پوست پیوسته در حال نو شدن است به این معنی که همینطور که سلول های جدید در لایه زیرین ساخته می شوند، سلول های مرده می ریزند و سلول های نو جایگزین آنها می شوند. پس لایه اپیدرم یا بَشَره یا پوست برونی پیوسته در حال جایگزینی است. سلول ها به بیرون رانده می شوند که در نهایت به مرگ آنها و جدا شدنشان منتهی می شود. در بیشتر افراد، این سلول های جدا شده از پوست آنقدر کوچک هستند که با چشم غیرمسلح قابل رؤیت نیستند. اما عوامل خاصی فرایند تجدید لایه اپیدرم را تسریع می کند، به خصوص در پوست سر. تصور متخصصین بر این است که در افراد دارای شوره سر سلول های پوست ممکن است تنها ظرف 2 الی 7 روز به نهایت رشد رسیده و انداخته شوند، در مقایسه با افراد بدون شوره سر که این مدت در آنها حدوداً یک ماه است. مردن و جدا شدن حدود 487،000 سلول در سانتیمتر مربع پس از شستشوی سر میزانی طبیعی است. اما این میزان در آنان که گرفتار شوره سر به صورت مزمن و یا حاد هستند بسیار بالاتر و بیش از 800،000 سلول در سانتیمتر مربع می باشد. این مسئله باعث می شود سلول های مرده در توده های بزرگ و چرب از سر جدا شوند. این توده های فلس مانند آنقدر بزرگ هستند که با چشم غیر مسلح نیز قابل رؤیت بوده و در واقع همان چیزهایی هستند که ما شوره سر می نامیم. اغلب در زمان وقوع این عارضه پوست سر دچار تورم، قرمزی و خارش می شود. فلس های شوره زمانی بیشترین وضوح را دارند که بر روی سطوح تیره قرار می گیرند، مانند لباسها یا موهای تیره رنگ. نام علمی شوره سر «پیتی رایی سیس کاپیتیس» بوده و از شایعترین عوارض پوستی است.
افراد در خطر شوره سر
تقریبا هر فردی ممکن است به شوره سر، مبتلا شوند، اما افرادیکه عوامل زیر در آنها وجود دارد در خطر بیشتری هستند. این عوامل شامل:
- سن، شوره سر معمولا در سنین نوجوانی شروع شده و تا میانسالی ادامه دارد. با اینحال ممکن است افراد مسن نیز به این مشکل دچار شوند.
- مردان، شوره سر در مردان شایع تر است، بعضی از تحقیقات هورمون های مردانه را عامل این مشکل می دانند. همچنین مردان غده های چربی بزرگتری در پوست سر خود داشته که می تواند به افزایش شوره سر کمک نماید.
- پوست سر چرب، افردیکه پوست سرشان شدیدا چرب بوده در خطر بیشتری برای ایتلا به شوره سر هستند.
- رژیم غذایی ناقص، اگر رژیم غذایی شما فاقد موادمعدنی خاص همچون روی، ویتامین های گروه ب یا بعضی از انواع چربی باشد و یا این مواد در رژیم غذایی تان کم باشد، خطر ابتلای شما به این مشکل بیشتر است.
- بیماری های خاص، بدلایل ناشناخته افرادیکه به بعضی از بیماری های خاص همچون مشکلات عصبی، استرس، بیماری پارکینسون مبتلا بوده بیشتر از دیگران در خطر بیماری درماتیت سبوره (نوعی شوره سر) هستید. همچنین آلودگی به ویروس اچ آی وی و یا سابقه سکته مغزی و یا قلبی و یا افرادیکه سیستم ایمنی ضعیفی دارند، در خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری هستند.
علت شوره ی سر چیست؟
علت دقیق شوره ی سر ناشناخته است. یک نظریه این است که با تولید هورمون مرتبط است، زیرا اغلب اوقات شوره در دوران بلوغ شروع می شود. در اینجا ما به عوامل دیگر اشاره می کنیم.
