جاذبه های گردشگری و جاهای دیدنی بغداد

حرم کاظمین(حرم جوادین) 

شیعیانی که برای زیارت به عراق سفر می کنند سومین پایگاهشان بعد از کربلا و نجف کاظمین است. کاظمین در شمال غربی بغداد است. جایی که پدر و پسر امام رضا(ع) یعنی امام موسی کاظم (ع) و امام جواد (ع) آرمیده اند. برای همین به آنجا حرم جوادین یا کاظمین می گویند بنای ضریح و  بارگاه کاظمین در سال ۱۵۱۵م برابر با ۸۹۳ قمری در دوره صفویه ساخته شد. صفویه که حکومتی شیعی تشکیل داده بودند به احیا کردن ائمه و بارگاه های شیعی اهمیت زیادی می دادند. طبیعتا هنر و معماری صفویه نیز در این مکان به خوبی به چشم می آید؛ ایوان هایی زیبا، کاشی کاری های معرق استادانه و آیینه کاری هایی باشکوه. مهمترین شاخص حرم کاظمین داشتن دو گنبد در کنار هم است. هر دو گنبد طلایی است و هر یک بر پیکر مطهر یک امام قرار دارد.

طاق کسری

طاق کسری (ایوان مدائن یا ایوان خسرو) یادگاری از دوره ساسانیان در بین النهرین است. طاق واژه ای فارسی و معادل ایوان است. کسری نیز نامی است که عرب ها به پادشاهان ایرانی می دادند. شهر تیسفون که این طاق در آن قرار داشته در کشور عراق کنونی بوده است. بقایایی این طاق که متعلق به عمارت بلند شاهی بوده در ۳۵ کیلومتری شهر بغداد باقی مانده است. طاق کسری را از بناهای شاپور اول یا به قولی دیگر از آثار خسرو اول می دانند. ایوان باقیمانده از آن بزرگترین و عریض ترین طاق در معماری باستان به شمار می رود. ۳۷ مترارتفاع دارد و عرض آن حدود ۵۰ متر است. نخستین بار خود عرب ها بودند که به هنگام فتح ایران به آن دست درازی کردند و بسیاری از بخش ها و گنجینه های آن را به غارت بردند. پس از آن نیز این شاهکار معمای ایرانی در امان نماند و همواره در همسایگی تانک ها و نفربرهای جنگی بود. به امید اینکه زین پس روز خوش ببیند.

موزه ملی عراق

موزه ملی عراق در شهر بغداد است. به آن موزه بغداد نیز می گویند ولی در واقع بزرگترین و مهمترین موزه عراق همین ساختمان است. آثار با ارزش موزه که یادآور تمدن بین النهرین است توجه بینندگان را به خود جلب می کند. گرترود بل، جهانگردی بریتانیایی در سال ۱۳۰۴ شمسی این موزه را از خود به یادگار گذاشت. در سال ۲۰۰۳ برابر با سال ۸۱ شمسی در جریان جنگ عراق بسیاری از آثار موجود در موزه به یغما رفت. پس از آن خیلی ها تلاش کردند آثار به سرقت رفته را به موزه برگردانند ولی هنوز که هنوز است جای خالی بسیاری از آثار گذشته توی ذوق می زند. موزه بغداد سال های بسیار به روی بازدیدکنندگان بسته بود تا بازسازی های لازم در آن صورت بگیرد و خوشبختانه در حال حاضر به روی عموم علاقمندان باز است. بازگشایی موزه به سال ۹۳ یعنی ۴ سال پیش بر می گردد. هم اکنون نیز تمرکز آن بر آثار و حفاری های باستان شناسی متعلق به تمدن بین النهرین است.

