غربالگری نوزاد شامل چه آزمایش هایی است؟

  سه شنبه، 20 خرداد 1399   زمان مطالعه 8 دقیقه
غربالگری نوزاد شامل چه آزمایش هایی است؟
پس از تولد نوزاد، یک غربالگری برای سنجش میزان شنوایی نوزاد و یک غربالگری برای بررسی وجود سه بیماری به نام‌های کم‌کاری مادرزادی تیروئید، فنیل کتنوری و نقص آنزیم G۶PD یا فاویسم توسط آزمایشات غربالگری نوزادان بررسی می‌شود.

به گزارش سایت خبری ساعدنیوز، غربالگری نوزاد تستی است که در روز اول تولدِ همه نوزادان در مورد ناهنجاری های خاصی که ممکن است مانع رشد طبیعی آنها شود انجام می گیرد. این تست در تمام ایالت ها ضروری است و معمولا قبل از اینکه نوزاد بیمارستان را ترک کند انجام می شود. بیماری های گنجانده شده در غربالگری نوزاد می توانند علت مشکلات جدی سلامت باشد که از نوزادی یا از کودکی شروع می شود. تشخیص و درمان زودهنگام می تواند به جلوگیری از ناتوانی های جسمی و ذهنی و بیماری های تهدید کننده زندگی کمک کند.

نحوه انجام غربالگری نوزادان

این غربالگری معمولا 24 تا 48 ساعت پس از تولد با آزمایش خون انجام می شود، در حالیکه هنوز نوزاد در بیمارستان است. در برخی ایالات وقتی که کودک 1 تا 2 هفته می شود یک تست خون ثانویه در مراجعه برای چکاپ به متخصص اطفال انجام می شود. غربالگری نوزادان بخشی از مراقبت استاندارد است، والدین نیاز به درخواست انجام تست ندارند.

این تست با گرفتن چند قطره خون از پاشنه پای نوزاد اجرا می شود. در این روش ریسک بسیار کمی وجود دارد و شامل حداقل ناراحتی برای نوزاد است. این خون روی یک نوع کاغذ خاص قرار داده شده و برای آنالیز به آزمایشگاه ارسال می شود. طی 2 تا 3 هفته نتایج تست به مطب پزشکِ آن نوزاد یا کلینیک ارسال می شود. اگر نوزادی خارج از بیمارستان متولد شود (مثلا در خانه یا در زایشگاه)، یک فرد آموزش دیده (دولا) یا ماما نمونه خون نوزاد را برای تست غربالگری می گیرد. در غیر این صورت تست های ضروری می تواند در مطب دکتر یا در یک بیمارستان انجام گیرد.

بیشترِ ایالات علاوه بر آزمایش خون، نوزاد را برای مشکلات شنوایی و بیماری های قلبی مادرزادی هم غربالگری می کنند. این تست ها نیز در فاصله کوتاهی پس از تولد انجام می شوند. برای تعیین اینکه گوش داخلی نوزاد سالم است و یا مغز به صدا پاسخ می دهد یا خیر، تست شنوایی از گوشی ها و سنسورهایی استفاده می کند. این تست برای بیماری قلبی مادرزادی هم انجام می شود که آن را پالس اکسیمتری می نامند و از یک سنسور روی پوست و اندازه گیری اینکه چه مقدار اکسیژن در خون وجود دارد استفاده می کند. سطوح پایین اکسیژن نشان می دهد که نوزاد ممکن است مشکلات قلبی داشته باشد. تست های شنوایی و پالس اکسیمتری بدون درد هستند و می توانند در حالیکه کودک در خواب است انجام شوند.

دلیل انجام آزمایش غربالگری نوزاد

بسیاری از اختلالاتی که در کودک شما مورد بررسی قرار می گیرد، در زمان تولد نشانۀ قابل مشاهده ای ندارد و پی بردن زودهنگام به این اختلالات توسط پزشک، این فرصت را می دهد که پیش از اینکه چنین بیماری هایی نوزاد را دچار آسیب جدی و درازمدت کند، تحت مداوا قرار بگیرد. آزمایش های غربالگری تنها اطلاعات اولیه ای را فراهم می کند تا پزشکان بتوانند برای پی بردن به وجود یک مشکل جدی، آزمایش های تشخیصی دقیق تری را درخواست بدهند.

