جرم دندان چیست و چگونه تشکیل می شود؟
جرم در واقع همان باقیمانده مواد غذایی، میکروب های باقیمانده در سطح دندان، مواد حاصل از تجزیه کربوهیدرات ها چربی ها، پروتئین ها و ... است که اگر برای رفع آن ها اقدامی صورت نگیرد می تواند باعث معدنی شدن دندان ها و به اصطلاح ایجاد رسوب شود و عمر دندان ها را بسیار کوتاه کند.
دندان ها به صورت پیوسته با بزاق دهان در تماس هستند. بزاق دندان به دلیل داشتن مقادیر بالای کلیسم و سایر موارد معدنی، می تواند به تقویت و محافظت دندان ها کمک شایانی کند. با این که این امر یک مزیت بزرگ است اما در عین حال سبب رسوب شدید کلسیم بر روی دندان می شود. این رسوبات مثل همان رسوباتی که در ته کتری یا روی لوله دیده اید، هستند. بسیاری از افراد تصور می کنند چون رنگ رسوبات همرنگ دندان است، پس جزئی از ساختار آن است ، اما رنگ این رسوبات به مرور زمان به قهوه ای یا سیاه تبدیل می گردد.
این جرم ها در محل هایی تشکیل می شوند که بیشترین تماس را با بزاق دارد. گفتنی است امکان دسترسی به شیار بین دندان های نامنظم و خلفی، بسیار محدود است به همین دلیل پاکسازی این نواحی بسیار دشوار است. پس تا جایی که می توانید قبل از این که دیر شود اقدام به پاکسازی دندان های خود کنید.نکته قابل توجه اینجاست که بخش بیشتر جرم بر روی لثه است و آن چیزی که ما بر روی دندان می بینیم تنها بخشی از آن است.
علت جرم گرفتن دندان ها
با چه روش هایی می توانیم دندان هایمان را جرم گیری کنیم و چگونه می توانیم تشخیص دهیم که آن ها نیاز به جرم گیری (بروساژ) دارند این امر چه عوارض و پیامدهایی برای سلامت دهان و دندان ما دارد تمام نکات بروساژ دندان را در این مقاله بخوانید.یکسری از تغییر رنگ ها در ساختمان خود دندان وجود دارند و معمولاً این تغییر رنگ ها دائمی بوده و با جرم گیری و بروساژ از بین نمی رود.
جدید ترین روش های کنترل بهداشت دهان و دندان
معمولاً افراد هر تغییر رنگی را که در دندان ها ایجاد می شود جرم می نامند و برای رفع آن دندان های خود را جرم گیری می کنند در حالی که یکسری از تغییر رنگ ها به روی دندان، در واقع پوسیدگی هایی هستند که معمولاً به صورت سیاه رنگ دیده می شود. و در مراحل پیشرفته به صورت حفره در می آیند و در نهایت موجب پوسیدگی دندان می شوند.برخی تغییر رنگ ها نیز یا ناشی از مصرف دارو در زمان رشد جوانه دندان بوده و یا ناشی از نقص تکاملی دندان ها و کمبود املاح مختلف در زمان تشکیل دندان و یا ناشی از افزایش فلوراید آب مصرفی (فلوئوروزیس) می باشد.
نوع دیگر تغییر رنگ ها ناشی از مواد خواراکی هستند که به طور معمول مصرف می کنیم و رسوباتی که بر روی دندان تشکیل می شود. این رسوبات یا به صورت رنگدانه و یا به صورت جرم هستند که لثه را تخریب می کنند و در نهایت باعث لق شدن دندان ها می شوند بدون اینکه خود دندان مشکلی داشته باشد. این جرم ها به نحوی با جرم گیری در مطب دندانپزشکی از بین می روند.
