در مورد بیماری مه مغز چه می دانید؟

اگر شما به طور مداوم احساس خستگی، حواس پرتی و تغییر خلق وخوی دارید و به زبان ساده احساس می کنید دچار مشکل غیرقابل توضیحی شده اید، ممکن است به نوعی از “مه مغزی” مبتلا شده باشید. مغز مه آلود عارضه ناخواسته جانبی سبک زندگی صنعتی ما محسوب می شود. متأسفانه امروزه، به دلیل مصرف غذاهای آماده، فراوری شده و گوشت هایی که در کارخانه ها فراوری می شوند، همچنین عادت های نامناسب و فعالیت هایی که امروزه اوقات خود را صرف آن ها می کنیم، سلامت مغز ما مورد تهید قرارگرفته است.

درصد بالایی از افراد، از کمبود مواد مغذی، مصرف بیش ازحد قندها، کمبود خواب و حجم بالایی از استرس رنج می برند، همه این عوامل سطح انرژی افراد را کاهش می دهد. مغز انسان برای سلامتی خود نیازمند داشتن جریان ثابتی از ویتامین ها، مواد معدنی، اسیدهای آمینه، اسیدهای چرب ضروری و گلوکز به دست آمده از کربوهیدرات های پیچیده است، علاوه بر آن نیازمند داشتن استراحت و تمدد مجدد اعصاب است. خوشبختانه، مغز مه آلود بیماری قابل درمان و جبرانی است. تقریباً مثل همه بیماری های مرتبط با سلامتی، درمان این بیماری نیز با پرداختن به شرایط زمینه ای سلامت، ازجمله اصلاح رژیم غذایی، کاهش سطح استرس، داشتن خواب کافی و افزایش سطح فعالیت های بدنی شروع می شود.

اگر شما دچار علائم مغز مه آلود شده اید، می توانید با متخصص مغز و اعصاب مشورت کرده تا در خصوص غلبه بر آن و یا کنترل بهتر علائم، به راهکارهای مناسب درمانی دست یابید. از آنجاکه بیماری ها و شرایط متعددی می توانند در بروز این حالت مؤثر باشند، بهتر است در خصوص علائم خود با پزشک به گفت وگو بپردازید. اگر پزشک تشخیص دهد که علائم مغز مه آلود شما ناشی از شرایط روحی و استرس است، آنگاه مطمئن خواهید شد که شرایط شما ناشی از بیماری و یا شرایط فیزیولوژیک نمی باشد.

علائم مه مغزی

فرد مبتلابه مغز مه آلود عموماً دچار عدم شفافیت ذهنی، عدم آرامش، بدبینی و کاهش انگیزه می شود. همچنین مغز مه آلود به راحتی می تواند انگیزه، نشاط و شادی را از بین برده و در مقابل احتمالاً علائمی همچون اضطراب و افسردگی را افزایش می دهد.علائم مغز مه آلود معمولاً عبارت اند از:

عدم تمرکز

یکی از علائم رایج مه مغزی عدم تمرکز است که در این حالت فرد نمی تواند بر ساده ترین فعالیت ها نیز تمرکز کند. حتی زمانی که تلاش می کند بر کار خاصی تمرکز کند هم با مشکل مواجه می شود و نمی تواند آن را به دقت و تفکر لازم به پایان برساند. علاوه بر این، ممکن است افراد در این شرایط احساس گیجی کنند و مرتکب اشتباهات ساده ای هم بشوند.

کاهش قدرت تفکر

زمانی که بافت های مغز تحت تأثیر یک بیماری زمینه ای یا هر بیماری دیگری قرار گیرد، قدرت تفکر فرد کاهش پیدا می کند. در این زمان، فعالیتی که انجام دادن آن تنها ۱۰ دقیقه زمان لازم دارد را طی ۳۰ یا ۴۰ دقیقه انجام می دهد و نمی تواند بر آن تمرکز کند.

ناتوانی در انتخاب صحیح واژگان

یکی دیگر از علائم مه مغزی ناتوانی بر مهارت های مکالمه و نوشتن است، در این صورت فرد نمی تواند واژه مناسب برای برقراری ارتباط و نوشتن مطالب را پیدا کند و احساس می کند لغت موردنظر را می داند، اما نمی تواند آن را به زبان بیاورد. مه مغزی گاهی اوقات باعث از دست دادن حافظه کوتاه مدت می شود اما زمانی که این شرایط بهبود پیدا کند فرد حافظه خود را دوباره به دست می آورد.