بنابراین بیشتر نوزادانی که تست غربالگری روی آنها انجام می شود، سالم هستند و مشکلی ندارند. بخشی از آزمایش های غربالگری مثل غربالگری شنوایی، قبل از ترخیص نوزاد و در بیمارستان و بقیهٔ آزمایشات مهم غربالگری با درخواست پزشک و بین روزهای سوم تا پنجم بعد از تولد انجام می شود. اگر مشکلی وجود داشته باشد نیز لازم است والدین بعد از اطلاع توسط پزشک، در زودترین زمان ممکن برای شروع درمان نوزادشان پیگیری کنند، زیرا بسیاری از این بیماری ها در صورت درمان نشدن، پیامدهای جدی مثل کم توانی های ذهنی خواهد داشت. برخی از این بیماری ها می تواند در صورت تشخیص به موقع بهبود یابد یا با اقدامات نسبتاً ساده مانند نظارت بر رژیم غذایی کودک یا با استفاده از داروهای خاص کنترل شود.

به یاد داشته باشید که در مراکز بهداشت نیز می توانید آزمایشات غربالگری بین روزهای سوم تا پنجم بعد از تولد کودک را انجام دهید، اما این مراکز طبق قوانین فقط سه بیماری کم کاری مادرزادی غدۀ تیروئید، فنیل کتنوری و نقص آنزیم G۶PD یا فاویسم را انجام می دهند و دو بیماری دیگر که شربت افرا و گالاکتوزمی نام دارد، از طریق مراکز بهداشت قابل بررسی نیست، بنابراین اگر می خواهید تمام این پنج بیماری به شکل کامل بررسی شود، می توانید از پزشک کودکتان بخواهید درخواست انجام آنها را برای شما بنویسد تا با مراجعه به آزمایشگاه های معتبر شهرتان آنها را انجام دهید.

آزمایش های غربالگری نوزادان

پس از تولد نوزاد، یک غربالگری برای سنجش میزان شنوایی نوزاد و یک غربالگری برای بررسی وجود سه بیماری به نام های کم کاری مادرزادی تیروئید، فنیل کتنوری و نقص آنزیم G۶PD یا فاویسم توسط آزمایشات غربالگری نوزادان بررسی می شود. غربالگری شنوایی لازم است قبل از ترخیص نوزاد از بیمارستان انجام شود و آزمایشات غربالگری دیگر بین روز سوم تا پنجم بعد از تولد انجام خواهد شد. توضیحات بیشتر دربارۀ این آزمایش ها شامل موارد زیر است:

غربالگری شنوایی: اختلال شنوایی یک مشکل پنهان است که از طریق ظاهر نوزاد قابل شناسایی نیست، بنابراین تشخیص آن در ابتدای تولد بدون انجام تست غربالگری شنوایی ممکن نیست. کم شنوایی اگر به موقع درمان نشود، توانایی یادگیری زبان و گفتار و مهارت های درکی به خوبی صورت نمی گیرد. غربالگری شنوایی آزمونی سریع و آسان برای تشخیص میزان شنوایی نوزادان است که باید قبل از مرخص شدن مادر و نوزاد از بیمارستان انجام شود. اگر نتیجهٔ آزمایش، سلامت شنوایی را نشان دهد، نوزاد از نظر شنوایی مشکلی ندارد. اما اگر آزمون طبیعی نبود، غربالگری مرحلهٔ دوم یک هفته بعد انجام خواهد شد و در صورت غیرطبیعی بودن آزمون دوم، باید نوزاد قبل از سه ماهگی برای تشخیص و تا قبل از شش ماهگی برای درمان به یک پزشک متخصص اطفال مراجعه کند. در هر صورت انجام نشدن این تست در بیمارستان، لازم است والدین برای انجام این آزمایش در اولین فرصت ممکن و حتماً تا قبل از یک ماهگی نوزاد به پزشک کودکشان مراجعه کنند.

