در پروتکل رمزنگاری فرکس Frax از دو دارایی مختلف به نام استیبل کوین فرکس FRAX و توکن حاکمیتی و ابزاری فرکس شیرز FXS برای پشتیبانی از عملکردهای مختلف پلتفرم استفاده می شود.در ادامه شما می توانید با این پروتکل و توکن های آن به طور کامل آشنا شوید. همچنین در صورتی که قصد دارید با کیف پول ها و نحوه خرید و فروش ارز دیجیتال FRAX آشنا شوید، تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.
فرکس چیست؟
فرکس یک استیبل کوین چندقسمتی – الگوریتمی (Fractional-Algorithmic) است. فرکس نسل جدیدی از ارزهای دیجیتال با ثبات را ارائه می کند. برای اینکه بهتر بدانیم فرکس چیست، در ابتدا انواع ارزهای باثبات یا همان استیبل کوین ها را معرفی کنیم.استیبل کوین ها به دسته های مختلفی تقسیم می شود. گروه اول آن دسته از استیبل کوین هایی هستند که پشتوانه های وثیقه ای نسبت به ارزهای فیات دارند. این دسته از ارزهای دیجیتال باثبات به یک نسبت مشخص و در یک حساب مشخص، دلار یا ارز فیات دیگری را به نسبت یک به یک پشتوانه خود قرار می دهد. نمونه این نوع از استیبل کوین های، تتر است.
گروه بعدی استیبل کوین هایی با وثیقه بیش از حد (Overcollateralized) و ارزهای دیجیتال هستند. نمونه ای از این ارز دیجیتال باثبات، دای (DAI) است. دای توسط اتر وثیقه گذاری می شود و برای ساخت هر واحد دای باید مقداری اتر وثیقه گذاری شود. از آنجایی به این نوع از رمزارزها، وثیقه گذاری بیش از حد می گویند، زیرا باید بیشتر از ارزش کوین یا توکن مینت شده، وثیقه قرار داد. به این نوع از دارایی های دیجیتال استیبل کوین های آن چین یا با پشتوانه کریپتو نیز می گویند.
گروه سوم از ارزهای دیجیتال باثبات، استیبل کوین های الگوریتمی هستند. این نوع از رمزارزها با استفاده از توابع و فرمول های مشخص قیمت را ثابت نگه می دارند.، در صورت کاهش قیمت کوین یا توکن مورد نظر، عرضه آن را کم و در صورت افزایش قیمت، به منظور حفظ قیمت، عرضه را افزایش می دهند. مشکل این گونه از استیبل کوین ها نداشتن هیچ وثیقه ای است. این مساله باعث نوسان بیش از حد برای یک استیبل کوین می شود. معروف ترین نمونه از استیبل کوین های الگوریتمی، امپل (AMPL) است. فرآیند تنظیم قیمت در امپل، ری بیس(Rebase) نام دارد.
فرکس با ادغام هر سه مدل قبلی، استیبل کوین جدیدی عرضه کرده است. به عبارت دیگر بخشی از استیبل کوین FRAX به صورت خارج از شبکه (Off-Chain) و توسط دلار پشتیبانی می شود، بخشی از آن با کریپتو و آن چین وثیقه گذاری می شود و برای ثابت نگه داشتن قیمت آن از روش های مختلف مانند مینت یا ساخت یا سوزاندن توکن حاکمیت FXS استفاده می شود.هدف فرکس ارائه یک پول الگوریتمی بسیار غیرمتمرکز و مقیاس پذیر در مقایسه با ارزهای دیجیتالی با عرضه ثابت مانند بیت کوین است.
بنیان گذار فرکس کیست؟
سام کاظمیان Sam Kazemian، توسعه دهنده نرم افزار آمریکایی، پروتکل فرکس Frax را پایه گذاری کرد که اولین بار این ایده را در سال 2019 پرورش داد. این فرد یکی از بنیانگذاران یک دایرة المعارف آنلاین به نام Everipedia در سال 2014 بود و در سال 2019 رئیس جمهور شد. وی توسعه فرکس فایننس Frax Finance را با Stephan Moore که مشاور ارشد اقتصادی ترامپ بود، آغاز کرد.پروتکل فرکس Frax شامل تیمی از مهندسان، از جمله Jason Huan و Travis Moore است. بنیانگذار فرکس فایننس وقتی متوجه شد که استیبل کوین ها به سرعت در حال افزایش هستند، این ایده را مطرح کرد. این تیم پروتکل فرکس را برای اندازه گیری اعتماد بازار ارز دیجیتال نسبت به یک استیبل کوین تا حدی الگوریتمی و وثیقه ای طراحی کرد.
