تعریف طرح هادی روستایی
در تعریف این طرح می توان گفت طرحی است که وظیفه ساماندهی و اصلاح بافت کالبدی موجود و همچنین میزان گسترش آتی و نحوهٔ استفاده از زمین برای عملکردهای مختلف را تعیین می کند. عملکردهایی همچون مسکونی، تولیدی، تجاری، کشاورزی، تأسیسات و تجهیزات و نیازمندی های عمومی روستا. این امر در قالب مصوبات طرح های ساماندهی فضا و سکونتگاه های روستایی یا طرح های جامع ناحیه انجام میشود. به نوعی می توان طرح هادی را مهم ترین سند رسمی و قانونی توسعه و عمران یک روستا در کشور دانست.
مراحل تهیه طرح هادی
- مرحله اول: تهیه نقشه پایه و وضع موجود روستا
- مرحله دوم: مطالعات پایه و تشخیص وضعیت
- مرحله سوم: تحلیل و استنتاج از بررسی ها و تدوین چشم اندازها
- مرحله چهارم: تعیین پروژههای پیشنهادی و تهیه طرح هادی
اهداف تهیه و اجرای طرح هادی روستایی
- الف: در نخستین فصل آئین نامه اجرایی تهیه و تصویب طرح های هادی روستایی اهداف مورد نظر به شرح زیر عنوان شده است:
- ایجاد زمینه توسعه و عمران روستاها با توجه به شرایط فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی
- تامین عادلانه امکانات از طریق ایجاد تسهیلات اجتماعی ، تولیدی و رفاهی
- ایجاد تسهیلات لازم جهت بهبود مسکن روستائیان و خدمات بهزیستی و عمومی
- ایجاد شبکه ارتباطی منظم، و ساماندهی منطقی نظام توزیع خدمات در سطح روستاهای دهستان
- ایجاد زمینه بهبود وضعیت اقتصادی روستاها از طریق تسهیلات تولیدی، اشتغال، و ارتقاء درآمد روستائیان
- هدایت وضعیت فیزیکی ( کالبدی ) روستا.
- بطور کلی و براساس اهداف فوق الذکر، طرح هادی روستایی در راستای فراهم سازی توسعه و عمران روستاها می بایستی از رویکرد های متفاوت و جامعی برخوردار باشد.
- اولویت واژه توسعه برعمران که دارای بار معنایی وسیع و متشکل از نظامی جامع و چند بعدی، به لحاظ ساختارها و زیر ساختهای اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و کالبدی میباشد، خود گواه این موضوع است که تنها هدف طرح هادی، عمران یا رشد زیر ساختهای فیزیکی و کالبدی روستا نمی باشد، بلکه توسعه روستا به عنوان یک فرایند جامع و جند بعدی از اساسی ترین اهداف مورد نظر تلقی شده است.
اهداف عمومی از اجرای پروژه های عمران روستایی به شرح زیر است:
- افزایس راندمان کار روستائیان بهبود معیشت و رفاه سط زندگی در روستاها
- جلب سرمایه گذاری در روستاها
- تکمیل و اصلاح چرخه تولید – مصرف روستایی
- پیشگیری از مهاجرت بی رویه روستاییان به شهرها
مشکلات عمران روستاها
بطور کلی عمران روستاها با مشکلاتی مواجه است که اهم آنها عبارتند از:
- پراکندگی روستاها
- عدم دسترسی به مصالح مرغوب ساخت وساز
- محدودیت بودجه و اعتبارات
- سبک انگاری پروژه های عمران روستایی از طرف بعضی مسئولین و سازمان ها
- عدم جدیت قانونی
- ماندگاری کم مردم در روستاها
مراجع بررسی و تصویب طرح های هادی روستایی
براساس اين گزارش تا پیش از ابلاغیه مورخ 16/11/79 هیئت محترم وزیران، روند بررسی و تصویب طرح هادی به گونه ای بود که پس از کنترل و تائید مطلاعات انجام شده توسط بنیاد مسکن انقلاب اسلامی تهیه شده در کمیته فن طرحهای هادی روستایی مطرح می شد .
همچنين کمیته مذکور مرکب از نمایندگانی از سازمان مدیریت و برنامه ریزی، سازمان جهاد کشاورزی، مسکن و شهرسازی، دفتر فنی استانداری محیط زیست، شرکت آبفای روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان و رئیس شورای اسلامی روستا و در صورت نیاز بخشدار مربوطه بوده و در محل بنیاد مسکن استان تشکیل می گردید.
براساس اين گزارش ضمن اینکه پیش از برگزاری جلسه کمیته فنی طرح، یک مرحله بازدید از روستا توسط کارشناسان واحد فنی بنیاد جهت انطباق مطالعات و نقشه های مشاور با واقعیات محل انجام میگرفت که در حال حاضر نیز روند مذکور پیش از برگزاری جلسه گروه کارشناسی کمیته عمران پیگیری می شود.
همچنين متعاقب اصلاح موارد مندرج د رصورتجلسه کمیته فنی توسط مشاور، به منظور تصویب نهایی، طرح تهیه شده درشورای تصویب که متشکل از مدیران و رؤسای هر یک ازادارت و سازمانهای ذیربط بود ، مطرح و پس از تصویب جهت اجرا ابلاغ می شد .
شایان ذکر است که هم اکنون در پی ابلاغ مصوبه فوق الذکر هیئت وزیران، کار گروه عمران و زیر بنایی عمران با دبیری سازمان مدیریت و برنامه ریزی و ریاست معاونت عمرانی استانداری جایگزین شورای تصویب پیشین گردیده است.
