این نوشتار براساس کتاب «رژیم تغییر هورمون: ایجاد تعادل در هورمون‌ها و کاهش شش کیلو در سه هفته» (The Hormone Reset Diet: Balance your Hormones and Lose up to 15 pounds in just 3 weeks) نوشته‌ی سارا گاتفراید (Sara Gottfried) تهیه شده است.
گاهی اضافه وزن هیچ ربطی به میزان کالری و تمرینات شما ندارد. اضافه وزن عده‌‌ی زیادی از افراد به خاطر اختلال در هورمون‌ها به وجود می‌آید. هرچند باید در این زمینه تحقیقات بیشتری صورت بگیرد.
خانم گاتفراید خود شاهد اثرات این موضوع در کاهش وزن بیمارانش بوده است. شما می‌توانید با درمان تیروئید ظرف مدت ۳۰ روز وزن خود را تا حد زیادی کاهش بدهید. مطمئنم تا به حال در مورد اثرات هورمون‌هایی مثل تیروئید و انسولین روی کاهش وزن، بسیار شنیده‌اید.
اما آیا هورمون‌های دیگری نیز وجود دارند که بتوانند شما را از رسیدن به وزن ایدئال باز دارند؟
میزان بالای لپتین، اشتها را افزایش می‌دهد
در شرایط عادی، لپتین سبب می‌شود از غذا خوردن دست بکشیم. لپتینی که در سلول‌های چربی تولید می‌شود به سمت مغز می‌رود تا بگوید که شما سیر شده‌اید. اما مصرف نوعی شکر به نام فروکتوز که در میوه و سایر مواد غذایی فرآوری شده وجود دارد، این روند را مختل میکند. اگر میزان کمی فروکتوز مصرف کنید مشکلی پیش نمی‌آید. اما اگر در روز بیشتر از پنج وعده میوه، همراه با مواد غذایی فرآوری شده و شکر مصرف کنید، کبد نمی‌تواند با سرعت کافی این میزان فروکتوز را بسوزاند. به جای آن، بدن این قند را به چربی تبدیل میکند و آن را به صورت تری‌گلیسیرید روانه‌ی جریان خون میکند. مابقی این چربی نیز در کبد و ناحیه شکم ذخیره می‌شود. با تبدیل هر چه بیشتر فروکتوز به چربی، سطح لپتین نیز افزایش پیدا میکند زیرا چربی‌ها، لپتین بیشتری تولید می‌کنند. با افزایش میزان هورمون، دیگر بدن به پیام هورمون‌ها گوش نمی‌دهد. مغز به پیام لپتین توجهی نشان نمی‌دهد، شما همچنان به خوردن ادامه می‌دهید و وزن‌تان افزایش می‌یابد.
میزان بالای کورتیزول سبب افزایش وزن می‌شود
هورمون کورتیزول یا هورمون استرس می‌تواند برای خانم‌هایی که قصد کاهش وزن دارند، مشکلات زیادی ایجاد کند. وقتی سطح کورتیزول بالا می‌رود، قند خون به چربی تبدیل می‌شود. انباشته شدن چربی به این صورت یکی از راه‌های بقای اجداد ما در زمان قطحی بود. اما امروزه دیگر این مشکل وجود ندارد. مسلم است کاهش استرس در زندگی سبب کنترل این هورمون می‌شود اما این مشکل دلیل دیگری نیز دارد: مصرف روزانه‌ی قهوه سبب افزایش شدید کورتیزول می‌شود، به این ترتیب بدن چربی بیشتری ذخیره میکند.
تولید بیش از حد استروژن
هر چند استروژن هورمونی خاص برای زنان است اما می‌تواند در رابطه با چربی برای خانم‌ها مشکل‌ساز شود. در شرایط عادی، استروژن سبب افزایش تولید انسولین و کنترل قند خون می‌شود. اما اگر استروژن بیش از حد تولید شود، وزن افزایش می‌یابد.
وقتی غذا می‌خورید سطح قند خون بالا می‌آید. در این زمان انسولین در نقش یک محافظ ظاهر می‌شود و گلوکز را به بخش‌های مختلف بدن هدایت میکند. وقتی همه چیز خوب کار میکند و سطح انسولین نه خیلی زیاد و نه خیلی کم است، میزان کمی از گلوکز را به کبد و مقدار بیشتری را به عضلات و میزان اندکی را نیز به سمت سلول‌های چربی هدایت میکند. اگر سالم باشید، پانکراس به اندازه‌ای انسولین تولید و به جریان خون وارد میکند که نوسان قند خون را در حد طبیعی (۷۰ تا ۸۵ میلی‌گرم بر دسیلیتر) نگه دارد. اما با افزایش سطح استروژن، سلول‌های تولیدکننده‌ی انسولین به مشکل برمی‌خورند و بدن در مقابل انسولین مقاوم می‌شود. اینجاست که انسولین میزان کمتری گلوکز را به کبد و عضلات منتقل میکند، بنابراین سطح قند خون بالا می‌رود و در نهایت گلوکز به عنوان چربی ذخیره می‌شود. بافت چربی می‌تواند برای ذخیره‌ی گلوکز تا ۴ برابر بزرگتر شود.