ناتوانی در انجام چند کار به صورت هم زمان

از دست دادن حافظه و کاهش قدرت تفکر باعث می شود فرد نتواند چند کار را به صورت هم زمان باهم انجام دهد؛ حتی ممکن است انجام دادن یک کار ساده نیز برای او دشوار باشد، زیرا مغز این شخص نمی تواند بر چند فعالیت به صورت هم زمان تمرکز کند.از دیگر علائم مه مغزی می توان به:

• کمبود انرژی و یا خستگی
• تحریک پذیری
• سردرد شدید
• فراموشی و ایجاد مشکل در به خاطر سپردن اطلاعات
• انگیزه پایین، احساس ناامیدی و یا افسردگی خفیف
• اضطراب
• گیجی و منگی
• اختلالات مرتبط با خواب در طول شب و یا بی خوابی
• سخت بودن فعالیت های بدنی

عوامل ایجاد و بروز مه مغزی چیست؟

برای بسیاری از افراد سوال است که عوامل ایجاد احساس مه مغزی چیست؟ اختلالات زمینه ای متعددی وجود دارد که می تواند بر مغز تاثیر بگذارد و باعث مه مغزی در افراد شود. این عوامل می توانند شامل: کمبود خواب و یا اختلالات پزشکی و یا حتی مشکلات در رژیم غذایی باشند. حتی گاهی علل دیگری چون سندروم خستگی مزمن نیز عامل ایجاد مه مغزی در افراد است.

استرس و مه مغزی

همه افراد هر از گاهی دچار استرس می شوند. با این حال باید گفت که افزایش استرس مزمن می تواند باعث افزایش ترشح هورمون کورتیزول در بدن شود. این هورمون به هورمون استرس در بدن نیز معروف است. کورتیزول می تواند تاثیرات مخربی بر روی بدن بگذارد. از جمله این تاثیرات تغییر در عملکرد حافظه، عملکرد شناختی و افزایش خستگی مغز است. تمامی این علائم باعث بروز مه مغزی در افراد می شود.

کمبود خواب و مه مغزی

کمبود خواب یکی از علایم ابتلا به بیماری مه مغزی است. ممکن است شما نتوانید بنابر دلایل مختلف و برنامه زندگی خود، میزان ساعات خواب خود را افزایش دهید. با این حال باید گفت که یکی از آسان ترین روش های درمانی برای مه مغزی در افراد، میزان خواب مناسب است. تعداد ساعات خواب در بزرگسالان برای افراد مختلف متفاوت است. بهتر است بدن خود را بشناسید و درکی از میزان مناسب ساعت های خواب بدن خود داشته باشید. خواب مناسب باعث کاهش خطر ابتلا به مه مغزی و منجر به سلامت مغز شما می شود.

تاثیر رژیم غذایی در ابتلا به مه مغزی

رژیم های غذایی نامناسب یا کمبود واریانس رژیم غذایی می تواند منجر به کمبود ویتامین در بدن شود. کمبود ویتامین برای سلامتی بدن شما مضر است. کاهش سطح ویتامین های مهم برای بدن از جمله ویتامین های گروه B12 تاثیر زیادی در ابتلا به مه مغزی دارد. علاوه بر این رژیم های غذایی ناسالم می توانند حاوی غذاهای پیش التهابی باشند. غذاهای پیش التهابی تعادل هورمونی بدن و مغز را بر هم می زنند و باعث خستگی و مه مغزی مزمن می شوند. گاهی اوقات متوجه نمی شویم که مفهوم حساسیت های غذایی چیست؟ حساسیت های غذایی همان غذاهای حاوی میزان بسیار کم مواد غذایی هستند که می توانند باعث واکنش بد و از بین بردن تعادل بدن شوند. این غذاها باعث افزایش میزان علایم ابتلا به بیماری مه مغزی می شوند. بنابراین بهتر است یک رژیم غذایی مناسب را در برنامه روزانه خود قرار دهید.

تاثیر بیماری ها در ابتلا به مه مغزی

عامل دیگری که علائم مغز مه آلود را افزایش می دهد و شما را از داشتن یک شخصیت طبیعی و بانشاط محروم می سازد، التهاب است. التهاب ریشه و علت بسیاری از بیماری ها محسوب می شود. التهاب در اثر فعالیت خفیف و بیش ازحد سیستم ایمنی ایجاد می شود و با بسیاری از اختلالات روحی و ذهنی ما در ارتباط است، از جمله: افسردگی، بیماری آلزایمر، بیماری زوال عقل یا دمانس و بی خوابی.