کم کاری مادرزادی غدۀ تیروئید: عوارض بیماری کم کاری مادرزادی تیروئید یكی از موارد مهم قابل پیشگیری در نوزادان است که در صورت درمان نشدن منجر به بروز اختلالاتی در سیستم عصبی مرکزی و اسكلتی می شود که مهم ترین آن کم توانی های ذهنی است. تشخیص این بیماری به دلیل کم و نامشخص بودن علائم آن معمولاً در روز اول زندگی نوزاد انجام نمی شود. برای انجام غربالگری کم کاری مادرزادی تیروئید، بین روز سوم تا پنجم پس از تولد نوزاد، یک نمونه خون از پاشنۀ پای نوزاد گرفته می شود و در صورت تشخیص بیماری، درمان بلافاصله شروع می شود.

فنیل کتنوری: بیماری فنیل کتنوری به علت تجمع اسید آمینۀ فنیل آلانین در بدن ایجاد می شود. فنیل آلانین یک اسید آمینۀ ضروری است که برای ساخت پروتئین در بدن استفاده می شود. این اسید آمینه توسط آنزیم فنیل آلانین هیدروکسیلاز تجزیه می شود. اگر مقدار این آنزیم در بدن کم باشد، باعث تجمع فنیل آلانین در مایعات بدن و تجزیۀ آن به موادی مثل فنیل پیرویک اسید و فنیل اتیلین آمین می شود. فنیل آلانین اضافی به همراه این مواد در بدن، متابولیزم و سوخت وساز طبیعی را مختل می کند و باعث صدمات مغزی می شود. کودک مبتلا در ابتدای تولد طبیعی است و کم توانی های ذهنی به تدریج پیشرفت می کند و طی چند ماه آشكار می شود. فعالیت زیاد همراه با حرکات بی هدف و تشنج از دیگر علائم این بیماری است. در صورت تشخیص زودهنگام و درمان مناسب می توان از عوارض این بیماری جلوگیری کرد.

نقص آنزیم G۶PD یا فاویسم: فاویسم یک بیماری ارثی است که در ایران شایع است. G۶PD آنزیمی است که باعث ایمن بودن گلبول قرمز در مقابل مواد اکسیدان می شود. کمبود این آنزیم باعث می شود گلبول های قرمز هنگام مواجهه با مواد اکسیدان مثل بعضی از داروها و برخی مواد خوراکی نظیر باقلا تخریب شود. این امر باعث بروز زردی یا یرقان، مشاهدۀ خون در ادرار و در موارد شدید مرگ می شود. نوزادان مبتلا به این بیماری از نظر ظاهری علامت خاصی ندارند و به درمان خاصی نیز نیاز نخواهند داشت، فقط رژیم غذایی و داروهایی که مصرف می کنند باید تحت کنترل باشد و از مصرف مواد اکسیدان پرهیز کنند. انجام آزمایش غربالگری برای شناسایی این نوزادان و اطلاع خانوادۀ آنها از بیماری کودکشان برای رعایت رژیم غذایی و پرهیز دارویی مادر و نوزاد است.

واکسن ها و تزریق های لازم برای نوزادان

پس از تولد نوزاد و به دنبال مراقبت های اولیه در بیمارستان، چند واکسن و یک ویتامین به نوزاد تزریق می شود. این تزریقات شامل موارد زیر است:

تزریق سه واکسن : بعد از به دنیا آمدن نوزاد، سه واکسن به او تزریق می شود؛ واکسن ب ث ژ برای جلوگیری از سل، واکسن هپاتیت B و فلج اطفال. این واکسن ها معمولاً در بدو تولد به نوزاد تزریق می شود. پس از آن بر اساس جدول واکسیناسیون نوزاد که احتمالاً در پروندهٔ نوزادتان که بیمارستان به شما می دهد وجود دارد باید کودکتان را در روزها و ماه های بعدی برای واکسن زدن نزد پزشک ببرید.

