آشنایی با فنچ راه راه یا فنچ زبرا

فنچ راه راه یا فنچ زبرا یکی از نژاد های فنچ هاست که محبوبیت زیادی نیز دارد، این پرنده که با نام های فنچ زبرا و سهره گورخری نیز شناخته شده است، در زبان انگلیسی Zebra Finch و در زبان علمی Taeniopygia guttata نامیده می شود. فنچ راه راه از راسته گنجشک سانان و تیره سهره ریز ها می باشد و محبوبیت زیادی در میان پرورش دهندگان ایرانی و خارجی دارند.

فنچ های راه راه حیوانات دلپذیری برای نگهداری در منزل، محل کار و کلاس درس محسوب می شوند. یک فنچ نر بالغ رنگین تر و معمولاً به راحتی از فنچ ماده قابل تشخیص است. یک فنچ نر بطور معمول دارای نوک و گونه های نارنجی روشن، هاشورهای سیاه و سفید در سرتاسر گلو و سینه و خال های قهوه ای در دو طرف بدن می باشد.محبوبیت شدید فنچ های راه راه به دو خصوصیت رنگین بودن و قابلیت زاد و ولد آسان آنها نسبت داده می­شود. معمولاً دارندگان فنچ ها فرصت­های مکرری برای دیدن رفتارهای جنسی، جفت گیری و تولد جوجه ­های فنچ­ها خواهند داشت. یکی دیگر از جذابیت های عمده فنچ های راه راه صدای جیک جیک لطيف آنها می باشد. عده ای صدای شیرین و مطبوع جیک جیک فنچ های راه راه را بر عکس دیگر پرندگان این دسته بسیار آرامش بخش و خوش آیند توصیف کرده اند.در ادامه شما را با خصوصیات کامل، زیستگاه و تغذیه فنچ زبرا آشنا خواهیم نمود.

ویژگی های جسمی و اناتومی فنچ زبرا

فنچ زبرا با نام لاتین Zebra Finch فقط در استرالیا زندگی می کرده است، از جمله ویژگی­های آناتومی و فیزیکی:

• قد فنچ زبرا: ۱۰ سانتی متر
• جوجه آوری: ۴ الی ۷ عدد
• شروع خوابیدن روی تخم­ها: بعد از سومین تخم و اکثرا نر روی آنها می خوابد
• زمان تولد جوجه زبرا: ۱۳ الی ۱۴
• روز زمان پر آوری جوجه ها: معمولاً بعد از تولد ۱۸ تا ۲۲ روز
• بلوغ و از شیر گرفته شدن مادر: ۳۰ روز
• پر ریزی پرنده جوان: ۳ ماه بعد از تولد
• آماده شدن برای جفت گیری در پرنده جوان: ۵ هفته تا ۳ ماه گاهی تا ۱۲ ماه
• طول عمر: ۷ تا ۸ سال در بهترین شرایط ممکن غذایی
• جنسیت: دارای ۲ جنس

خصوصیات ظاهری فنچ راه راه

مهم ترین ویژگی فنچ زبرا نر وجود گونه نارنجی رنگ در صورت آنهاست، در حالی که نمونه های ماده فاقد گونه های نارنجی رنگ هستند. پرنده های نر و ماده هر دو دارای نوک نارنجی رنگی هستند که آنها را به راحتی از سایر نژاد ها متمایز می کند. در انتهای پرهای فنچ نر، خال هایی سفید رنگ با زمینه ای نارنجی رنگ وجود دارد، اما در پرنده های ماده فقط پرهای خاکستری رنگ مشاهده می شود. اما اگر به زیر چشم هر دو جنس توجه کنید خواهید دید که هر دوی آنها دارای یک خط عمودی در صورت خود هستند که دقیقا از زیر چشمشان شروع شده و تا گردن آنها ادامه دارد.

در حالت کلی فنچ های نر ترکیب رنگی بیشتری نسبت به فنچ های ماده دارند. اگر به گردن و سینه فنچ ها توجه کنید، متوجه خواهید شد که در گردن و سینه فنچ نر ترکیبی از پرهای سفید و خاکستری و سیاه وجود دارد که به صورت هاشور زده نمایان شده است، اما سینه فنچ های ماده صرفا از پرهای خاکستری پوشیده شده و هیچ تنوع رنگی مشاهده نمی شود. از این مشخصات و ویژگی ها به راحتی برای تشخیص جنسیت فنچ های زبرای نر و ماده بهره ببرید، البته توجه کنید که فقط فنچ های بالغ این خصوصیات را دارند و جوجه فنچ ها تا قابل ار تکامل دوره تولک دارای پرهایی به رنگ خاکستری هستند و این نشانه ها را ندارند، بنابراین برای تشخیص جنسیتی جوجه ها باید استخوان لگن آنها را لمس کنید که اگر از هم فاصله داشت جوجه فنچ ماده است و اگر نزدیک به هم بود، جوجه فنچ نر است.