سفارت آمریکا در بغداد

شاید عجیب به نظر برسد که یک سفارتخانه جزو جاذبه های دیدنی یک شهر به شمار برود، ولی ساختمان های سفارت آمریکا در بغداد از چند نظر اهمیت دارد. اول اینکه یادآور روزهای مهم و پر خطری در تاریخ این کشور است. از سوی دیگر ساختمان اول سفارتخانه پیش از اینکه به دست آمریکایی ها بیفتد کاخی متعلق به دیکتاتور عراق که همه ما می شناسیم بود. بله! آن ساختمان قبلا کاخ صدام حسین بود. آمریکایی ها در ۱ ژوئیه سال ۲۰۰۴ میلادی یعنی سال ۸۲ به سفارتخانه اولشان در منطقه سبز بغداد که پیش از آن کاخ سابق صدام حسین بود وارد شدند. بنای سفارتخانه دوم پس از چندین ساز ساخت و ساز در سال ۲۰۰۹ میلادی برابر با سال ۸۷ به اتمام رسید. سفارتخانه دوم آمریکا گران ترین و بزرگ ترین سفارت در جهان است. مساحت ساختمان ۴۲ هکتار است و از نظر ابعاد و تعداد ساختمان ها با شهر واتیکان مقایسه می شود. هزینه ساخت سفارتخانه ۷۵۰ میلیون دلار بوده و در زمان اشغال عراق توسط امریکا ۱۵۰۰۰ کارمند داشته است.

باغ وحش بغداد

باغ وحش بغداد در سال ۱۳۴۹ شمسی در منطقه باغ های الزوره در امتداد پارک تفریحی رویای الزوره شروع به کار کرد. این باغ وحش ۸۱ هکتار داشت و پیش از جنگ عراق در سال ۲۰۰۳ برابر با سال ۸۱ شمسی، زیستگاه ۶۵۰ حیوان بود. در اثنای جنگ باغ وحش نابود شد و حیوانات آن نیز مثل بسیاری از آدم های بیگناه کشته شدند. در این میان فقط ۳۵ حیوان جان سالم به در بردند. در سال ۲۰۰۳ این منطقه دوباره راه اندازی شد و هم اکنون زیستگاه نزدیک به ۱۰۷۰ حیوان است. بزرگترین باغ وحش عراق به شمار می رود و از جاذبه های گردشگری بغداد است. سالانه میلیون ها گردشگر از کشورهای مختلف برای بازدید از این فضا به بغداد می آیند. تنها در  سال ۱۳۷۹ شمسی بیش از یک و نیم میلیون نفر از آنجا بازدید کردند.

نصب الشهید

یکی از المان های شاخص در بغداد سازه نصب الشهید  یا مقبره الشهید است که در منطقه ای جالب توجه قرار دارد. نصب الشهید بنای یادبودی است که برای زنده نگهداشتن یاد سربازان عراقی در جنگ ایران و عراق ساخته شده است. به نظر می رسد بد نیست یابودی نیز برای کشته شدگان این مردم در جنگ های بعدی ساخته شود. این بنا در همان اوایل جنگ در سال ۱۹۸۳ میلادی برابر با سال ۶۱ افتتاح شد و طراح آن شخصی به نام اسماعیل فتاح‌الترک بود. نصب الشهید در وسط آبنمایی مصنوعی و بسیار بزرگ قرار دارد و مثل یک جزیره است. این المان در ساحل رود دجله نزدیک به کانال ارتش است و شهرک صدر را از سایر بخش های شهر جدا می ‌کند. این یادمان نیز هر ساله گردشگران زیادی را به سوی خود جذب می کند. ایرانی ها نیز می توانند سری به آنجا بزنند و یادی بکنند از سربازانی که زمانی به اجبار زمانه ناچار بودند روبروی هم بایستند و خونشان ریخته شود. ای کاش جنگ برای همیشه از بین برود.

کلیسای لاتین بغداد

کلیسای لاتین بغداد از مهم ترین جاذبه های گردشگری این شهر به شمار می رود. این ساختمان جزو بناهای فرهنگی است که از معماری هنرمندانه ای برخوردار است. توصیه می کنیم بازدید از این کلیسای زیبا را نیز در برنامه سفرتان قرار دهید.

