کریکت یک بازی گروهی است که با توپ و بت یا چوب بازی می کنند. در این بازی، دو تیم مقابل هم قرار می گیرند که هر تیم دارای ۱۱ بازیکن است. هدف در بازی کریکت، کسب امتیاز به شکل دوش در جریان توپ زنی و حذف توپ زن های تیم مقابل در زمان پرتاب و حذف آن ها از بازی است. زمین کریکت، یک زمین بیضی شکل است و شعاع آن به طور میانگین حدودا ۷۵ متر است. در مرکز این زمین، یک قسمت خاکی متراکم شده وجود دارد که به آن پیچ (Pitch) می گویند. در دو طرف آن سه عدد چوب به نام استامپ قرار دارد. به این چوب ها استامپ می گویند و کل این محدوده را ویکت می نامند. توپ کریکت با چوب پنبه و چرم ساخته می شود. برای ضربه زدن به توپ، از چوبی استفاده می کنند که بت نام دارد. بت ها حداکثر ۹۶/۵ سانت متر طول و ۱۰/۸ سانتیمتر در پهن ترین قسمت، عرض دارند. دو نفر از بازیکنان تیم مهاجم، برای ضربه زدن وارد پیچ می شود. بعد از ضربه زدن به توپ با بت، بازیکنان باید طول این مستطیل خاکی را طی کنند و توپ را به بیرون از این محدوده هدایت کنند تا بتوانند امتیاز بگیرند. از تیم مقابل نیز دو نفر جلوی ویکت می ایستند تا توپ پرتاب شده را با ضربه ی بت مهار کنند. به این بازیکنان ضربه زن یا بتسمن می گویند.
تاریخچه کریکت
تاریخ دقیقی از شکل گیری ورزش کریکت وجود ندارد و به عقیده برخی مفسران ورزشی، کریکت در ابتدا بازی متداولی بین کودکان بوده که با توپی پشمی، یک چوب دستی و یک ابزار کشاورزی به این بازی می پرداختند و تا اوایل قرن هفدهم مستنداتی مبنی بر دخالت بزرگسالان در این بازی یافت نشده است. اما برخی دیگر نوشته اند که مبدا این بازی از جایی شکل گرفته است که چوپان ها در دوران فراقت خود سنگ های اطراف شان را با چوب دستی به دور می زدند و ضمن سرگرمی از منطقه گوسفندان خود نیز مراقبت می کردند. در هرصورت چیزی که درباره مبدا این ورزش یافت می شود این است که بریتانیای کبیر آغاز کنندۀ کریکت بوده و توسط این کشور در سال ۱۷۴۴ قوانینی وضع شده است تا جوامع بین المللی تحت یک بازی یکپارچه به رقابت بپردازند. اما قبل از آن بازی کریکت بین دو تیم کنت و سری در انگلیس به سال ۱۷۰۹ برمی گردد که از همان سال تا کنون رقابت جذاب و سختی با یکدیگر دارند. در آسیا ورزش کریکت محبوبیت خاصی در بین هندوستانیها و پاکستانیها دارد. نخستین بازی کریکت در آسیا را دریا نوردان هندوستانی در سال ۱۷۲۱ بازی کردند و از آن زمان تا کنون به عنوان ورزشی پرطرفدار و محبوب بین هندوها مطرح است.
لوازم ورزش کریکت
توپ کریکت
توپ کریکت دارای محیطی میان ۲۲/۴ تا ۲۲/۹ سانتیمتر و ۱۵۵/۹ تا ۱۶۳ گرم وزن دارد (برای آقایان). سطح آن از چرم و مرکز آن از چوب پنبه پیچیده شده در نخ پرشده است. چوبی که با آن به توپ ضربه می زنند بت نام دارد. بیشترین طول آن ۹۶/۵ سانتیمتر و عرض آن در پهن ترین بخش ۱۰/۸ سانتیمتر بوده و تغییرات وزن آن از ۱ تا ۱/۴ کیلو می باشد.
بت کریکت
بَت کریکت صرفا از چوب ساخته و معمولا جنس آن بید مجنون سفید است.بت کریکت از تیغه ،شانه و دسته تشکیل شده است.تیغه نیز به سه قسمت صورت, پشت و لبه تقسیم می شود. میانه پشت بت حالت بر آمده داشته تا اینکه نیرویبیشتری هنگام ضربه زدن به توپ وارد شود. جایکه لبه ها بدسته می پیوندند شانه را تشکیل میدهند. پایین بت نیز پنجه بت میگویند، دسته بت بوسیله یک جناغ با تیغه جفت و این کار برای انعطاف پذیری بیشتر انجام میشود. طبق قانون حد اکثر طول بت 96/5 سانتیمتر و حد اکثر عرض آن 10/8 سانتیمتر است.وزن آن معمولا میان 1 تا 1/4 کیلو میباشد. دسته بت با پوششی از جنس لاستیک و صورت آن دارای پوشش نازکی از مواد محافظ میباشد.برای دوام بیشتر بویژه بت های نو ,به آن ها روغن بزرک/کتان خام زده شده و سپس برای فشرده کردن بافت های نرم چوب به آ« با چکش چوبی ضربات تدریجی وارد میشود.
