علت پوسیدگی زودرس در دندانهای شیری
بسیاری از والدین تصور می کنند قطره آهن و مکملها ی مولتی ویتامین موجب پوسیدگی زودرس دندانهای کودکان می شود.در حالی که این داروها تنها رنگ دندان را تغییر می دهند و هیچ تاثیری بر پوسیدگی دندان ندارند. دلایلی که موجب ایجاد این عارضه می شود عبارتند از:
- بی توجهی به بهداشت دهان و دندان کودک از زمان رویش اولین دندان های شیری
- الگوی تغذیه ای نا مناسب خردسالان و زیاده روی در استفاده از نوشیدنی های شیرین از جمله کاربرد مکرر شیشه شیر در طول روز یا به خصوص شب
- کاهش جریان بزاق خردسال در حین خواب که در صورت عدم کاربرد مسواک قبل از خواب توسط والدین و همچنین خوردن شیر از مادر یا با شیشه توسط نوزاد پوسیدگی رخ خواهد داد.
- وجود پوسیدگی های متعدد درمان نشده در دهان پدر و مادر کودک چرا که باکتریهای پوسیدگی زا از دهان والدین به خصوص مادر به دهان نوزاد منتقل می شوند.
- عدم معاینه کودک و نداشتن اطلاعات صحیح جهت انجام اقدامات پیشگیرانه از بروز پوسیدگی زودرس. به همین دلیل بهتر است مشاوره جهت اقدامات بهداشتی نوزاد از دوران بارداری شروع شود و اولین ملاقات دندانپزشکی در حدود ۶ ماه پس از رویش اولین دندان شیری و نه دیرتر از یکسالگی صورت گیرد.
- مصرف مکرر میان وعده های غیرمفید از قبیل تنقلات و شکلات
- مصرف برخی داروها در مادر که از طریق شیر بر روی دندانهای کودک تاثیر مخرب بر جای می گذارد.
چگونه از پوسیدگی دندان در کودکان و شیرخواران جلوگیری کنیم ؟
بدین منظور لازم است به نکات ذیل توجه فرمایید:
1. قبل از تولد نوزاد از سلامت دهان و دندان خود آگاه شوید. خبر خوب اینجاست که در دوران بارداری نیز می توان این مراقبت ها را داشت.
2. تغذیه کودک از طریق شیر مادر یا شیشه شیر تفاوتی ندارد مهم آن است که از دندان های او مراقبت کنید:
از زمان تولد تا 12 ماهگی:
پاک کردن ملایم لثه ها با یک دستمال تمیز و مرطوب و پس از مشاهده اولین دندان کودک با استفاده از مسواکی نرم و مالیدن یک اسمیر( اندازه دانه برنج) خمیردندان حاوی فلوراید دندان های او را به آرامی مسواک بزنید.
12 ماهگی تا دو سالگی:
دندان های کودک را روزی دوبار و به مدت دو دقیقه مسواک بزنید. تا سه سالگی از یک اسمیر خمیر دندان حاوی فلوراید استفاده کنید. بهترین زمان برای مسواک زدن پس از صبحانه و قبل از خواب کودک می باشد.
3. هرگز کودک را با شیشه شیر به رخت خواب نفرستید زیرا نه تنها دندان های کودک را در معرض قند مایعات قرار می دهید بلکه ممکن است که سبب عفونت گوش و خفگی شود.
4. به هیچ وجه از پستانک یا شیشه شیر برای خوراندن آبمیوه و نوشیدنی های شیرین به کودک استفاده نکنید تنها مجاز هستید از آب استفاده کنید.
5. بررسی کنید که آب مصرفی که به کودک می دهید فلوریداسیون بوده باشد زیرا کودک باید از نوشیدن آب حاوی فلوراید بهره مند گردد. اگر آب شرب از چاه یا منبعی غیر فلوئوریده تهیه شود پزشک یا دندان پزشک کودک مکمل فلوراید را برای او تجویز خواهد کرد و یا از لاک فلوراید بر دندان های کودک اعمال کرده تا از پوسیدگی آن ها جلوگیری کند.
6. در سنین 12-15 ماهگی به فرزند خود بیاموزید از یک فنجان برای نوشیدن مایعات استفاده کند زیرا با فنجان امکان رفتن به تخت خواب وجود نداشته و مایعات در اطراف دندان و لثه او تجمع نخواهند یافت.
7. هنگام تشنگی تنها به کودک تان آب بدهید.
8. مقدار غذاها و نوشیدنی های شیرین مانند آب نبات، آدامس، کوکی و شکلات را برای کودک محدود کنید. شکر در بیسکویت ترد و چیپس نیز وجود دارد. زیاده روی در این خوراکی ها به عنوان میان وعده برای کودک مضر است. به فرزند خود بیاموزید پس از مصرف خوراکی و مواد غذایی بلافاصله دندان خود را توسط زبانش تمیز کند.
9. آبمیوه را حین غذا ابدا به کودک ندهید زیرا برای کودکان زیر 6 ماه توصیه نمی شود. در سنین 6-12 ماهگی آبمیوه باید به نسبت مساوی با آب مخلوط شود. در سنین 1-6 سالگی نوع آبمیوه فرقی نداشته و باید به 1-2 فنجان در روز محدود شود.
10. قبل از یک سالگی کودک را به دندان پزشکی ببرید. چنانچه درباره سلامت دهان و دندان کودک خود نگرانی دارید او را به دندان پزشکی کودکان ببرید اما اگر در منطقه ای که زندگی می کنید دسترسی ندارید یک پزشک متخصص اطفال می تواند دهان کودک را بررسی کرده و درصورت لزوم از لاک فلوراید استفاده کند. همچنین درباره چگونگی مراقبت از دهان و دندان به شما راهنمایی های لازم را ارائه دهد.
*به خاطر داشته باشید که می توان از پوسیدگی دندان پیشگیری کرد. چنان چه علائم پوسیدگی را در دندان کودک خود مشاهده کردید او را به دندان پزشکی ببرید.با مراقبت صحیح، کودک می تواند دندانی سالم داشته و لبخندی زیبا به شما هدیه دهد.
عوامل مهم پوسیدگی دندان را بشناسیم
كدام دندانها بطور شايع تحت تا ثير پوسيدگيهای دندانی زودرس دوران كودكی قرار ميگيرند؟
چهار دندان پيشين شيري فك بالا، آسياهاي اول شيري هر دو فك و دندانهاي نيش شيري فك پايين، معمولا دندانهايي هستند كه به اين پوسيدگيها دچار ميشوند. دندانهاي درگير، معمولا به صورت قرينه در دو سمت دهان كودك قرار دارند. دندان پيشين شيري فك پايين، معمولا پوسيده نمي شود كه دليل اين امر، نقش محافظت كننده زبان از اين دندانها حين مكيدن شير و نيز شستشوي طبيعي اين دندانها توسط جريان بزاق به علت قرار گيري دهانه مجراي غدد بزاقي ساب مند يبولار و ساب لينگوال در پشت اين دندانها مي باشد. دندانهاي آسياي دوم شيري هم به دليل اينكه در سن بالاتری رويش مي يابند، معمولا مبتلا نمي شوند.
