اگر دچار دیابت بارداری شده اید، تغذیهٔ شما اهمیت بیشتری پیدا می کند. دیابت زمانی به وجود می آید که بدن نمی تواند انسولین را به شکل مؤثری تولید یا مصرف کند. انسولین هورمونی است که توسط لوزالمعده تولید می شود و به سلول ها اجازه می دهد قندی را که در خون شما هست و گلوکز نام دارد به سوختی قابل استفاده تبدیل کنند. تجمع مقدار زیادی گلوکز در خون به معنای این است که سلول های بدنتان سوخت مورد نیازشان را دریافت نمی کنند و قند خون بالا می تواند برای شما و جنین در حال رشد مضر باشد. بنابراین، مهم است که برای کنترل آن تلاش کنید و یکی از راهکارهای شما داشتن رژیم غذایی خوب و مناسب است. در این مطلب می توانید با یک تغذیهٔ مناسب برای دیابت در دوران بارداری آشنا شوید.
دیابت بارداری دارم چی بخورم چی نخورم؟
این نکات تغذیه ای برای زنان مبتلا به دیابت بارداری به صورت عمومی بیان شده اند. به یاد داشته باشید که برنامه ی غذایی شما در زمان بارداری می بایست توسط متخصص و به صورت اختصاصی برای شما تجویز شود.
عوارض دیابت بارداری بر جنینمصرف شکر را کاهش دهید
واضح است که کاهش مصرف شکر در ابتدا می تواند دشوار باشد، به همین دلیل جایگزینی آن با مواد دیگر می تواند یک نقطه شروع مناسب باشد. در اینجا چندین روش آسان برای کاهش مصرف شکر اضافی بیان شده است:
✅ نوشیدنی های قندی، انرژی زا و آب میوه ها را با آب، شیر کم یا نیمه چرب و چای یا قهوه بدون کافئین جایگزین کنید.
✅ به جای استفاده از شکر، از شیرین کننده های کم یا بدون کالری استفاده کنید. این مواد به شیرین کننده های مصنوعی شناخته می شوند. کاهش مصرف شکر می تواند در مدیریت مقدار قند خون به افراد کمک کند.
✅ از مواد خوراکی فرآوری شده همچون کیک، شکلات، بستنی و بیسکویت کمتر استفاده کنید.
✅ نام های دیگر شکر را بر روی برچسب های غذایی بشناسید. این نام ها شامل ساکاروز، گلوکز، دکستروز، فروکتوز، لاکتوز، مالتوز، عسل، شیره، ملاس، شربت ذرت و قند اینورت می شوند. یکی از افرادی که در هر دو بارداری خود به دیابت بارداری مبتلا شده بیان دارد: ((کنترل مقدار وعده غذایی و کاهش مصرف شکر عواملی کلیدی در کاهش قند خون من بودند)).
از مصرف خوراکی های دیابتی اجتناب کنید
با توجه به تغییر قوانین، تولید کنندگان برخلاف گذشته نمی توانند بر روی مواد خوراکی برچسب دیابتی یا مناسب برای افرادی دیابتی نصب کنند. این مواد هیچ مزیت ویژه ای برای سلامتی نداشته، گران بوده، بر قند خون اثر گذاشته و امکان دارد باعث درد معده شوند.
وزن خود را کنترل کنید
شواهد بیان دارند که بارداری زمان مناسبی برای گرفتن رژیم های سخت نبوده و افراد نباید کاهش وزن را هدف قرار دهند. با این حال، ضروری است که تیم درمان، وزن مادر را کنترل کرده و افزایش وزن او به گونه ای نباشد که برای خود و جنین مشکل ساز شود.
ایجاد تغییرات کوچک در رژیم غذایی و میزان فعالیت فیزیکی می تواند به پیشگیری از افزایش بیش از حد وزن کمک کند. این موارد برای کاهش خطر ابتلا به عوارض نیز مفید هستند. مادران باید پس از زایمان، سبک زندگی سالم تری را برگزیده و وزن خود را در حد مناسبی نگه دارند. این کار خطر بروز دیابت بارداری در حاملگی های بعدی و ابتلا به دیابت نوع ۲ را کاهش می دهد.
با شاخص گلایسمیک (قندی) آشنا شوید
انتخاب مواد غذایی دارای شاخص گلایسمیک پایین می تواند به کنترل مقدار قند خون کمک کند. شاخص گلایسمیک معیاری است که بیان دارد هر ماده خوراکی دارای کربوهیدرات پس از مصرف شدن به چه سرعتی قند خون را افزایش می دهد.
برخی مواد خوراکی مقدار قند خون را به سرعت تغییر داده و به همین دلیل شاخص گلایسمیک بالایی دارند. برخی دیگر نیز با تاخیر بر قند خون اثر گذاشته که شاخص گلایسمیک پایینی به آن ها نسبت داده می شود.
افراد می توانند با انتخاب مواد خوراکی دارای شاخص گلایسمیک پایین و مصرف مواد قندی سالم تر، بهترین نتایج را کسب کنند. با این وجود باز هم باید مقدار مصرف مواد خوراکی خود را کنترل کرد زیرا مقدار مصرف مواد قندی بیش از هر عامل دیگری بر قند خون اثر گذار است. لازم به ذکر است که تمامی مواد غذایی دارای شاخص گلایسمیک پایین، سالم نیستند. به همین دلیل، باید به برچسب مواد غذایی توجه کرده و موارد سالم را انتخاب کرد.
از کربوهیدرات های سالم تر استفاده کنید
تمامی کربوهیدرات ها (مواد قندی) مقدار قند خون را تحت تاثیر قرار می دهند. اما باید از انواع سالم تر خوراکی های حاوی کربوهیدرات استفاده کرده و از مقدار مصرف خود آگاه بود. از جمله منابع سالم کربوهیدرات ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
میوه ها
# سبزیجات
# حبوبات همچون لوبیا، عدس و نخود
# محصولات لبنی همچون شیر و ماست شیرین نشده
# دانه های کامل (سبوس دار) همچون برنج قهوه ای، آرد سیاه و جوی دو سر سبوس دار
همچنین، کاهش مواد کم فیبر همچون نان سفید، برنج سفید و غلات به شدت فرآوری شده، ضرورت دارد. در صورت عدم اطمینان، می توان با خواندن برچسب غذایی مواد خوراکی از میزان فیبر آن ها مطلع شد.
جدول رژیم غذایی دیابت بارداری
و اما افراد مبتلا به دیابت بارداری برای وعده هایی غذایی چه چیزهایی را می توانند استفاده کنند:
ایده های زیر می تواند در افرادی که به دنبال رژیم غذایی برای دیابت بارداری پیشنهاد مناسبی باشد:
صبحانه:
- یک کاسه غلات که در شیر خیس خورده است.
- دو تکه نان غنی شده با سبوس همراه با مقداری مربا یا ماست کم چرب یا میوه
نهار:
- یک تکه گوشت جوجه به همراه سالاد
- مقداری سالاد پاستا
- سوپ حاوی سبزیجات
شام:
- مرغ کباب شده همراه با سبزیجات یا سیب زمینی کباب شده
- سبزیجات به همراه برنج های غنی شده
- ترتیلای مرغ به همراه سالاد
به طور کلی در تنظیم برنامه رژیم غذایی برای دیابت بارداری به نکات زیر توجه داشته باشید:
- مقدار مصرف چربی، شکر و نمک را در غذاهای خود کاهش دهید.
- در وعده های غذایی خود میوه ها و سبزیجات بیشتری بگنجانید.
- اندازه وعده های غذایی را کاهش دهید.
