اگر شما هم به عنوان فرزند اول خانواده خود به دنیا آمده‌اید، احتمالاً متوجه شده‌اید که خصوصیات و ویژگی‌های متفاوت و خاصی را نسبت به خواهر یا برادر کوچکتر از خود دارید. ویژگی‌های جالب و قابل توجه‌ای از فرزند اول وجود دارد که در تمامی فرزندان اول یک خانواده مشترک است و نشان می‌دهد، فرزند اول بودن آنقدر هم بد نیست. مطمئناً، شما باید قوانین سختگیرانه‌تری را تحمل کنید و مسیر را برای خواهر و برادرانی که بعد از شما می‌آیند هموار کنید، اما به نظر می‌رسد روانشناسان بر این باور هستند که همه این موارد منجر به عادت‌های خوبی در افراد میشوند.
ویژگی شخصیتی و روانشناسی فرزند اول با فرزندان دیگر تا حدی متفاوت است . از آنجا که کودکان اول برای پدر ها و مادرها تا حد زیادی تازگی دارند در نتیجه در معرض توجه بیشتری قرار میگیرند و از امکانات بیشتری بهره مند میشوند البته این نکته را نباید فراموش کرد که بودجه خانواده معمولا برای فرزند اول بیشتر است و درهنگام ورود فرزندان بعدی این بودجه در بین فرزندان تقسیم میشود و به طبع والدین دیگر قادر به برآورده ساختن تمام خواسته های فرزند اول نیستند . کودکان اول اگر در خانواده های سالم و خوب رشد و پرورش یابند معمولا خصلت های اخلاقی زیر را دارا هستند :
قابل اعتماد
با وجدان
با چارچوب اخلاقی
محتاط
کنترل کننده
صاحب دستاوردهای درخشان
با توجه به ویژگی شخصیتی و روانشناسی فرزند اول ، اولین فرزندان کوشا هستند که بهترین باشند و دوست دارند همیشه در هر کاری که انجام میدهند موفق باشند . آنها به جلب توجه بزرگترها اهمیت بسیار میدهند . در روانشناسی فرزند اول اثبات شده که کودکان اول تمایل دارند که دست اندرکاران و رهبران سطح بالایی باشند و کارآمد باشند و همیشه همه مسئولیت کارها را به تنهایی بر عهده بگیرند . آنها به دنبال تایید بقیه هستند ، معمولا کمال گرا هستند و در هر کاری تمایل دارند بهترین باشند و همیشه به احساس برتری نیازمندند ، و تمایل دارند که نسبت به دیگر فرزندان در امور زندگی والدین خود بیشتر شریک باشند پس سعی کنید با فرزندان اول خود مشورت کنید و به آنها اجازه ابراز وجود بدهید چرا که کودک با این کار شما اعتماد به نفس بسیاری را جذب میکند .
باید توجه کرد که روانشناسی فرزند اول با چالش ها و ضربه های عاطفی بسیاری هم همراه هستند . والدین اغلب انتظارات بسیار زیادی از آنها دارند . پدر و مادر میخواهند که فرزند اول آنها در اوج موفقیت باشد . مطمئنا این موفقیت ها برای کودک باعث میشود آنها در مورد خودشان نیز به عنوان والدین احساس خوبی داشته باشند . نتیجه این زیاده خواهی والدین از کودک اول برای خود کودک تبعات بسیاری را به همراه دارد ، کودک اول میتواند زندگی خود را بسیار تحت فشار قرار دهد تا موفق شود و به یک کمالگرا تبدیل شود که والدینش از او انتظار دارند و این باعث میشود عشق والدین را با موفقیت معادل سازی کند و مفهوم عشق را در زمینه های استعدادی و اخلاقی دیگری که دارد از جانب والدین دریافت نکند . در روانشناسی فرزند اول این نکات بسیار حائز اهمیت هستند .
اگر والدین بعد از تولد فرزند دوم تمام توجه‌شان را معطوف به او کنند یا رفتارهای اشتباه دیگری را بروز دهند، فرزند اول احساس طرد شدگی پیدا میکند. این احساس طرد شدگی، خود به خود به خواهر و برادر کوچکتر او نیز منتقل میشود.
