ارتودنسی دندان یکی از تخصص های مربوط به رشته دندانپزشکی است که تمرکز آن بر تشخیص و درمان ناهنجاری های دندان ها و اجزای مرتبط با آن در صورت می باشد. ارتودنسی یکی از چندین شاخه ی تخصصی در رشته دندانپزشکی است که به طور اختصاصی با تشخیص و درمان ناهم ردیفی دندان ها و بی نظمی اجزای ناحیه فک سر و کار دارد.
در اوایل پیدایش این تخصص، روش های ارتودنسی بیشتر برای مرتب و صاف کردن دندان های کودکان و نوجوانان استفاده می شد، اما امروزه حدود 30 درصد از بیمارانی که از ارتودنسی استفاده می کنند را بزرگسالان تشکیل می دهند. درمان ارتودنسی یک شاخه چندجانبه یا چندمنظوره در دندانپزشکی است که می تواند به تنهایی یا در ترکیب با روش های درمانی فک و صورت یا دندانپزشکی زیبایی نیز مورد استفاده قرار گیرد.
دندان های کج و نامرتب علاوه بر این که ظاهری ناخوشایند به لبخند شما می دهد بلکه برای سلامت دهان و دندان و حتی سلامت عمومی بدن نیز مضر است. تمیز کردن دندان های شلوغ و روی هم سخت تر است. بنابراین احتمال پوسیدگی، بیماری لثه و… را افزایش داده و همچنین در تکلم و جویدن غذا نیز می تواند اختلال ایجاد کند. ارتودنسی بهترین روش مرتب کردن دندان های بهم ریخته است.
سن توصیه شده برای درمان ارتودنسی
زمانی که اکثر افراد به فکر براکت های روی دندان می افتند، نوجوانان را بیاد می آورند. دلیل این امر این است که پاسخ به درمان ارتودنسی در طول سال های نوجوانی قابل پیش بینی است. در اوایل نوجوانی در مرحله انتقال دندان های شیری به دندان های دائمی، استخوان فک هنوز در حال رشد و نسبتاً شکل پذیر است و درمان زودتر به نتیجه می رسد. همچنین اکثر نوجوانان یک شیوه زندگی معمولی دارند که آنها را قادر می سازد تا به طور منظم در جلسات ماهانه خود نزد متخصص ارتودنسی شرکت کنند. همه این موارد در طول درمان، زمان درمان را سریعتر و درجه بهبود را بالاتر می برد.
کشورهای توسعه یافته دارای تعداد بسیار زیادی از بزرگسالان با براکت های ارتودنسی می باشند. در واقع تقریباً نیمی از بیماران ارتودنسی بزرگسالان هستند. این روند در طول سال ها افزایش یافته است زیرا درمان ارتودنسی در جامعه قابل قبول تر و مقرون به صرفه تر (بیماران بالغ معمولاً برای خود هزینه می کنند) می باشد و حتی با معرفی براکت های نامرئی (ارتودنسی نامرئی) افزایش چشمگیری داشته است. در حالی که اکثر بزرگسالان به بهبود زیبایی نیاز دارند، تعداد زیادی از آنها درمان ارتودنسی را برای درمان انواع دیگر درمان دندان ها (مثلاً فضای خالی یک دندان کنده یا شکسته شده) و یا اینکه مراقبت های روزانه شخصی را در خانه آسان تر کنند انتخاب می کنند. طرح درمان ارتودنسی اغلب برای یک بزگسال با یک نوجوان متفاوت می باشد زیرا متخصص ارتودنسی می بایست شرایط لثه و دندان ها، سلامت کلی دهان و دندان، بافت نرم لب و گونه، شیوه زندگی و همچنین انتظارات بیمار بالغ را در نظر بگیرد.
زمان بندی اولین جلسه مشاوره کودک شما با متخصص ارتودنسی
زمانی کودک شما از ملاقات با متخصص ارتودنسی بهره مند می شود که دندان های شیری آن در حال افتادن و تغییر به دندان های دائمی کند که معمولاً در سن 6 تا 7 سالگی اتفاق می افتد. شایعترین علت دندان های نامرتب عدم فضا و در نتیجه اختلال در الگوی بیرون زدن دندان های دائمی می باشد. دندان هایی که در موقعیت های بد قرار می گیرند ممکن است بر نحوه جویدن کودک تأثیر بگذارند و در نتیجه سبب رشد نامناسب و نامتقارن فک و صورت شوند.
تشخیص زودهنگام و مداخله (در صورت نیاز) اغلب مانع از ایجاد مشکل می شود و در بعضی از موارد حتی ممکن است نیاز به درمان با براکت های ارتودنسی را از بین ببرد. بنابراین مشخص است که فرصت برای مداخله نسبتاً کوتاه است و به شدت به آگاهی والدین بستگی دارد.