تزریق ویتامین K: ویتامین K با ایفای نقش خود در سیستم انعقادی بدن باعث جلوگیری از خونریزی های خودبه خودی در بدن می شود و بیشتر نوزادان با کمبود این ویتامین به دنیا می آیند. این ویتامین معمولاً در اتاق زایمان و پس از تولد، به نوزاد تزریق می شود.

بعد از ترخیص از بیمارستان نیز لازم است با مراقبت های بعدی تا یک ماهگی نوزاد آشنا باشید و اطلاعات کافی را در این مورد مهم و ضروری پیدا کنید.


  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
داریوش ارجمند: خانومه میره وزنه بردار میشه 2 سال دیگه نه رحم داره نه تخمدان همشو عمل میکنه میریزه دور! من پدر سنتی رو دوست دارم تا پدری که سفره عرق پهن میکنه+فیلم (539 نظر) عکسی از اولین روز مادر شدن فرح پهلوی/ قرق بیمارستان و نمایش زندگی سلطنتی... (240 نظر) ساده زیستی رهبر انقلاب به روایت تصویر / از عینک شکسته و کفش ساده تا سفره غذای ساده در کنار سیاستمداران (227 نظر) مادر علی دایی: پسرم به بیمارستانها گفته اگه کسی توان مالی نداشت به من خبر بدین؛ به هر نیازمندی که من بگم به حسابش پول واریز می‌کنه +ویدیو (219 نظر) سفره غذای ساده و دورهمی صمیمی رهبر معظم انقلاب با فرماندهان ارشد سپاه+عکس/ آقا هم مثل همه روی زمین غذا می خورد (182 نظر) مهنوش صادقی همسر دوم مهدی هاشمی: 20 سال با مهدی هاشمی رابطه داشتم و گلاب آدینه خبر داشت (179 نظر) محمدرضا گلزار: تا میتونین دعا کنین تا میتونین نماز بخونید؛ آدم بی‌اعتقاد هیچ چیز در زندگیش نداره+ویدیو (177 نظر) نگاهی به لباس عروس های زنان شاه پهلوی؛ از لباس عروس 30 کیلویی ثریا اسفندیاری تا پیراهنی مزین به پرهای لک‌لک آفریقایی! / به نام مردم به کام خاندان منحوس پهلوی+عکس (174 نظر) داریوش ارجمند: من مختار رو خوب میشناسم! مختار خیلی علیه السلام نیست/ اصلا از مختار و فریبرز عرب نیا خوشم نمیاد! (166 نظر) خنده رهبر انقلاب از پیشنهاد عجیب احمدی‌نژاد: ساخت اتوبان از فرودگاه امام به مسجد جمکران تا امام زمان در ترافیک و شلوغی اتوبان قم گیر نکنند! (146 نظر) نگاهی به مجلل ترین مدرسه در سوئیس که بچه های پهلوی در آنجا درس خواندند/ زمانی که بچه های مردم از امکانات کم تحصیلی هم برخوردار نبودند! (137 نظر) علی دایی: همسرم بهترین مشاورم هست؛ ویلای به شکل توپ در کلاردشت ندارم؛ میلیون‌ها علی دایی هم برای مردم کم است+عکس (117 نظر) تصویری از اعلامیه ترحیم همسر تایلندی یوسف تیموری/ روحش شاد و یادش گرامی (116 نظر) آلبوم تصاویر آذری جهرمی به مناسبت سالروز تولدش ؛ از استایل دامادی در شب عقد و سفر به حافظیه و تخت جمشید با اهل و عیال تا موتورسواری کنار دریا و دوشیدن شیر گوسفند (94 نظر) فوتبالیست ملی‌پوشی که صاحب 7 هزار راس گوسفند است؛ استخدام 10 چوپان برای نگهداری از گوسفندان (75 نظر)
پربازدیدترین ویدئوهای روز   
تیتر امروز   
دانشگاه امیرکبیر در 6 رشته دانشجو می‌پذیرد/ جزئیات پذیرش بدون آزمون مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی
