سرطان کلیه چیست؟
سرطان کلیه اگرچه یک بیماری جدی و خطرناک است، چنانچه در مراحل زودرس و اولیه اقدام درمانی صورت گیرد، بهبودی حاصل خواهد شد. وقتی سرطان کلیه تشخیص داده می شود، با انجام بعضی دستورات علائم از بین خواهد رفت و در حین درمان احساس بهتر شدن ایجاد می شود. بیشتر افرادی که مبتلا به سرطان کلیه می شوند در سنین بالا هستند،(معمولا پنجاه و هفتاد ساله)، در این افراد سرطان اغلب به صورت یک توده و غده در کلیه ظاهر می شود، اما بعضی اوقات به صورت چند غده در کلیه شروع می شود و ممکن است در هر دو کلیه بوجود آید. به این غده علاوه بر اصطلاح فوق سرطان هیپرنفروما، آدنوکارسینومای کلیه یا سرطان سلول کلیه گفته می شود.
علائم سرطان کلیه
- یک توده در پهلو یا شکم شما
- از دست دادن اشتها
- دردی در پهلوی شما که خوب نمی شود
- از دست دادن وزن که دلیل مشخصی نداشته باشد
- تبی که هفته ها طول بکشد و به دلیل سرماخوردگی یا عفونت دیگری نباشد
- خستگی شدید
- کم خونی
- ورم مچ پا یا پاها
علل و عوامل سرطان کلیه
پزشکان علت سرطان کلیه را نمی دانند. اما برخی از عوامل شناسایی شده اند که خطر ابتلا به سرطان کلیه را افزایش می دهند. یکی از آنها سن بالای ۴۰ سال است.
- سیگار کشیدن: اگر سیگار می کشید، خطر ابتلا به سرطان کلیه در شما دو برابر بیشتر از افراد غیر سیگاری است.
- جنسیت: احتمال ابتلا به سرطان کلیه در مردان دو برابر زنان است.
- چاقی: اضافه وزن باعث تغییر میزان هورمون ها می شود و احتمال خطر ابتلا را افزایش می دهد.
- استفاده از داروهای ضد درد: اگر برای مدت زمان طولانی از این داروها استفاده شود که شامل داروهای بدون نسخه علاوه بر داروهای تجویزی است.
- داشتن بیماری های خاص: داشتن بیماری پیشرفته کلیه یا دیالیز طولانی مدت، و درمان کلیه های از کار افتاده
- داشتن برخی بیماری های ژنتیکی: مانند بیماری فون هیپال-لینداو (VHL) یا کارسینوم سلولهای پاپیلاری کلیوی
- سابقه خانوادگی سرطان کلیه: اگر کسی در خانواده شما سرطان کلیه دارد، احتمال مبتلا شدن به این بیماری در آن خانواده افزایش میابد مخصوصا خواهر یا برادر
- مواد شیمیایی خاص: در معرض مواد شیمیایی مانند آزبست، کادمیوم، بنزن، حلال های آلی یا علف کش های خاص میتواند احتمال مبتلا شدن به این بیماری را افزایش دهد.
- فشار خون بالا: پزشکان نمی دانند که آیا فشار خون بالا باعث افزایش خطر است یا داروهای مورد استفاده برای درمان آن
- نژاد: خطر در سیاه پوستان کمی بالاتر از سفید پوستان است. دلیل آن مشخص نیست.
- لنفوم: دلیل افزایش خطر آن مشخص نیست.
داشتن این عوامل خطر به این معنی نیست که شما سرطان کلیه خواهید گرفت. برعکس آن نیز صادق است شما می توانید هیچ یک از عوامل پر خطر بالا را نداشته باشید ولی به سرطان کلیه مبتلا شوید.
تشخیص سرطان کلیه
برای تشخیص سرطان کلیه، پزشک شما یک یا تعداد بیشتری از آزمایش های زیر را برای شما انجام خواهد داد:
- آزمایش ادرار که برای بررسی وجود خون یا دیگر نشانه ی سرطان در ادرار شما انجام می شود
- آزمایش خون که چگونگی عملکرد کلیه ی شما را نشان می دهد
- پیلوگرافی داخل وریدی (IVP) عکس برداری اشعه ی ایکس از کلیه ی شما بعد از تزریق نوعی رنگ که به دستگاه اداری می رود و هرگونه تومور را مشخص میکند.
- سونوگرافی از امواج صوتی استفاده میکند تا از کلیه های شما تصویری ایجاد کند. سونوگرافی میتواند به تشخیص نوع تومور جامد یا پرشده از مایع کمک کند.