بازی کریکت
تیم مهاجم برای زدن توپ۲ نفراز بازیکنان خود را داخل زمین می فرستد که آنها می بایست توپ را زده وطول مستطیل خاکی را طی کنند و یا با زدن توپ به خارج از محدوده ی زمین امتیاز به دست آورند پس از اوت شدن ۱۰ نفر از مهاجم تیم ها جابجا می شوند.
قوانین بازی کریکت
- در بازی کریکت تیم بولر سعی دارد تا ویکت (Wicket) را بشکند.
- ویکت از سه پایه تشکیل شده است و این پایه ها کنار هم قرار میگیرند.
- روی این پایه ها، پایه های افقی گذاشته میشوند.
- اگر یکی از این پایه های افقی توسط ضربه ای که بولر بر توپ وارد میکند بیفتد، بتسمن اوت میشود.
- بنابرین دفاع از ویکت بسیار مهم است. یک ویکت در هر طرف پیچ قرار دارد.
- هدف این مسابقه کسب رانهای (Run) بیشتر است.
- تیمی که در بتینگ (Batting) است باید ران ثبت کند و تیم بولر باید بازیکنان تیم بتینگ را اوت کند.
- در هر تیم 11 بازیکن بازی میکنند و هر 11 بازیکن تیم بولر در زمین بازی هستند، ولی فقط دو بازیکن تیم بتینگ در زمین هستند.
- بتسمن توپی را که بولر میزند را باید با چوب کریکت بزند.
- از دو بتسمن یکی مهاجم و دیگری غیر مهاجم است.
- بتسمنها در طرفین پیچ قرار میگیرد و بتسمن مهاجم به توپ ضربه میزند.
- بازیکنی به نام نگهبان ویکت (Wicket keeper) در سمت بتسمن مهاجم قرار میگیرد.
انواع بازی کریکت
کریکت را به شکل های مختلفی بازی می کند ولی قوانین بازی در همه انواع آن یکسان است. بازی های کریکت معمولا به سه نوع اصلی تقسیم بندی می شوند:
بازی های پنج روزه
این نوع بازی ها، طولانی ترین نوع بازی کریکت است. در این نوع از بازی، هر روز ۶ ساعت و در دو مرحله، تیم ها بازی می کنند. در جریان این نوع از بازی کریکت، تیم ها تلاش می کنند تا دوش بیشتری در دو مرحله توپ زنی کسب کنند. تفاوت اصلی این نوع بازی با سایر انواع بازی کریکت، دو مرحله ای بودن آن است.
بازی های یک روزه بین المللی
این بازی ها باید در یک روز تمام شود. در این نوع از بازی، تیم ها به نوبت توپ زنی می کنند و دوش هایی که تیم اول در جریان توپ زنی خود بگیرد هدف تیم مقابل را تعیین می کند. تیم مقابل باید برای پیروزی دوش بیشتری از تیم اول کسب کند. بازی های یک روزه، پنجاه دوره (هر دوره ۶ پرتاب) دارند اما با توجه به وضعیت هوا ممکن است تعداد دوره ها تغییر کند.
بازی بیست دوره ای
بازی بیست دوره ای شامل ۲۰ دوره و هر دوره ۶ پرتاب است. یکی از قوانین جالب این نوع بازی، دادن دوش به یک تیم در صورت اتلاف وقت از طرف تیم مقابل است.
زمان و محاسبه امتیازات بازی کریکت
زمان
زمان در بازی کریکت بستگی به تعداد هاورها و توپ های پرتابی دارد. به عنوان مثال :برای ۵۰ هاور که ۵ باولر و هر کدام ۱۰ هاور پرتاب کند وقت تعیین شده برای یک نیمه ۴ ساعت می باشد و برای ۲۰ هاور یک و نیم ساعت برای نیمه اول می باشد .در نتیجه در می یابیم که این بازی از طولانی ترین بازی ها است. چنانچه در وقت تعیین شده باولرها نتوانستند هاور ها را پرتاب کنند از تعداد هاور های آنها می کاهد. در نتیجه این فرصتی برای تیم مقابل برای کسب امتیازات بیشتر می باشد.
امتیاز
- بتمن کسی است که امتیاز کسب می کند .اگر بتمن به توپ پرتابی ضربه وارد کند و توپ به صورت زمینی از دایره دوم (۶۵متری)خارج شود امتیاز بدست آمده ۴ امتیاز می باشد.اگر توپ پرتابی به صورت هوایی از دایره ی دوم خارج شود امتیاز بدست آمده ۶ امتیاز می باشد.
- اگر توپ در داخل دایره ها بیفتد رفت و برگشت هر بار بتمن ۲ امتیاز محسوب می شود .
- در صورتی که باولر توپ پرتابی را از جلوی خط تعیین شده برای پرتاب ، پرتاب کند ۱ امتیاز به تیم مقابل می رسد .