براساس اعلام مرکز تحقیقات دانشکده دندانپزشکی دانشگاه تهران، بزاق ها به طور معمول درای املاح زیادی است که قدرت رسوب کردن را دارند.این املاح معمولاً در جاهایی که با غذا و مسواک کمتر در تماس است رسوب می کنند. این املاح همراه است با ایجاد بستر مناسب برای جایگزینی، رشد و تکثیر میکروب هایی که به طور طبیعی در دهان وجود دارد.افزوده شدن پروتئین های موجود در غذا و بزاق و همچنین لاشه سلول های مرده بافت های مختلف دهان در مجموع باعث افزایش حجم این رسوبات شده و به مرور جرم تشکیل می شود که قابل مشاهده است.
آنچه مهم است این است که ما معمولاً مقدار کمی از جرم تشکیل شده روی دندان ها را می توانیم ببینیم، قسمت عمده این جرم با تخریب لثه در زیر لثه جایگزین و از دید مستقیم ما پنهان می ماند. مسأله مهم تر این است که جرم های تشکیل شده پر از میکروب های مختلف است و با مسواک زدن هم تمیز نمی شود.این میکروب ها بین ۲۰ تا ۶۰ درصد جرم را تشکیل می دهد و بافت چسبنده لثه را که محکم به دندان چسبیده و بافت نگهدارنده حیاتی لثه را تخریب می کند. که باعث سست شدن پایه های دندان می شود که با جرم گیری و تمیز کردن این جرم های تشکیل شده بر روی دندان می توان از روند تخریب لثه جلوگیری کرد.
جرم گیری دندان آسیب زا است؟
فرایند جرم گیری بدون است درد ولی ممکن است برخی بیماران احساس خارش یا خراشیدگی داشته باشند. اگر لثه شما زخم باشد، دندان شما پوسیدگی زیاد داشته باشد یا دندانپزشک این فرایند با ملایمت انجام ندهد ممکن است جرم گیری با درد همراه شود. به هر حال، با استفاده از ژل های بیحس کننده یا فریز کردن، ناحیه تحت درمان به صورت موضعی بیحس می شود.
تفاوت بروساژ و جرم گیری چیست؟
جرم گیری دندان باعث از بین رفتن پلاک های میکروبی و جرم موجود بر روی دندان می شود، این پلاک ها سفت و زرد رنگ بوده و به راحتی با مسواک زدن از بین نمی روند. اما بروساژ روشی است که در آن لک های موجود بر روی دندان که در اثر مصرف برخی مواد غذایی ایجاد می شود نیز رفع می گردد.
مراقبت های بعد بروساژ دندان
- تا یک روز بعد از بروساژ دندان به دلیل حساس شدن مینای دندان غذای های نرم و آبکی مصرف کنید.
- تا سه روز بعد از بروساژ دندان نمک را در آب گرم حل کرده و با آن روزی سه باز دهان خود را بشویید.
- اولین بار بعد از انجام بروساژ دندان مسواک زدن به آرامی انجام شود.
اهمیت انجام جرم گیری و بروساژ دندان
با عمل جرم گیری و بروساژ دندان می توان پلاک های میکروبی را از روی دندان ها حذف کرد تا سطح دندان ها کاملاً تمیز و صیقلی شود. این کار همچنین از چسبیدن باکتری ها به پلاک های قدیمی و به سطح دندان جلوگیری می کند، زیرا وقتی سطح دندان ها زبر و چسبنده باشد، باکتری ها به راحتی می توانند بر روی آن بچسبند و جرم های سخت دندانی را تولید کنند. همچنین در صورتی که لک های روی دندان که در اثر مصرف موادی همچون قهوه، شکلات و ... بر روی دندان ایجاد شده است با بروساژ رفع نشود باعث بدرنگی دندان ها می شود. اما در صورت معاینه مرتب توسط دندانپزشک مخصوصا از همان کودکی، پزشک در صورت مشاهده جرم و لک روی دندان اقدام به رفع آن ها می کند تا دندان ها با گذشت زمان دچار پوسیدگی و بدرنگی نشود.
