افلاطون معتقد بود که عشق افلاطونی می تواند مردم را به آرمان های الهی نزدیک کند. با این حال، استفاده مدرن از «رابطه افلاطونی» یا «عشق افلاطونی» بر این ایده متمرکز شده است که افراد دوستان صمیمی هستند. این اصطلاح می تواند برای دوستی های همجنس و مخالف هم به کار رود.
رابطه افلاطونی چیست؟
در رابطه افلاطونی ۲ نفر (هم جنس یا غیرهم جنس) پیوند نزدیک دارند، اما خبری از روابط جنسی نیست. این پیوند از دوستی معمولی قوی تر است و در آن احساس همسویی، اعتماد، اطمینان و وفاداری موج می زند. در واقع چیزی شبیه یافتن نیمه گمشده غیرعاشقانه است. شما می توانید با بهترین دوست تان، یکی از همکارانتان یا اعضای فامیل صرف نظر از جنسیت آنها رابطه افلاطونی داشته باشید؛ رابطه ای سراسر توجه، تحسین، اعتماد، اعتبار، وفاداری و صداقت.اگر در رابطه افلاطونی نشانه هایی از عشق دیده شود و کماکان میل جنسی میان افراد نباشد یا سرکوب شود، می توان آن را عشق افلاطونی نامید. افلاطون، فیلسوف یونان باستان، معتقد بود ما انسان ها زمانی این عشق را تجربه می کنیم که فرد مقابل را تکمیل کننده نقاط ضعف خود ببینیم. او اعتقاد داشت چنین عشقی انسان را به آرمان های الهی نزدیک می کند.
انواع عشق افلاطونی
چند اصطلاح جالب برای توصیف انواع عشق افلاطونی وجود دارد که بیشتر در جوامع غربی کاربرد دارند:
- برومنس (Bromance): این اصطلاح رابطه نزدیک، محبت آمیز و غیرجنسی بین دو یا چند مرد را توصیف می کند.
- ومنس (Womance): این اصطلاح پیوند عاطفی، عاشقانه و غیر جنسی بین دو یا چند زن را توصیف می کند.
- شریک کاری (Work spouse): از این اصطلاح برای توصیف رابطه نزدیک اما غیرجنسی همکاران استفاده می شود.
ازدواج افلاطونی چیست؟
در فرهنگ غربی علاوه بر عشق و رابطه افلاطونی، مفهوم همسر یا «شریک افلاطونی» نیز پذیرفته شده است. در این حالت، دو طرف به رابطه افلاطونی طولانی مدت متعهد می شوند و زندگی مشترک خود را آغاز می کنند. تعهد این زوج به جای احساسات عاشقانه یا روابط جنسی، بر پیوند عاطفی قوی بینشان استوار است و می تواند در ادامه به ازدواج ختم شود یا نشود.اگرچه این مفهوم به تازگی در جوامع غربی معرفی شده است، می توان آن را دنباله رو ازدواج بوستونی دانست که در اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ بین زنان ایالت های شمالی قاره آمریکا وجود داشت. دو طرف این ازدواج معمولا ثروتمند بودند و به جای ازدواج سنتی، کاملا مستقل از حمایت های مالی یک مرد، با یکدیگر زندگی می کردند.
نشانه های رابطه افلاطونی چیست؟
تعدادی ویژگی وجود دارد که، رابطه افلاطونی را از برخی انواع دیگر روابط متمایز می کند. علاوه بر فقدان جنبه جنسی، این نوع روابط همچنین با داشتن ویژگی های زیر مشخص می شود:
- نزدیکی:هر دو نفر در رابطه احساس نزدیکی با یکدیگر می کنند و احساس می کنند که نقاط مشترکی با هم دارند.
- صداقت:هر دو فرد احساس می کنند می توانند آنچه را که واقعاً فکر می کنند و احساس می کنند با شخص مقابل در میان بگذارند.
- پذیرش:در این رابطه هر دو نفر با هم راحت هستند و می توانند خود واقعی شان باشند.
- درک:افرادی که رابطه افلاطونی دارند با هم ارتباط دارند، اما آن ها فضای شخصی یکدیگر را نیز می شناسند و به آن احترام می گذارند. آن ها یکدیگر را مجبور به انجام دادن کاری که طرف مقابل دوست ندارد نمی کنند.