فرکس چگونه کار می کند؟
فرکس با درنظر گرفتن میانگین وزنی مدت دار قیمت USDC ،USDT و ETH موجود در یونی سواپ و همچنین دریافت اطلاعات قیمتی دلار آمریکا با استفاده از اوراکل Chainlink، استیبل کوین FRAX را قیمت گذاری می کند. البته با استفاده از تغییر در میزان وثیقه گذاری، سیستم الگوریتمی بودن را پیاده سازی می کند. برای مثال زمانی که قیمت بیش از یک دلار باشد، میزان وثیقه گذاری را کاهش می دهد و زمانی که قیمت کمتر از یک دلار شود، شرایط معکوس می شود.وثیقه های پروتکل توسط استخرهای USDC در یونی سواپ تامین می شود. در مراحل اولیه آغاز به کار، میزان وثیقه گذاری ۱۰۰ درصد بوده است؛ به عبارت دیگر هر توکن FRAX پشتوانه ای دلاری داشته است. این وابستگی به ارزهای فیات به مرور زمان کاهش می یابد و جای خود را به ابزارهای دیگر مانند توکن حاکمیتی FXS می دهد. برای حفظ قیمت هر توکن FRAX باید میزان مشخصی از FXS ساخته یا سوزانده شود.
معرفی سرویس های Frax
برای اینکه بهتر بدانیم فرکس چیست، نگاهی به سرویس های آن می اندازیم.
- مینت یا ساخت: در این بخش کاربران می توانند برای ساخت توکن FRAX وثیقه های مورد نظر خود را به مقدار لازم وارد سیستم کرده و توکن فرکس بسازند.
- بازخرید (Redeem): از بخش بازخرید کاربران می توانند وثیقه های خود را از سیستم پس گرفته و توکن FRAX را واگذار کنند. برای مثال اگر کاربری بخواهد ۱۷۰ فرکس در سیستم بازخرید کند، به فرض اگر ۱۰۰ دلار USDC سپرده گذاری کرده باشد، مابقی را به قیمت همان لحظه، FXS دریافت خواهد کرد.
- استیکینگ: استخرهای مختلفی متشکل از جفت رمزارزهای گوناگون در این پلتفرم وجود دارند که کاربران می توانند در ازای تامین نقدینگی آن ها و Staking، سود سالانه دریافت کنند.
- veFXS: این سرویس یک سیستم واگذاری (Vesting) و ییلد فارمینگ است که بر اساس مکانیسم veCRV پلتفرم کرو فایننس کار می کند. کاربران می تواند FXS خود را تا ۴ سال در این بخش قفل کنند و در ازای آن veFXS دریافت کنند. توکن veFXS غیرقابل انتقال است و در بازارهای نقدی معامله نمی شود. در ازای قرار دادن یک FXS به مدت ۴ سال در این سرویس، ۴ توکن veFXS به کاربر داده می شود. این توکن برای شرکت در رای گیری و سیستم DAO فرکس استفاده می شود.
- Gauge: این سیستم نیز مشابه سیستم Gauge در کرو فایننس است که برای رای دادن به وزن استخرها استفاده می شود. در این برنامه نیز کاربران می توانند FXS خود را به مدت ۴ سال بلوکه کرده و veFXS آورند.
بررسی ویژگی های فرکس Frax
در این قسمت از مقاله شما می توانید با چند نمونه از ویژگی های پروتکل فرکس Frax آشنا شوید.
- پروتکل فرکس Frax از مکانیزم دو کوینی برای حفظ ثبات استیبل کوین خود یعنی FRAX استفاده می کند.
- فرکس به عنوان یک پلتفرم استیبل کوین منحصر به فرد طراحی شده است که توسط اعضای جامعه پروتکل آن هدایت می شود.
- فرکس بیش از 60 درصد از عرضه توکن ابزاری خود یعنی FXS را برای سوددهی به ارائه دهندگان نقدینگی صادر می کند.
- این پروتکل غیرمتمرکز دارای حاکمیت زنجیره ای و استیبل کوین برای ادغام طرح ترکیبی کسری-الگوریتمی است. فرکس فایننس تنها پروتکل غیرمتمرکز استیبل کوین در زمان راه اندازی بود.