زیستگاه فنچ راه راه

فنچ زبرا ( راه راه ) بومی مناطق معتدل و جنگلی استرالیاست. اما امروزه در هر جایی از جهان می توان نمونه هایی از Finch راه راه را مشاهده نمود. آنها در جنگل ها و چمنزارهای وسیع با دسترسی راحت به آب وغذا زندگی می کنند و به راحتی می توانند تکثیر شوند. مطمئنا فنچ های زبرای امروزی در استرالیا متولد نشده اند چون طبق سیاست حیات وحش استرالیا امکان واردات موجودات وحشی از این قاره وجود ندارد، بلکه اجدادشان چندین هزار سال پیش به قاره های آسیا، آفریقا و آمریکا انتقال یافته اند و بعد ها توسط تجار به ایران و کشورهای همسایه وارد شده اند.

قفس/لانه فنچ راه راه

فنچ های راه راه بسیار فعال هستند و از پریدن به این سو و آن سو بسیار لذت می برند. متخصصین توصیه می كنند دارندگان این نوع فنچ بزرگترین مكان ممكن را جهت پریدن به این حیوانات اختصاص دهند. بنا بر این توصیه ها مكان زندگی آنها نباید كمتر از ۲۰ اینچ باشد. قفسهای چوبی و فلزی ارزان قیمت پر طرفدارترین قفسها برای نگهداری فنچ ها می باشند.لانه این پرنده معمولاً در زیر سقف و اغلب منتسب به بحثهای ادبیات خانه سازی فنچها می باشد.اغلب ساختارهای بزرگتر از قفسهای ۱.۴ متر مكعب قابل دسترس تر هستند تا قفسهای بزرگی كه در باغ وحش ها یافت می شوند.

به خاطر اندازه كوچك فنچها این پرندگان مكان زیادی را به خود اختصاص نمی دهند. برای فنچهای خوشرنگ فضای بین میله های قفس نباید بیشتر از نیم اینچ باشد. قفسهای ساخته شده از فلز برنج به خاطر خاصیت سمی پنهانی كه دارند به هیچ عنوان توصیه نمی شوند.جهت حفظ شادابی و عدم اضطراب فنچها قفس آنها را در مكانهای آرام و ساكت و كم رفت و آمد منزل، محل كار یا كلاس درس قرار می دهند. تاب برای تاب خوردن یكی از بهترین وسائل برای قفس فنچها می باشد.

خصوصیات رفتاری فنچ راه راه

فنچ راه راه یا همان زبرا از جمله پرندگان مقاوم در برابر آب و هوا می باشد و تقریبا در هر منطقه ای که آب و هوای متعادلی وجود داشته باشد، می توان این پرنده را پرورش داد. آنها صدای دلنشینی دارند، اما پر سر و صدا هستند و مدام آواز می خوانند. این پرنده ها به راحتی و بدون هیچ حساسیت خاصی می توانند جفت گیری کنند و اقدام به تولید مثل کنند. فنچ ها بر خلاف سایر پرنده های زینتی توانایی تحمل دمای بالا و پایین را دارند، بنابراین اکثر پرورش دهنده ها آنها را در فصول بهار و تابستان و پاییز در بیرون از خانه نگهداری می کنند، اما در فصل زمستان برای گرم نگه داشتن آنها به سالن یا انباری منتقل می شوند. با توجه به مقاومت بدنی بالا، صدای دلنشین و رنگ های متنوع در بدن خود و البته قیمت ارزان توسط هر کسی پرورش داده می شوند.

این فنچ ها بسیار فعال هستند و آنها را مدام در حال پریدن از این میله به آن میله و آواز خواندن مشاهده خواهید کرد، بنابراین اگر می خواهید آنها را در خانه پرورش دهید باید قفسی بسیار بزرگ برای آنها انتخاب کنید تا فضای کافی برای تحرک داشته باشند. این پرنده ها به شدت اجتماعی هستند و باید در دسته های چند قطعه ای پرورش داده شوند، آنها از انسان میترسند و تمایل چندانی به آموزش و دستی شدن ندارند، بنابراین مشاهده آنها از دور لذت بخش تر است.

زندگی اجتماعی فنچ راه راه

فنچ های راه راه پرندگان فوق العاده اجتماعی هستند، اگر چه این رفتار تنها در بین همنوعانشان مشاهده می شود. به عنوان مثال، فنچهای راه راه در حضور انسانها بسیار خجالتی هستند و دوست ندارند دست آموز باشند و یا در دست انسانها قرار بگیرند. بعضی از دارندگان فنچهای دست آموز معتقدند این پرندگان احساس بهتری نسبت به لمس كردن و نوازش دارند. بر این اساس نمی توان فنچ های راه راه را گزینه مناسبی برای جویندگان حیوانات دست آموز خانگی بحساب آورد.در محل سكونت بومی آنها در استرالیا، فنچ های راه راه بصورت دسته های بزرگ در چمنزارهای پهناور و دشت های وسیع حركت می كنند و حتی فنچ های محبوس در قفس نیز این طبیعت شدیداً اجتماعی خود را حفظ می كنند.

