کاملاً طبیعی است که شما در زمان های خاصی از طریق دهان نفس بکشید، مانند زمانی که بار سنگینی را بلند می کنید یا در حال ورزش هستید. با این حال، تنفس بیش از حد از طریق دهان می تواند باعث بروز مشکلات سلامتی شود.تنفس دهانی زمانی شروع می شود که شما نمی توانید مقدار کافی هوا را از طریق بینی دریافت کنید، به طوری که دهان این کار را انجام می دهد. این حالت باعث می شود که شما به دلیل نیازی که احساس می کنید، از طریق دهان نفس بکشید و اگر این مشکل اصلاح نشود، ممکن است به یک عادت در کل طول عمر شما تبدیل گردد. دانستن این نکته مهم است که تنفس دهانی و باز نگه داشتن دهان هر دو عملی یکسان هستند و هر دو به یک اندازه برای سلامتی شما مضر می باشند. تنفس دهانی می تواند مشکلات دندانی از قبیل بروز یک بایت بد را ایجاد کند.
برخی از نشانه ها و علائم رایج تنفس دهانی در کودکان به شرح زیر است :
- تنفس سطحی است و با صدا همراه است .
- کبودی اطراف چشم .
- خواب آلودگی و گیجی .
- خشکی لب ها .
- ورم لوزه .
- همپوشانی شدید دندانی .
- بوی بد شدید دهان .
- باز بودن دهان و خر و پف در خواب .
- افزایش سرماخوردگی و عفونت مجاری تنفسی که شامل سینوس ها و گوش ها می شود .
- کاهش رشد کودک در مقایسه با دیگر کودکان .
- چانه و فک کوچک .
دلایل بیماری
یافتن ریشه اصلی بیماری تنفس دهانی نفس کشیدن از راه دهان در کودکان سخت است . اگر چه بیشتر بیماران از بین سه عامل زیر یک و یا دو عامل را دارا هستند .
التهاب مخاط بینی آلرژیک
در این بیماری عوامل آلرژی زا در غشای مخاطی مجرای بینی باعث تورم و درد می شود . از رایج ترین عوامل آلرژی زا در این بیماری می توان به موجودات ریز در گرد و خاک، موی حیوانات، علوفه و گرده گیاهان اشاره کرد .
انحراف تیغه بینی
انحراف تیغه ی بینی زمانی اتفاق می افتد که استخوان و غضروف بین دو سمت بینی شروع به کج شدن و انحراف درون بینی می کند . این بیماری معمولاً در کسانی که فک بالایی کوچک تری دارند رایج تر است .
لوزه ها و غدد لنفاوی
لوزه ها و غدد لنفاوی کیسه هایی حاوی بافت لنفاوی هستند که باکتری ها و ویروس هایی را که از طریق دهان و مجاری تنفسی وارد بدن می شوند را فیلتر می کنند .شواهد نشان می دهد که برداشتن لوزه ها و غدد لنفاوی متورم و بزرگ به دلیل وجود بافت لنفاوی در دیگر قسمت های بدن تاثیری بر کاهش عملکرد سیستم ایمنی ندارند .
عادت مکیدن شست و دیگر انگشتان
اگر فرزند شما برای مدت طولانی عادت به مکیدن انگشت شست خود و یا پستانک داشته باشد ماهیچه های دهان و صورت وی تحت تأثیر این عادت قرار می گیرد و فک وی به عقب می رود .در نتیجه مجاری تنفسی او منقبض می شوند و احتمال تنفس دهانی در او افزایش می یابد . اما ترک کردن عادت مکیدن انگشت به این معنا نیست که عادت و علائم تنفس دهانی از بین خواهد رفت .
فرنوم زبان
زبان بسته گاهی به لکنت زبانی نیز اطلاق می شود . جایگاه زبان نقش بسیار مهمی در تنفس از راه مجاری بینی دارد . بنابراین اگر زبان به دلیل نارسایی های فیزیکی محدود شود توقف تنفس دهانی بسیار سخت می گردد .
مشکلات تنفس دهانی
برخی والدین ممکن است ندانند اگر کودک آنها از طریق دهان نفس بکشد یا از طریق بینی چه تفاوتی ایجاد خواهد شد. تنفس دهانی مزمن به ناهنجاری های دهانی و اسکلتی در کودکان در حال رشد منجر می شود. برخی از این تغییرات نامطلوب عبارتند از رشد بیش از حد دندان آسیا و چرخش فک پایین. تنفس دهانی طولانی مدت می تواند باعث شود صورت افراد کشیده شود(که تحت عنوان سندروم چهره کشیده شناخته می شود) و فک پایینی در موقعیت غیر طبیعی قرار می گیرد.
این مسائل می توانند باعث بروز مشکلاتی شوند. پایین بودن موقعیت زبان اغلب از اثرات جانبی تنفس دهانی می باشد و می تواند باعث شود فک پایینی باریک شود و به خوبی رشد نکند.
راه حل ارتودنسی
ارتودنسی می تواند به بهبود مسیرهای هوایی و تنفس کمک کند. تنفس دهانی در کودکان اگر به موقع تشخیص داده شود درمان می شود. این یکی از دلایلی است که توصیه می شود کودکان در سن هفت سالگی از لحاظ ارتودنسی معاینه و ارزیابی شوند. اغلب، در این سن هیچ اقدام درمانی لازم نیست اما اگر چنین مشکلاتی مانند تنفس دهانی توسط متخصص ارتودنسی تشخیص داده شود می تواند درمان های پیشگیری کننده را برای جلوگیری از مشکلات رشد جمجمه ای و چهره ای انجام دهد. درمان ممکن است شامل استفاده از ابزارهایی برای وسیع کردن فک باشد. این کار باعث می شود دهان عریض تر شود و سینوس ها باز شوند که این امر به آسان تر شدن تنفس از طریق بینی برای کودک می انجامد.