معرفی توکن های FRX و FRAX
ارز دیجیتال FRAX و FXS دو رمز ارز پلتفرم فرکس فایننس هستند. هر دوی این توکن ها بر شبکه اتریوم ساخته شده اند و استاندارد ERC20 دارند. توکن فرکس، استیبل کوین و محصول اصلی پلتفرم Frax است.رمز ارز دوم یعنی FXS که نام کامل آن Frax Share است، به نوعی سهام این پلتفرم به حساب می آید. این توکن، یک توکن حاکمیتی است و برای مسائلی مانند وثیقه گذاری، پرداخت کارمزد و حق عضویت در اکوسیستم فرکس استفاده می شود. به گزارش میهن بلاکچین قیمت FXS برابر با ۲۸.۵۶ دلار است. این ارز دیجیتال با ارزش بازار ۱٬۳۶۹٬۸۹۹٬۰۰۹ دلاری در رتبه ۹۶ ارزهای دیجیتال قرار دارد. عرضه کل FXS برابر با ۹۹٬۸۱۱٬۰۷۳ عدد که از این میزان، ۳۵٬۶۴۸٬۰۶.۳۵ عدد آن در گردش است. بیشترین قیمت FXS مربوط به ۲۲ دی ماه ۱۴۰۰و ۴۲.۸ دلار است و کمترین قیمت آن در ۴ تیر ۱۴۰۰ با قیمت ۱.۵ دلار به ثبت رسید.
نحوه تخصیص توکن FXS یکی از جالب ترین نکات درباره فرکس فایننس است. ۶۵ درصد از کل توکن ها به کامیونیتی تعلق دارد. ۶۰ درصد مربوط به برنامه های نقدینگی، فارمینگ و جامعه است. ۵ درصد دیگر میان خزانه داری، کمک های مالی و شرکا تقسیم می شود. نرخ توزیع این توکن ها روزانه ۲۵ هزار عدد است که با توجه به طرح پیشنهادی شماره ۱۶ فرکس (FIP-16) هر ۱۲ ماه نصف می شود.
۳۵ درصد دیگر از توکن های تخصیص داده شده، به تیم و سرمایه گذارن واگذار می شود. ۲۰ درصد آن به تیم، بنیان گذاران و افرادی که در مراحل نخست به پروٰه اضافه شده اند (بین ۶ تا ۱۲ ماه امکان برداشت وجود ندارد) داده می شود. ۱۵ درصد دیگر میان مشاوران استراتژیک، مشارکت کنندگان خارج از شرکت و سرمایه گذاران خصوصی توزیع می شود.
صرافی های پشتیبانی کننده ارز دیجیتال فرکس FRAX
صرافی هایی که در این قسمت از مقاله به شما معرفی می نماییم، صرافی هایی هستند که می توانید از آنها برای خرید و فروش ارز دیجیتال فرکس FRAX استفاده کنید.
- صرافی UniSwap: صرافی یونی سواپ یکی از صرافی های غیرمتمرکز است که بر روی بلاکچین اتریوم پیاده سازی شده است و یک پروتکل نقدینگی خودکار است. شما می توانید با اتصال کیف پول خود به صرافی یونی سواپ به انجام مبادلات بپردازید.
- صرافی Gate.Io: این صرافی یک صرافی ارز دیجیتال چینی می باشد و در سال 2017 راه اندازی شده است. کاربران ایرانی برای استفاده از این صرافی باید از نرم افزار تغییر Ip استفاده نمایند.
- صرافی SushiSwap: صرافی سوشی سواپ همانند صرافی یونی سواپ یک صرافی غیرمتمرکز است و این صرافی روش های مختلفی را برای تبادل و یا سواپ توکن ها ارائه داده است.
- صرافی Hotbit: صرافی هات بیت در سال 2018 در کشور هنگ کنگ و استونیا توسط گروهی با تجربه در حوزه ارزهای دیجیتال راه اندازی شد.
کیف پول های پشتیبانی کننده ارز دیجیتال فرکس
برای ذخیره سازی ارز دیجیتال فرکس FRAX افراد می توانند از کیف پول های پشتیبانی کننده این رمز ارز استفاده نمایند. کیف پول هایی که در ادامه معرفی می نماییم، کیف پول هایی هستند که کاربران قادر خواهند بود در آن رمز ارز فرکس FRAX را ذخیره نمایند.
- کیف پول تراست Trust:کیف پول تراست از جمله کیف پول های نرم افزاری می باشد که از توکن های با استاندارد ERC-20، TRC-20، BEP-20 و BEP-2 پشتیبانی می کند. در این کیف پول شما می توانید علاوه بر رمز ارز FRAX، ارزهای محبوب همچون بیت کوین، اتریوم و … را ذخیره نمایید.
- کیف پول متامسک MetaMask:کیف پول متامسک یکی از کیف پول های نرم افزاری است که شما می توانید آن را به صورت یک افزونه بر روی مرورگرهای خود نصب نمایید. همچنین امکان نصب این کیف پول بر روی تلفن همراه نیز وجود دارد.
- کیف پول سیف پل SafePal:علاوه بر کیف کیف پول متامسک و تراست، کیف پول نرم افزاری سیف پل نیز از ارز دیجیتال فرکس FRAX پشتیبانی می کند. نصب این کیف پول آسان است و شما می توانید به راحتی آن را بر روی تلفن همراه خود نصب نمایید.