وجه تمایز عشق افلاطونی و روابط عاشقانه
عشق افلاطونی و رابطه عاشقانه متفاوت اند. اساس هر دو رابطه دوستی عمیق است، ولی در روابط عاشقانه صمیمیت فیزیکی هست که در عشق های افلاطونی دیده نمی شود. از طرفی انتظارات و فشارهای عشق افلاطونی کمتر است و بیشتر دوام دارند، چون برخلاف عشق های آتشین از سر هیجان نیست و به قول معروف تب تندی نیست که زود عرق کند.در روابط افلاطونی حتی اگر فرد مایل به نزدیکی جسمی باشد و بخواهید دوست خود را در آغوش بگیرد و ببوسد، معمولا این خواسته در حد میل باقی می ماند و درگیر این فعالیت ها نمی شود.
وجه تمایز دوستی افلاطونی و سایر روابط
دوستی درجات مختلفی دارد و عمیق ترین درجه اش دوستی افلاطونی است که در آن صمیمیت به اوج می رسد. در این حالت، احساس می کنید می توانید مقابل کسی آسیب پذیر باشید و برایش از عمیق ترین افکار، احساسات و تجربیات خود بگویید و چنین نتایجی به دنبال دارد:
- پذیرش خصوصیات یکدیگر و ارج نهادن به آنها؛
- وفاداری و حس رفاقت و محافظت؛
- درک خواسته ها و انتظارات طرف مقابل؛
- اعتماد بی قید و شرط؛
- همراهی و مصاحبت و راحتی و امنیت در کنار یکدیگر؛
- لذت بردن از تجربه های شاد و مثبت؛
- تشویق و کمک رسانی؛
- قدردانی از حضور شخص.
شاید برخی این ویژگی ها را در دوستی های ساده خود هم ببینید، اما فرق دوستی افلاطونی این است که همه اینها را با هم و در حد کمال دارد.
چالش های احتمالی عشق افلاطونی
توجه به این نکته مهم است که روابط افلاطونی یک عشق غیرقابل جبران نیست. این بدان معنا نیست که یک رابطه افلاطونی نمی تواند یا تبدیل به رابطه ی رمانتیک یا جنسی شود.در صورتی که رابطه افلاطونی نیاز به حفظ کردن داشته باشد می تواند به مشکل تبدیل شود. اگرچه چنین رابطه ای به طور بالقوه می تواند به روابط عاشقانه ای قوی تبدیل شود، اما در صورت قطع رابطه، خطر از دست دادن دوستی را نیز تهدید می کند.
نکاتی برای حفظ روابط افلاطونی
یافتن روابط افلاطونی همیشه آسان نیست. هنگامی که شما یک پیوند قوی افلاطونی ایجاد می کنید، مهم است که به تقویت این ارتباط ادامه دهید. برخی از کارهایی که می توانید برای حفظ سلامت این روابط انجام دهید، عبارتند از:
- قدمی برای این روابط بردارید:برای انجام همه برنامه ها یا شروع تماس، به شخص دیگر اعتماد نکنید. مرتباً با آن ها تماس بگیرید تا از آن ها برای شرکت در فعالیت ها دعوت کنید.
- در دسترس باشید:با این افراد در تماس باشید و با آن ها تماس بگیرید، پیامک دهید و یا ایمیل بزنید. به آن ها یادآوری کنید که به فکرشان هستید و با یک شوخی سر صحبت را باز کنید.
- حامی آن ها باشید:گرچه آن ها از شما حمایت می کنند، لازم است شما هم گاهی حمایت تان را از آن ها نشان دهید. در مواقعی که به شما نیاز دارند در دسترس آن ها باشید. حتی اگر لازم است فقط حامی و گوش شنوای آن ها باشید.
سخن نهایی
اگر می خواهید یک رابطه افلاطونی یا عشق افلاطونی را به یک رابطه جنسی یا عاشقانه بسط دهید، مهم است که با طرف مقابل خود راحت و صادق باشید. بدون اینکه به آنها فشار بیاورید علاقه خود را ابراز کنید.در مورد اینکه این رابطه چه معنایی می تواند داشته باشد و در نهایت چگونه ممکن است بر دوستی شما تأثیر بگذارد، بحث کنید. روابط افلاطونی می تواند به عنوان پایه ای عالی برای یک رابطه عاشقانه عمل کند اما مهم است که صادق باشید و آزادانه ارتباط برقرار کنید.