پدر و مادر باید بتوانند رفتار صحیحی داشته باشند. در غیر این صورت بچه‌ها تبدیل به دوستان خوبی برای یکدیگر میشوند. همچنین رفتار صحیح والدین باعث میشود که فرزند اول نسبت به فرزند کوچکتر از خود احساس مسئولیت و رهبری پیدا کند. پدر و مادر باید نقاط قوت فرزندان از جمله مسئولیت پذیری آنها را مدنظر داشته باشند و آنان را تشویق کنند.
همان گونه که پیش از این گفته شد، بچه‌های اول خود را بزرگسالان کوچکی می‌دانند که از همسالان خود بیشتر می‌فهمند. آنها سخت‌کوش و پر تلاشند و از انجام هر کاری برای شاد کردن پدر و مادر خود لذت می‌برند. البته آنها روش‌های خود را برای انجام کار‌های گوناگون دارند که شاید مورد پسند شما نباشد. 10 توصیه زیر به شما کمک میکند تا از ویژگی‌های شخصیتی آنان به نفع خودشان و افراد خانواده استفاده کنید.
بگذارید فرزندتان خودش انتخاب کند که در کدام رشته ورزشی ثبت نام کند یا کدام ساز موسیقی را تمرین کند. او ممکن است به شنا علاقه‌ای نداشته باشد، اما در تنیس حرف‌هایی برای گفتن داشته باشد. از آنجایی که بچه‌های اول تمایل به موفقیت در عرصه‌های مختلف دارند، اگر شما از او انجام کاری را بخواهید، حتی اگر دوست نداشته باشد، تمام تلاشش را میکند تا در آن زمینه دستاوردی داشته باشد. پس بهتر است که زمینه مورد علاقه او را انتخاب کنید تا از انجام آن لذت ببرد.
یک قانون مهم این است که انتظار نداشته باشید بچه‌های اول (فقط به خاطر اینکه سن‌شان بیشتر است) مراقب و پرستار دیگر کودکان باشند به این معنی که آنها نباید به خاطر اینکه خواهر یا برادر کوچکترشان دیوار را رنگی کرده بازخواست شوند.
اگر فرزند اول شما روی میز را دستمال کشیده و تمیز کرده، اما هنوز آثار کثیفی روی آن است در مقابل چشمان او میز را تمیز نکنید! این رفتار موجب تشدید کمال گرایی در فرزندتان میشود.
گاهی بچه‌های اول انقدر بر کامل و بی نقص انجام دادن وظایف خود تمرکز می‌کنند که هیچ چیز دیگری را نمی‌ببینند. همانگونه که دکتر لمان می‌گوید، کمال گرایی همواره یک ویژگی مثبت نیست. آیا لازم است که کودک 8 ساله شما شب تا صبح برای تکمیل پروژه اش بیدار بماند تا شاید فردا روبان آبی (بهترین امتیاز) را در نمایشگاه علمی مدرسه برنده شود؟ یا مهم‌تر این است که او پروژه خوبی انجام دهد، اطلاعاتش را درباره منظومه شمسی گسترش دهد و از انجام پروژه اش لذت ببرد؟
اینکه کودک شما یک بازیکن فوتبال خوب یا نوازنده ماهر گیتار است، فوق العاده است. اما به گونه ای از او تعریف و تمجید کنید که این تصور ایجاد نشود که کودک بدون دستاوردهایش برای شما ارزشی ندارد. پیش از هر چیز او فرزند دوست داشتنی شماست و شما به وجود او افتخار می‌کنید، حتی اگر در بازی فینال موجب باخت تیمش شود.
برخی تشویق‌های والدین چنان فشاری به کودک وارد میکند که او را به کمال گرایی سوق می‌دهد. فرزندتان را ستایش کنید، نه مهارتش را. حتی بهتر است عبارات بی خطری مانند “کارت عالی بود!” را با جمله “ما به تو افتخار می‌کنیم” همراه کنید تا تاکیدتان بر ارزشمندی فرزندتان باشد نه دستاورد او.با این کارها اعتماد به نفس در کودکان تقویت خواهد شد.
بچه‌های اول نیاز دارند که از قوانین آگاه باشند. زمان بگذارید و قوانین را شمرده و آرام با آنها در میان بگذارید. به این ترتیب او صبور بودن را از شما می‌آموزد و یاد می‌گیرد با همسالان خود صبر پیشه کند.
