به گزارش سرویس طب سنتی و گیاهان دارویی پایگاه خبری ساعدنیوز، عرق خارشتر، عصارهای گیاهی با قدمت دیرینه در طب سنتی ایران، به دلیل خواص درمانی متعدد و عطر و طعم خاص خود، جایگاه ویژهای در میان دمنوشها و عرقیجات دارد. این عرق که از گیاه خار شتر (Alhagi maurorum) به دست میآید، در بسیاری از مناطق کشورمان به صورت سنتی تولید و مصرف میشود. در این مقاله به بررسی جامع خواص و مضرات عرق خارشتر میپردازیم و نکات مهمی را در مورد مصرف آن ارائه خواهیم داد.
عرق خارشتر به دلیل ترکیبات فعال زیستی متنوع، از دیرباز در طب سنتی برای درمان و پیشگیری از بیماریهای مختلف مورد استفاده قرار گرفته است. این ترکیبات شامل فلاونوئیدها، ساپونینها، تاننها و مواد معدنی است که هر یک به نوعی در ایجاد خواص درمانی این گیاه نقش دارند. مصرف منظم و صحیح عرق خارشتر میتواند به بهبود عملکرد بسیاری از سیستمهای بدن کمک کند.
یکی از مهمترین و شناختهشدهترین خواص عرق خارشتر، دفع سنگ کلیه و مثانه است. این عرق با افزایش ادرارآوری و کمک به شستشوی مجاری ادراری، از تشکیل سنگهای جدید جلوگیری کرده و به دفع سنگهای موجود کمک میکند. همچنین، خاصیت ضدالتهابی عرق خارشتر میتواند به کاهش درد و التهاب ناشی از سنگ کلیه کمک شایانی کند. مطالعات نشان دادهاند که مصرف عرق خارشتر میتواند در کاهش اندازه سنگهای کلیه و سهولت دفع آنها مؤثر باشد.
علاوه بر خواص کلیوی، عرق خارشتر به دلیل داشتن ترکیبات آنتیاکسیدانی و ضدالتهابی، میتواند به بهبود عملکرد کبد و کیسه صفرا نیز کمک کند. این عرق با تحریک تولید صفرا، به هضم بهتر چربیها و سمزدایی کبد کمک میکند. همچنین، خاصیت محافظتکنندگی آن در برابر آسیبهای اکسیداتیو میتواند از سلولهای کبدی در برابر عوامل مضر محافظت کند.
مصرف عرق خارشتر میتواند به کاهش چربی خون و کلسترول نیز کمک کند. برخی تحقیقات نشان میدهند که ترکیبات موجود در خارشتر میتوانند با کاهش جذب کلسترول در روده و افزایش دفع آن، به بهبود پروفایل چربی خون کمک کنند. این خاصیت میتواند در پیشگیری از بیماریهای قلبی عروقی نیز مؤثر باشد.
عرق خارشتر دارای خواص ضدالتهابی قوی است که میتواند در کاهش التهابات مختلف بدن نقش مؤثری داشته باشد. این خاصیت به دلیل وجود فلاونوئیدها و سایر ترکیبات فنلی در این گیاه است که میتوانند مسیرهای التهابی را در بدن مهار کنند. از این رو، عرق خارشتر میتواند در تسکین دردهای مفصلی و عضلانی ناشی از التهاب نیز مفید باشد.
همچنین، عرق خارشتر به عنوان یک دیورتیک طبیعی عمل میکند و با افزایش حجم ادرار، به دفع سموم و مواد زائد از بدن کمک میکند. این خاصیت میتواند در بهبود عملکرد کلیهها و پیشگیری از عفونتهای ادراری نیز مؤثر باشد. دفع سموم از بدن میتواند به سلامت عمومی و شادابی پوست نیز کمک کند.
با وجود خواص فراوان، مصرف عرق خارشتر در برخی موارد میتواند با عوارض جانبی همراه باشد. از جمله مضرات احتمالی میتوان به اختلالات گوارشی نظیر دلدرد، اسهال یا یبوست در برخی افراد اشاره کرد. همچنین، مصرف بیش از حد آن ممکن است منجر به کاهش شدید پتاسیم در بدن شود که میتواند عوارض جدی در پی داشته باشد.
مصرف عرق خارشتر در دوران بارداری و شیردهی توصیه نمیشود، زیرا اطلاعات کافی در مورد ایمنی آن در این دورانها وجود ندارد. افراد مبتلا به بیماریهای خاص کلیوی و قلبی نیز باید قبل از مصرف، حتماً با پزشک خود مشورت کنند. همچنین، به دلیل خاصیت دیورتیک بودن، مصرف همزمان آن با داروهای ادرارآور ممکن است منجر به کاهش بیش از حد مایعات بدن و اختلال در الکترولیتها شود.
برای بهرهمندی از خواص عرق خارشتر و به حداقل رساندن مضرات احتمالی، رعایت دوز مصرفی مناسب و مشورت با متخصص ضروری است. معمولاً توصیه میشود روزانه 2 تا 3 فنجان از این عرق را میل کنید. بهتر است آن را با آب رقیق کرده و در فواصل زمانی مشخص در طول روز مصرف نمایید.
کیفیت عرق خارشتر نیز در اثربخشی آن نقش مهمی دارد. حتماً از مراکز معتبر و فروشگاههای شناخته شده عرقیجات، محصولات با کیفیت و دارای مجوز بهداشت تهیه کنید. نگهداری صحیح عرق خارشتر در محیط خنک و دور از نور مستقیم خورشید نیز به حفظ خواص آن کمک میکند. در صورت مشاهده هرگونه عارضه جانبی، مصرف را قطع کرده و با پزشک مشورت نمایید.
عرق خارشتر به عنوان یک داروی گیاهی مؤثر، دارای خواص چشمگیری در دفع سنگ کلیه و مثانه، بهبود عملکرد کبد و کیسه صفرا، و کاهش التهاب است. با این حال، همانند هر داروی گیاهی دیگری، مصرف آن باید با دقت و با رعایت نکات ایمنی صورت گیرد. مشورت با پزشک یا متخصص طب سنتی قبل از شروع مصرف، به ویژه برای افراد دارای بیماریهای زمینهای یا مصرفکنندگان داروهای خاص، اکیداً توصیه میشود.
برای دیدن مطالب مربوط به طب سنتی و گیاهان دارویی کلیک کنید