بر اساس یک نظریه در خصوص علت زمینه ای علائم ذهن مه آلود، سطوح بالای مولکول های التهابی، از جمله آدیپوسیتوکین و هیستامین ها، موجب تحریک میکروگلیای فعال می شود. میکروگلیای فعال معمولاً در مغز کودکان مبتلا به اوتیسم و سایر بیماری های ذهنی و روانی یافت می شود. همچنین به نظر می رسد “میکروگلیای فعال با هورمون آزادکننده کورتیکوتروپین” در ارتباط باشد، بسیاری از اختلالات روانی به این هورمون مربوط می شود.

تاثیر داروها در ابتلا به مه مغزی

همچنین در نظر داشته باشید که برخی از داروها می توانند در بروز مغز مه آلود مؤثر باشند، از جمله داروهای ضدافسردگی، محرک ها، خواب آورها، داروهای ضد روان پریشی و حتی داروهای فشارخون. اعتقاد بر این است که بسیاری از این داروها التهاب مغز را افزایش داده و در عملکرد هورمون ها اختلال ایجاد می کنند. اگر شما به طور منظم از داروی تجویزشده استفاده می نمایید و در کنار آن دچار تغییرات در خلق وخوی و سطح انرژی شده اید، با پزشک خود مشورت کرده تا علائم مغز مه آلود را به حداقل ممکن برسانید.

شیوه ی تشخیص مه مغزی چگونه است؟

اگر در تشخیص و تمییز دادن مسائل دچار مشکل مداومی هستید و این مشکل وخیم تر می شود و بهبود نمی یابد، امکان دارد که به مه مغزی دچار شده باشید و باید به پزشک مراجعه کنید تا با انجام آزمایش هایی این مشکل را بررسی کند. شاید دچار شدن به این حالت ریشه در مشکلات اساسی دیگری داشته باشد. بنابراین پزشک درباره ی موارد زیر از شما سؤال خواهد کرد:

• سلامت ذهنی؛
• رژیم غذایی؛
• سطح فعالیت های جسمانی؛
• مکمل ها و داروهایی که اخیرا مصرف کرده اید.

لازم است درباره ی سایر علائم احتمالی هم صحبت کنید. برای مثال، شخصی که دچار کم کاری تیروئید است ممکن است دچار ریزش مو، خشکی پوست، افزایش وزن یا شکنندگی ناخن ها هم بشود. آزمایش خون می تواند به پزشک در کشف موارد زیر کمک کند:

• سطح غیرعادی قند خون؛
• عملکرد نامناسب کبد، کلیه و تیروئید؛
• کمبود مواد مغذی؛
• عفونت ها؛
• بیماری های التهابی.

براساس نتایجی که آزمایش خون نشان می دهد، پزشک می تواند درباره ی تشخیص بیماری نظر بدهد. سایر ابزارهای تشخیصی شامل عکس برداری و تصویربرداری از داخل بدن با اشعه ایکس، ام.آر.آی (MRI: Magnetic Resonance Imaging) و سی تی اسکن (Computed Tomography) است. سایر مواردی که برای تشخیص استفاده می شود، بررسی اختلالات خواب و آزمایش های حساسیت است. بررسی روند مصرف مواد غذایی و یادداشت برداری از موادی که در رژیم غذایی استفاده می کنید، باعث می شود تا به درک درستی در این مورد برسید.

درمان مغز مه آلود

در زیر به مواردی اشاره خواهد شد که به صورت بالقوه می توانند به درمان مغز مه آلود بپردازند. توجه داشته باشید که موارد خاص مانند برخی داروها و کافئین به صورت کوتاه مدت عمل می کنند، آن ها تا زمانی اثر دارند که مصرف می شوند. ممکن است لازم شود در درازمدت، از مصرف داروهای محرک پرهیز نمایید، چراکه به مرورزمان اثر آن ها در شما می تواند خنثی گردد.