مسجد الرحمن 

مسجد الرحمن در بغداد، از بزرگترین مساجد عراق است و آغاز ساخت آن به سال ۷۶  و به دستور صدام حسین بوده است. طی حملات جنگ در سال ۲۰۰۳ این مسجد نیمه تمام ماند و هنوز هم مسجدی ناتمام با گنبد اصلی نصفه نیمه است که تاثیر جنگ را در آبادانی یک شهر به نمایش می گذارد. این مسجد را در محله منصور بغداد می توانید از روی  هشت گنبد مستقل و کوچک آن بشناسید. بعضی افراد مسجد الرحمن را با مسجد بزرگ صدام اشتباه می گیرند ولی آن مسجد در چند میلی شمال شرقی در سایت فرودگاه شهری قدیمی استان مثنی قرار دارد. قرار بود مسجد صدام از مسجد الرحمن هم بزرگ تر ساخته شود و در دل یک دریاچه مصنوعی قرار بگیرد ولی صدام این آرزو را به گور برد. گنبد مسجد ۶۰ متر با حدود ۳۰۰ متر قطر داشته است و در همان مراحل اولیه متوقف شده است. دیکتاتور عراق تنها فرصت یافت بعضی ستون های مرکزی آن را بسازد. درس عبرت خوبی است! شاید اگر به جای تمامیت خواهی و جنگ افروزی به فکر آبادانی کشور خود می بود امروز نام نیکویی از او به یادگار می ماند.

کلیسای ارتدکس ارامنه

کلیسای ارتدکس ارامنه از دیگر جاذبه های گردشگری قابل توجه در بغداد است.هر زمان به عراق سفر کردید حتما از این کلیسای زیبا نیز بازدید کنید.

مسجد ام القرا

مسجد ام القرا مسجد جامعی بزرگ و از جاذبه های گردشگری بغداد است که محل تجمع اهل سنت عراق به شمار می رود. ام القرا به مناسبت پیروزی در جنگ خلیج فارس بین عراق و کویت در سال ۱۹۹۱ برابر با سال ۶۹ ساخته شده است و مناره های آن به شکل موشک است. نام اولیه این مسجد ام‌المعارک بوده؛ یعنی مادر جنگ‌ ها و همواره موزه ای نیز داشته است. دیدن این بناها نوعی گردشگری سیاه به شمار می رود و یادآور خودکامگی سیاستمداران و جنگ طلبی آن هاست. این بناها که یا به یاد جنگ یا به امید پیروزی احداث شده است در کنار وضعیت کنونی شهر بغداد و اوضاع اسف باری که عراق در دوره معاصر پشت سر گذاشت جز درس عبرت نتیجه ای برای آدمی در بر نخواهد داشت.

کاخ فاو

کاخ الفو (که همچنین به عنوان کاخ آب شناخته می شود) در بغداد واقع در ۵ کیلومتری فرودگاه بین‌المللی بغداد عراق واقع شده‌است.

آرامگاه خواجه نصیر الدین طوسی

خواجه نصیرالدین طوسی یکی از سرشناس‌ترین و متنفذترین شخصیت‌های تاریخ جریان‌های فکری اسلامی است. خواجه نصیر در حالی در ۱۸ ذی الحجه سال ۶۷۲ق درگذشت که برای سامان دادن به امور اوقاف و دانشمندان، در بغداد به سر می‌برد. او بنا به وصیت خود در حرم کاظمین دفن شد.

آرامگاه شیخ مفید

مقبره شيخ مفيد در شرق رواق جنوبى حرم مطهر قرار دارد. وى يكى از بزرگان شيعه و فقها و متكلمان چيره‌دست و توانا بود كه در سال ۴۱۳ هق درگذشت. بر روى قبر او ضريحى فولادى و قديمى قرار دارد. شیخ مفید در ذیقعده سال ۳۳۶ (قمری) در نزدیکی بغداد متولد شد. او استاد شیخ طوسی و سید مرتضی علم الهدی بود.

آرامگاه سید مرتضی و رضی

سید رضی و سید مرتضی از اعیان و مشاهیر بزرگ امامیه در قرن پنجم هجری به شمار می‌آیند و هر دو از شاگردان شیخ مفید بودند. آنان فرزندان حسین بن موسی بن ابراهیم بن موسی کاظم (ع) بودند. سید رضی در سن چهل سالگی درگذشت اما برادرش سید مرتضی عمری طولانی یافت و در سن هشتاد سالگی درگذشت. قبر این دو بزرگوار در دو ساختمان جداگانه بیرون صحن مطهر و در نزدیکی یکدیگر در جنوب شرقی دیوار صحن قرار دارد.

این دو عالم شیعی، در بغداد و در منزل مسکونی خود دفن شدند و پس از آنجا به کربلا منتقل و در حرم مطهر به خاک سپرده شدند. امروزه این دو قبر منسوب به سیّد رضی و سیّد مرتضی که ظاهراً همان محل اولیه دفن آنان بوده دارای گنبد و بارگاهی است.