“نه” گفتن یک روش معمول ابراز وجود در کودکان است. این ویژگی در بچه‌های اول بیشتر دیده میشود. از آنجایی که آنها تمایل دارند همیشه رهبر باشند و در تمام بازی‌ها قوانین را تعیین کنند، موجب بروز دعوا و درگیری بین آنها و دیگر کودکان میشود. اگر دختر شما اصرار دارد که دیگر همبازی هایش به شیوه او توپ بازی کنند و در غیر این صورت توپش را به آنها نمی‌دهد، به او نشان دهید که این روش همواره موثر واقع نمی‌شود و راه‌گشا نیست. می‌توانید با او از مزایای به اشتراک گذاشتن وسایل و اسباب بازی‌ها با دیگران صحبت کنید.دفعه بعد که او حاضر نشد اسباب بازی‌اش را با خواهر کوچکش به طور مشترک استفاده کند، می‌توانید فعالیت دیگری برایشان در نظر بگیرید که در آن ادعای مالکیت مطرح نباشد. برای نمونه قایم موشک بازی یا نقاشی کنند.
شما پدر و مادر هستید، نه پلیس یا مامور اجرای قانون! اگر پسر 7 ساله شما بازی‌های ماشین سواری Xbox را انجام دهد، قانون شکن یا جنایتکار نمی‌شود! اگر فکر می‌کنید برای تربیت درست کودک باید لیست بلند بالایی از قوانین و مقررات داشته باشید، یا او را در یک گلخانه پرورش دهید سخت در اشتباهید. با این روش یک بمب ساعتی را تجهیز می‌کنید که هر لحظه امکان انفجار و شورش دارد!به جای آن بهتر است تنها قوانین ضروری را وضع کنید و آنها را اجرا کنید. دلیل قوانین را به کودک توضیح دهید تا الزام آنها را درک کند.
آیا داشتن کودکی که از همه دستورات شما اطاعت میکند به نظرتان رویایی می‌رسد؟ تصور کنید که فرزند شما بزرگ میشود و یاد می‌گیرد تا برای خشنودی دیگران زندگی کند. با همه مصالحه میکند و نیاز‌ها و آرزو‌های خود را فراموش میکند، حتی به سادگی مورد سواستفاده دیگران قرار می‌گیرد. مطمئنا خواستار چنین آینده ای برای او نیستید!با دادن مسئولیت‌های مناسب سن کودک، به او نشان دهید که چگونه حدود و مرز‌ها را در روابط با دیگران تنظیم کند.
فرزندان اول به صحبت‌ها و توصیه‌های پدر و مادر بیش از دیگر فرزندان گوش میدهند. بچه‌های اول معمولا حس می‌کنند که پدر و مادر به آنها توجه زیادی نمی‌کنند و تمام حواسشان به بچه‌های کوچکتر خانواده است. به همین دلیل سعی کنید زمان ویژه‌ای را به همراه همسرتان به فرزند اول اختصاص دهید، با او بیرون بروید یا فعالیت خاصی انجام دهید گذراندن زمان با کیفیت با فرزند اول، موجب میشود تا ناراحتی و دلخوری او از توجه شما به خواهر یا برادر کوچکترش کاهش یابد.
مطالعات نشان می دهد که بین خصوصیات فرزند اول، فرزند وسط و فرزند آخر تفاوت های زیادی وجود دارد. واقعیت این است که بین بچه اول خانواده بودن یا بچه آخر بودن، نمی توان گفت کدام یک بهتر است. هر کدام از آنها ویژگی ها و خصوصیات مثبت و منفی مربوط به خودش را دارد. بچه های اول معمولا ضریت هوشی بالاتری دارند. مسئولیت پذیرتر هستند و قدرت رهبری بالایی دارند.با این حال، شما باید به درک درستی از ویژگی ها و خصوصیات بچه های اول برسید. وقتی والدین آگاهی کامل تری نسبت به خصوصیات بچه اول خود داشته باشند. بهتر می توانند اولین فرزند خود را درک کرده و حساسیت کمتری نسبت به او دارند.
4 ماه پیش