سطح استروژن چطور بالا می‌رود؟
گوشت یکی از دلایل اصلی افزایش استروژن است. با مصرف بیش از حد گوشت، میزان مصرف فیبر پایین می‌آید. تحقیقات نشان داده‌اند افرادی که رژیم گیاه خواری دارند (گیاهخواران) دو برابر دیگران فیبر دریافت می‌کنند. فیبر کمک میکند فرد بتواند گرسنگی خود را کنترل فرد کند و به این ترتیب استروژن اضافی از بدن دفع شود. اما مصرف کم فیبر سبب افزایش سطح استروژن می‌شود.
علاوه بر این، گوشت حاوی چربی است که خود مشکلات خاصی در مورد استروژن ایجاد می‌کنند. عموما گوشت احشامی که در مزارع پرورش می‌یابند حاوی استروئید، آنتی بیوتیک ها و مواد سمی هستند که در رژیم غذایی آنها وجود دارد. با مصرف گوشت آنها، این ترکیبات به بدن شما نیز وارد می‌شوند. این مواد نیز مثل استروژن عمل می‌کنند و سبب افزایش وزن‌تان می‌شوند.
کمبود تستوسترون باعث کاهش سوخت‌وساز می‌شود
شما هر روز در معرض مواد سمی مختلف از جمله علف‌کش‌ها، سموم، مواد غذایی دستکاری شده‌ی ژنتیکی و شش نوع هورمون مصنوعی درون گوشت هستید. این سموم درون کرم‌های صورت، داروها، مواد غذایی فرآوری شده، رژلب، قشر داخلی کنسرو ماهی، مواد نسوز درون تشک‌ها و حتی هوایی که تنفس می‌کنید، وجود دارند. این فهرست همین‌طور ادامه دارد.
این سموم مانند آنچه در علف‌کش‌ها، پلاستیک و مواد شیمیایی وجود دارند، بعد از ورود به بدن درست مثل استروژن عمل می‌کنند. کارشناسان باور دارند تماس بیش از حد با این مواد شیمیایی، دلیل بلوغ زودرس دختران و همین‌طور افزایش ایجاد ویژگی‌های زنانه، مثل بزرگ شدن سینه‌ها، در پسران است. برای مثال زنواستروژن گونه‌ای خاصی از این سموم است که سبب افزایش ریسک ابتلا به سرطان سینه، سرطان تخمدان و آندومتریوز می‌شود.
این استروژن اضافی سبب کاهش اثر تستوسترون در بدن می‌شود که وجود آن برای تعادل هورمونی ضروری است. تستوسترون سبب افزایش رشد عضلات و افزایش سوخت و ساز می‌شود و نتایج آن را مجله‌ی Chemosphere منتشر کرده است. قرار گرفتن در معرض نوع خاصی از علف‌کش‌ها به نام ارگانوکلرید در افراد بالای پنجاه سال باعث افزایش وزن افراد تا پنج کیلو شد.
البته این تحقیق تنها به بررسی یک نوع سم پرداخته است. ریسک افزایش وزن و ابتلا به بیماری‌های ناشی از سموم می‌تواند بزرگتر از آن چیزی باشد که تصور می‌کنید. نتایج تحقیقی که مرکز مقابله با بیماری‌ها (CDC) در آمریکا منتشر کرده است نشان می‌دهد ۹۳ درصد جمعیت به بیسفنول ای (BPA)، ترکیبی شیمیایی که در رسید‌های خرید و مواد غذایی کنسروی وجود دارد و سبب اختلال در استروژن، تیروئید و هورمون آندروژن می‌شود، آلوده هستند. اختلال در غدد درون‌ریز در تولید، انتقال، و سوخت و ساز اغلب هورمون‌ها مشکلاتی به وجود می‌آورد.
حال می‌دانید که دلیل اصلی اختلال در سوخت‌وساز چیست و چرا رژیم معمولی نمی‌تواند مشکل افزایش وزن شما را حل کند. هورمون، واکنش بدن‌تان به غذا را مشخص میکند. مشکل هورمون‌ها را حل کنید تا بدون تلاش زیاد و به‌سادگی وزن کم کنید.