- سی تی اسکن از اشعه ی ایکس و رایانه استفاده میکند تا تصاویر سریالی و باجزئیاتی را از کلیه ی شما تهیه کند. سی تی اسکن عملا جایگزین پیلوگرام و سونوگرافی به عنوان ابزاری برای تشخیص سرطان کلیه شده است.
- ام آر آی از امواج مغناطیسی قوی و امواج رادیوو استفاده میکند تا از بافت های نرم درون بدن شما تصویری ایجاد کند. ممکن است برای ایجاد تصویر بهتر نیاز باشد نوعی ماده ی کنتراست ویژه برای شما تزریق کنند.
- آتریوگرام کلیه. این تصویر برداری برای ارزیابی خون رسانی به تومور استفاده میشود. این تصویر برداری زیاد استفاده نمی شود، اما ممکن است به تشخیص تومورهای کوچک کمک کند. این روش استفاده های دیگری نیز دارد.
درمان سرطان کلیه
چند راه وجود دارد، که پزشکان می توانند درمان سرطان کلیه را انجام دهند. بهترین راه برای انتخاب درمان بستگی به وضعیت سرطان و دست اندازی آن به اطراف و وضعیت سلامتی و جسمانی شما می باشد و همینطور بستگی به عوارض درمان دارد. به هر حال انتخاب درمان شامل:
- عمل جراحی سرطان کلیه که تمام سرطان خارج می شود.
- استفاده از بعضی داروها که مقاومت شما برای مبارزه با سرطان را بالا ببرد.
- استفاده از بعضی درمان ها که نیازهای سرطان را هدف قرار دهد، مثل پروتئین و عروق خونی سرطان
- از بین بردن تومور با امواج خنک کننده
- بسیاری از انواع سرطان ها با اشعه یا شیمی درمانی یا هردو درمان می شوند که معمولا این روش درمانی مناسب نبوده ولی بعضی پزشکان هنوز با استفاده از این روش و از بین بردن علائم بیمار در صورتی که سایر درمان ها موثر قرار نگیرد به آن اکتفا می کنند. درمان موثر و رایج که جنبه درمانی دارد درآوردن کلیه سرطانی (نفرکتومی) می باشد، در صورتی که متاستازهای دوردست (ریه ،کبد، استخوان) وجود نداشته باشد.
مراقبت پس از عمل
در روزهای اول بعد عمل ، اغلب چای نوشیده می شود و وقتی روده ها دوباره عملکرد خود را بدست آورند ، (۳ تا ۴ روز بعد عمل) غذاهای راحت و سبک به بیمار داده می شود.
شیمی درمانی معمولا در این بیماری موثر نیست ولی در موارد وخیم آن به همراه ایمن تراپی انجام می شود.
در نوع شدید آن که به استخوان زده، کاهش کلسیم در استخوان و افزایش آن در خون دیده می شود همراه با تشنگی زیاد، تهوع، استفراغ، لرزش ماهیچه ها، یبوست و فراموشی.
می تواند با کما و اختلال در ضربان قلب همراه شود.اغلب به بیمار توصیه می شود که نوشیدنی زیادی بنوشدو نمکهای متعددی بخورد.
در کنار راههای متعددی که برای درمان سرطان وجود دارد، تغذیه نقش بسیار مهمی دارد.
روزه و یا کم خوری بسیار خطرناک است و سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کند. با ترک سیگار ، امکان برگشت مجدد بیماری کم می شود.
به بیمار توصیه می شود خود را منزوی نکند.
تا ۳ سال بعد عمل ، توصیه می شود هر ۳ ماه یکبار، تمامی آزمایشات لازم را انجام دهدتا خدای نکرده از برگشت سرطان ، آگاه شود.از سال سوم هر ۶ ما یک بار و پس از چند سال ، سالی یک بار کافی است.
در حدود ۳۰ تا ۴۰ ٪ افرادسرطان کلیه مجددن آشکار می شود. در ۶۰ تا ۷۰ ٪ آنها در ۲ سال اول بروز کرده و در افرادی هم پس از ۱۵ سال بروز می کند.
بطور کلی شانس بهبودی کامل یا ۱۰۰٪ زیاد بالا نیست.
سخن پایانی
از آنجا که پزشکان علل سرطان کلیه را نمی دانند، مشخص نیست که چگونه از این بیماری جلوگیری شود. با این حال، عوامل خاصی با سرطان کلیه مرتبط هستند، بنابراین می توانید اقدامات خاصی را برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری انجام دهید مثل: ترک سیگار، حفظ وزن مناسب، کنترل فشار خون و جلوگیری از در معرض مواد شیمیایی مضر قرا رگرفتن.