دوئل لامبورگینی روئلتو و مک‌لارن 750 / ایتالیا در برابر بریتانیا
مریم مومن، تتلو، الناز شاکردوست، کارن همایونفر و ... در حواشی داغ امروز پنج‌شنبه 29 شهریور 1403
سفر به شگفتی‌های درون آب/ نگاهی به تصاویر برندگان مسابقه عکاسی اقیانوس2024
(ویدئو) یادگیری زبان ترکی استانبولی با سوفیانیوز/ انیمیشن همراه با زیرنویس فارسی/ امروز یاد گرفتم خودمو جای بقیه بذارم و درکشون کنم
(ویدئو) برگ زرینی از تاریخ/ دیدار اساطیر موسیقی و شعر ایران زمین/ استاد محمدرضا شجریان، شهریار، هوشنگ ابتهاج و محمدرضا لطفی
ایلان ماسک در صفحۀ شخصی خود از فعال شدن اینترنت ماهواره‌ای در یمن خبر داد+ عکس
ویدئو/ یادگیری زبان انگلیسی با انیمیشن «پاندای کونگ‌فوکار»/ با زیرنویس فارسی چسبیده
(ویدئو) گنجی در میان ویرانه‌ها؛ جام طلای حسنلو، شاهکاری از هنر و تاریخ ایران باستان و راز هولناک نابودی یک تمدن
تست هوش فکری/ فقط افرادی با مغز اینشتین، می‌توانند انسانی که در جمع بیگانه است، فقط در 5 ثانیه شناسایی کنند
خطای دید/ حتی افرادی با ضریب هوشی بالا نمی‌توانند در 8 ثانیه اشتباه موجود در میز آشپزخانه را شناسایی کنند
خطای دید/ حتی افرادی با ضریب هوشی بالا نمی‌توانند در 4 ثانیه گرگ پنهان شده در جنگل را پیدا کنند
خطای دید/ حتی افرادی با ضریب هوشی بالا نمی‌توانند در 3 ثانیه روزنامه را در پارک بازی پیدا کنند
(ویدئو) بوی ماه مهر و نوستالژی مدرسه؛ سفری هیجان‌انگیز به خاطرات فراموش‌نشدنی کودکی
خطای دید/ حتی افرادی با ضریب هوشی بالا نمی‌توانند "کلید را در میان «جعبه‌های اسباب‌کشی» پیدا کنند
منتخب روز   
توئیت جدید پزشکیان به زبان کُردی و عربی +عکس وزیر اسبق کشور: رهبر معظم انقلاب یک دوره تندخوانی شرکت کردند و یک کتاب 300 صفحه‌ای را در یک شب می‌خوانند+ویدیو نیکی کریمی از مهمترین اتقاق زندگی اش پرده برداشت ؛ خانم بازیگر : پدرم مرا به این سمت سوق داد تاج گل اعیانی با گل‌های سفید و سیاه محمدباقر قالیباف در مراسم ختم پدر خداداد عزیزی+عکس استاندار بصره راننده شخصی مسعود پزشکیان در سفر به این شهر شد+عکس/ چهره خندان رئیس جمهور سوار بر BMW جمله امروز پزشکیان که گفت «خیلی خراب نکردم که؟» در فرهنگ آذری زبان ها یعنی چه؟ +عکس کیک تولد خاص و شکلاتی شهاب حسینی برای تولد 13 سالگی پسرش با طرح مورد علاقه اش / مبارکا باشه+عکس خاطره خنده دار مهران مدیری : یه آقایی با کیف سامسونِت و کت و شلوار آبی استخری اومد صداشو کلفت کرد مغرورانه گفت آقای مدیری من برای اینکه وارد سینما شم باید چیکار کنم گفتم باید بلیط بخری+ویدئو کیک تولد خاص و شکلاتی همسر هاشمی رفسنجانی برای تولد 82 سالگی یارش با طرح مورد علاقه اش / مبارکا باشه+عکس تصویر رهبر معظم انقلاب در دستان وزیر کودک‌کش+عکس انتشار غزل جدیدی از رهبر معظم انقلاب + فیلم/ دیدن این ویدیو با صدای دلنشین رهبری رو از دست ندید نگاهی به کیک تولد 44سالگی شهاب حسینی با دیزاین خاص در خانه اش/مبارکا باشه +عکس