درماتیت سبورئیک:
افراد مبتلا به درماتیت سبورئیک پوست تحریک پذیر و چرب و به احتمال زیاد شوره ی سر دارند. درماتیت سبورئیک روی بسیاری از مناطق پوست، از جمله پشت گوش ها، جناغ سینه، ابروها و دو طرف بینی تاثیر می گذارد. درماتیت سبورئیک به Malassezia شبیه است که قارچی است که معمولا بر روی پوست سر زندگی می کند و از روغن هایی که فولیکول های مو ترشح می کنند، تغذیه می کند. این قارچ معمولا مشکلی ایجاد نمی کند، اما در برخی افراد بیش از حد فعال است و باعث ایجاد تحریک پوست سر و تولید سلول های پوستی اضافی می شود. همانطور که این سلول های پوستی می میرند و ریزش می کنند، با روغن مو و پوست سر مخلوط می شوند و شوره تشکیل می شود.
شانه زدن ناکافی موها:
شانه زدن مو به طور مرتب خطر ابتلا به شوره ی سر را کاهش می دهد، زیرا به ریزش نرمال پوست کمک می کند.
مخمر:
افرادی که به مخمر حساس هستند بیشتر در معرض آن هستند، بنابراین مخمر ممکن است نقش مهمی داشته باشد. شوره ی سر اغلب در ماه های زمستان بدتر می شود و وقتی آب و هوا گرم تر باشد بهتر می شود. این ممکن است به این دلیل باشد که نور ماوراء بنفش (UVA) خورشید، مخمر را از بین می برد.
پوست خشک:
افراد دارای پوست خشک بیشتر احتمال دارد که شوره ی سر داشته باشند. هوای سرد زمستان در ترکیب با اتاق های بیش از حد گرم، یک علت شایع خارش پوست است. شوره ی سری که از پوست خشک ناشی شود، دارای پوسته های کوچکتر و غیر روغنی است.
شامپو و محصولات مراقبت از پوست:
بعضی از محصولات مراقبت از مو می توانند قرمزی، خارش و پوسته پوسته شدن پوست سر را افزایش دهند. شامپوی معمولی ممکن است باعث شوره ی سر شود زیرا ممکن است پوست سر را تحریک کند. بعضی معتقدند که عدم شستشو می تواند سبب ایجاد روغن و سلول های مرده پوست شود که منجر به شوره ی سر می شود، اما شواهد آن را تایید نمی کند.
بیماری های پوستی خاص: افراد مبتلا به پسوریازیس، اگزما و برخی دیگر از بیماری های پوستی اغلب بیش از دیگران به شوره ی سر مبتلا می شوند. تینه آ کپیتیس، عفونت قارچی پوست سر، نیز می تواند باعث شوره ی سر شود.
بیماری های زمینه ای:
افراد مبتلا به بیماری پارکینسون و برخی از بیماری های عصبی دیگر مستعد ابتلا به شوره ی سر و درماتیت سبورئیک هستند. یک مطالعه نشان داد که بین ۳۰ تا ۸۳ درصد از افراد مبتلا به ایدز در مقایسه با ۳ تا ۵ درصد در جمعیت عمومی دچار درماتیت سبورئیک هستند. بیماران مبتلا به حمله قلبی یا سکته مغزی و کسانی که دارای سیستم ایمنی ضعیف هستند نیز ممکن است مستعد ابتلا به شوره ی سر باشند.
رژیم غذایی:
عدم مصرف کافی غذاهایی که حاوی روی، ویتامین B و بعضی از انواع چربی ها هستند ممکن است خطر ابتلا را افزایش دهند.
استرس:
ممکن است ارتباطی بین استرس و مشکلات پوستی وجود داشته باشد.
سن:
شوره ی سر از نوجوانی تا میانسالی شایع تر است، گرچه می تواند در تمام طول عمر باشد. احتمالا به دلایل مربوط به هورمون ها، مردان بیش از زنان تحت تاثیر قرار می گیرند.