی نباشید می توان با استفاده از روش EMS عضلات را بدون تمرین تحریک کرد تا بهبود یابند.