درمان های طبیعی برای پایان دادن به مغز مه آلود

• قند مصرفی خود را کنترل کرده، اما در کنار آن مصرف کربوهیدرات های سالم را فراموش نکنید.
• در طول روز به اندازه کافی مواد غذایی مصرف کنید. برای عملکرد مغز در بهترین شرایط خود، مغز نیاز دارد انرژی مورد نیاز خود را از مواد غذایی مصرفی شما تأمین نماید. اگر شما مواد مغذی لازم را از طریق تغذیه فراهم نکنید، تفکر و تمرکز شما دچار اختلال خواهد شد.
• به میزان مناسب پروتئین و چربی های سالم را در برنامه غذایی خود بگنجانید.
• مدیریت استرس: اگر شما به علت شغل، سبک زندگی و یا شرایط شخصی دچار استرس هستید، سعی کنید به صورت برنامه ریزی شده استرس خود را کاهش دهید. اگر لازم است برای درمان به پزشک مراجعه کنید، در تمرینات تمدد اعصاب و ریلکسیشن شرکت داشته باشید و از هر آنچه می تواند استرس شما را کاهش دهد، کمک بگیرید.
• خواب خوبی داشته باشید: اگر خواب شما نامناسب باشد، ممکن است نیازمند مشورت با پزشک باشید. دنبال راه کارهای مناسب برای رفع مشکل بی خوابی خود باشید. برای خواب خود برنامه ریزی کرده و میزان ساعات خواب خود را در طول شب تحت نظر داشته باشید.
• ورزش یک راهکار درمانی مفید است. در بسیاری از موارد انجام ورزش به میزان کافی، می تواند توانایی ما برای فکر کردن و یادگیری مطالب جدید را افزایش دهد. علاوه بر این، اثر تمرینات هوازی بر نوروژنز (رشد و توسعه سلول های جدید مغزی) شناخته شده است. خود این موضوع می تواند برای سلامتی مغز مفید باشد.
• در صورت عدم تعادل هورمون های خود، به درمان هورمون ها بپردازید.
• وجود هر گونه آلرژی یا حساسیت غذایی را شناسایی کرده و به درمان ان بپردازید.

مکمل هایی برای کمک به بهبود مغز مه آلود

هنگامی که موضوع داشتن سبک زندگی سالم مطرح می شود، برخی از مکمل های خاص می توانند به برطرف شدن ذهن مه آلود کمک نمایند. توجه داشته باشید ، اگر هورمون های اصلی مغز به درستی تولید نشوند، همه مکمل ها، کتاب های درمانی و حتی درمان های پزشکی نیز احتمالاً باعث بهبودی شما نخواهند شد:

• ادابتوژن ها (Adaptogens): (ادابتوژن ها به گیاهان و داروهایی اطلاق می شود که با استرس مقابله کرده و به تقویت روح و مغز می پردازند) مانند گیاه ریحان مقدس (holy basil)، گیاه ماکا (maca) و گیاه جینسینگ هندی (در ایران به نام بوزیدان شناخته می شود)(ashwagandha). گیاهان ادابتوژن در پایین آمدن سطح کورتیزول مؤثر بوده و به بدن کمک می کنند تا با خستگی و استرس به مقابله بپردازد.
• امگا 3 (روغن ماهی): امگا سه در کاهش سطح التهاب مؤثر است، همچنین تعادل نسبت اسیدهای چرب را در رژیم غذایی شما افزایش می دهد، که این امر می تواند از سلامتی مغز شما پشتیبانی به عمل آورد.
• ویتامین های گروه B : کمبود انواع ویتامین های گروه B می تواند شما را کسل و نشاط را کاهش دهد. ویتامین های گروه B در تبدیل مواد مغذی به شکل مواد قابل استفاده برای بدن، مؤثر هستند، بنابراین با مصرف مکمل B کمپلکس می توانید اطمینان حاصل کنید که سطح ویتامین های ب شما، در محدوده مطلوب قرار دارند.

محرک ها

تصور می شود برخی از داروهای محرک، مانند ادرال (Adderall)، ریتالین (Ritalin) و ویوانز (Vyvanse) می توانند در برطرف کردن مغز مه آلود مفید باشند. آن ها با افزایش میزان دوپامین در مغز و تحریک سیستم عصبی مرکزی در کنترل مغز مه آلود مؤثر هستند. در صورت ابتلا به هر گونه بیش فعالی (ADHD)، کاهش فرایندهای ذهنی یا خستگی، ممکن است پزشک محرک های ذهنی را برای شما تجویز نماید. این داروها می توانند برای درمان مغز مه آلود بسیار مفید باشند، اما تنها در مواردی باید استفاده شوند که بیماری شدید بوده و توسط درمان های جایگزین بهبودی حاصل نشده باشد.

در مورد بیماری دیسلکسیا چه می دانید؟