خوب جویدن برای یک عمر سلامتی مهم است
درمان با براکت های ارتودنسی چیزی بیش از صاف کردن دندان ها است. متخصص ارتودنسی شما علاوه بر مرتب کردن دندان های شما، دندان های بالا و پایین شما را هنگام بسته بودن دهان، موقعیت دندان هایتان را در ارتباط با لب و زبان، سلامت لثه ها و مفصل های لب، مناطقی که غذا با آن درگیر است، نحوه صحبت کردن و تنفس کردن را ارزیابی می کند. متخصصین ارتودنسی می دانند که بیمارانی که برای مرتب کردن دندان هایشان نزد آنها می آیند اغلب انتظار دارند که بتوانند از آنها برای مدت طولانی استفاده کنند.
یک متخصص ارتودنسی آموزش بسیار زیادی دیده است
متخصص ارتودنسی , دندانپزشکی است که سال ها آموزش بیشتری در زمینه حرکت های دندانی، رشد فک و صورت، زیباشناسی لبخند و عملکرد فک دیده اند. آنها توسط انجمن ارتودنتیست های ایران تأیید شده اند تا اطمینان حاصل شود که بیماران به کیفیت بالایی از مراقبت های ارتودنسی دسترسی دارند و در دستان متخصصین ماهر درمان می شوند.
برخی از دندانپزشکان دوره های ساده و کوتاه مدت 6 ماهه را برای یادگیری حرکت دندان ها و درمان ارتودنسی بر روی ماکت ها دیده اند. شاید این یک ایده خوب باشد که از دندانپزشک خود بپرسید که در یک سال اخیر چند مورد بیمار ارتودنسی را درمان کرده است و چقدر مشکل دهان و دندانی شما پیچیده است؟ توجه داشته باشید که حرکات دندان ها در بیشتر موارد باعث تغییر جوش خوردگی و تأثیر بر عملکرد مفصل فک می شود.
از آنجا که تصمیم گیری آسان نیست، قبل از اینکه به درمان ارتودنسی بپردازید نظر قبلی و یا شاید حتی نظر سوم را در نظر بگیرید. این موضوع حائز اهمیت است بخصوص زمانی که برنامه پیشنهادی شما شامل کشیدن دندان، جراحی فک و… به نظر پیچیده باشد. راه های زیادی برای حرکت دندان ها وجود دارد (طرح درمان) و متخصص ارتودنسی مختلف ممکن است رویکردهای متفاوت را در نظر داشته باشد. شما باید گزینه های خود را بررسی کنید و تصمیم درست را با توجه به راحتی، انتظارات کوتاه و بلند مدت درمان خود و همچنین آنچه که می توانید هزینه کنید را با متخصص ارتودنسی در میان بگذارید. متخصص ارتودنسی بعد از مراحل گرفتن عکس، گرافیهای opg -lateral cephlometry و قالب دندان های شما اطلاعات بیشتری برای طرح درمان شما بدست می آورد. همچنین این مدارک به او اجازه خواهد داد که برآورد بهتری از هزینه کل درمان، مدت زمان درمان و شبیه سازی نتایج حاصل از درمان (در صورت لزوم) را داشته باشد.
اگر هنوز هم برای مراحل بالا آماده نیستید، متخصص ارتودنسی شما هنوز قادر به انجام یک حدس هوشمندانه از آنچه باید انجام شود (انواع مختلف براکت های موجود، احتمالات کشیدن دندان، مدت زمان طول درمان و هزینه تقریبی آن) را به شما ارائه می دهد.
نوع براکت مورد استفاده پیش بینی کننده و یا پیشنهاد کننده زیاد موفقیت آمیز نیست
بسیاری از بیماران بالغ به متخصص ارتودنسی مراجعه می کنند به این امید که بتوانند “براکت های نامرئی” دریافت کنند (ارتودنسی نامرئی). در واقع تنها بعضی از آنها نامزد و یا کاندید مناسب برای درمان ارتودنسی نامرئی هستند. به همین ترتیب، بسیاری از والدین امیدوارند که فرزندشان بدون احتیاج به کشیدن دندان درمان ارتودنسی را با استفاده از براکت های خودکار (ارتودنسی دیمون) انجام دهد.
موفقیت درمان ارتودنسی به نوع حرکت دندان ها، مقدار فضای موجود بین دندان ها و زمان موردنیاز برای حرکت دندان ها بستگی دارد. سیستم کاملی وجود ندارد و هر سیستم جوانب مثبت و منفی خود را دارد. اگر راجع به درمان ارتودنسی مسائلی در ذهنتان است حتماً نظر متخصص ارتودنسی خود را بپرسید. شما باید به متخصص ارتودنسی اجازه دهید که نظر تخصصی خود را با شما در میان بگذارد و در نتیجه با هم برای تصمیم های مشترک همگام شوید بطوری که او بتواند یک درمان کامل را برای شما انجام دهد. تولیدکنندگان دستگاه های ارتودنسی هزینه های زیادی را برای تبلیغات و بازاریابی برای بیماران بالقوه صرف می کنند. با وجود اینکه هرگونه بهبود در درمان ارتودنسی از قبیل ظاهر و… بسیار مورد قدردانی بیماران می باشد باید به این نکته توجه کرد که این دستگاه نیست که تفاوت را ایجاد می کند بلکه این تکنیک است و تجربه متخصص ارتودنسی.