فنچ های راه راه با اختیار جفت خوشحالی و شادمانی خویش را تضمین می كنند. یك جفت فنچ راه راه در مواقع استراحت، جفتگیری، تیمار و آراستن یكدیگر، نزدیك و چسبیده به هم قرار می گیرند. اگر چه اغلب نزاع بین یك جفت فنچ بر سر جایگاه و محل سکونت در می گیرد كه البته محدود به خوابیدن روی تخمها نمی شود. یك استراتژی برای محدود كردن یك فنچ نر پرخاشجو مهیا كردن یك وسیله بازی و سرگرمی جهت تخلیه پرخاشگری او می باشد.

آداب و علائم جفت گیری فنچ

جفت گیری در فنچ راه راه نیز تنها زمانی آغاز خواهد شد که تمام شرایط محیطی و تغذیه ای لازم فراهم باشد و در قفس آنها لانه ای برای تخم گذاری و بزرگ کردن جوجه ها وجود داشته باشد. البته این پرنده ها در طبیعت با استفاده از انواع پرها، چوب ها، پوشال ها، برگ ها و پرز های درختان و هر وسیله دیگری اقدام به ساخت لانه خواهند کرد. اما درون قفس این وسیله ها در دسترس نیست و وظیفه لانه سازی بر عهده پرورش دهنده خواهد بود. یکی از نشانه های آمادگی پرنده ها برای جفت گیری، جمع آوری وسایل درون قفس برای ساخت لانه می باشد، شما می توانید کاغذ تکه تکه شده، پوشال های نرم، ترکه های ریز، نخ و کاموا و چند وسیله نرم دیگر را در قفسش قرار دهید و به آنها در ساختن لانه کمک کنید یا خودتان با استفاده از این وسایل اقدام به ساخت لانه بکنید.

فنچ های اهلی در فصل های مختلف اقدام به تولید مثل میکنند. اگر هوای محیط نگهداری آنها گرم و غذای کافی در اختیار داشته باشند، این پرنده خود را برای جوجه کشی آماده میکند. در طول یک سال میتوان ۲ الی ۳ بار از یک جفت فنچ جوجه گرفت. فنچ های وحشی اما یکبار در سال آن هم فصل بهار اقدام به تولید مثل میکنند. هنگام فرا رسیدن فصل جفت گیری و نیاز فنچ ها به تولید مثل، رفتارهای بخصوصی از نوع های نر و ماده سر خواهد زد. پرنده راه راه نر با رقص و آواز خاص خود سعی در جذب توجه ماده دارد و ماده با مشاهده لانه مناسب و تغذیه کافی و بی قراری فنچ نر آماده این رابطه می شود و در نهایت یک هفته پس از انجام جفت گیری، تولید تخم توسط فنچ ماده آغاز خواهد شد.

زبرا ماده در هر دوره بین ۲ تا ۵ تخم خواهد گذاشت و فنچ های نر و ماده به نوبت بر روی تخم ها خواهند خوابید تا اینکه پس از گذشت ۱۱ الی ۱۴ روز جوجه ها از تخم بیرون خواهند آمد، آنها کاملا بی پر و چشم بسته خواهند بود و والدین تغذیه آنها را بر عهده خواهند گرفت. برخی از پرورش دهندگان با استفاده از دستگاه جوجه کشی اقدام به جوجه کشی از تخم نطفه دار فنچ ها می کنند، در این صورت والدین حاضر به مراقبت از جوجه ها نخواهند شد و تغذیه جوجه ها توسط پرورش دهنده و با استفاده از سرنگ و سرلاک صورت خواهد گرفت.

تغذیه فنچ های راه راه در دوره های مختلف زندگی

در مورد فنچ زبرا جوجه ها تا سن دو ماهگی توسط والدین تغذیه می شوند، بنابراین برای اینکه به تغذیه بهتر جوجه ها در این دوره کمک کنید، باید مواد غذایی مفیدی نظیر ارزن، کتان، تخم آفتابگردان ، تخم مرغ آب پز ، سینه مرغ آب پز و … را در اختیار فنچ های نر و ماده قرار دهید.فنچ های جوان تا زمانی که وارد دوره جفت گیری و تولید مثل نشده اند، باید از مواد غذایی پر پروتئین و کم چرب بهره ببرند ، چرا که چاقی برای فنچ ها ضرر دارد و بیماری های زیادی را به دنبال خواهد داشت. دانه ها و غلات کم چرب، رژیم غذایی کم چرب و… همگی در رشد بهتر پرنده ها تاثیر گذار خواهد بود. هم چنین برای تغذیه بهتر می توانید از پلت های دان های آماده فنچ ها و یا طوطی سانان استفاده کنید.آنها در دوره جفت گیری و تخم گذاری نیاز به پروتئین و کلسیم بیشتری خواهند داشت، برای تامین کلسیم مورد نیاز آنها می توانید از پودر استخوان، پودر پوسته تخم، کف دریا و یا هر ماده معدنی حاوی کلسیم استفاده کنید.

روش های تشخیص جنسیت فنچ