یک ستون فقرات سالم در ناحیه گردن، قفسه سینه و کمر دارای انحناهایی از جلو به عقب است. ولی در اشخاص مبتلابه اسکولیوز، ستون فقرات از پهلو هم دارای یک انحناء است. این وضعیت معمولاً در طول جهش رشد که درست پیش از آغاز دوره بلوغ شروع ميشود ، اتفاق می افتد.
علایم اسکولیوز
1. مهم ترين علامت اسکولیوز قرینه نبودن شانه ها یا در اصطلاح افتادگی شانه میباشد .
2. کج شدن بدن به یک سمت.
3. برامدگی دنده های یک سمت نسبت به طرف مخالف
4. قرینه نبودن لگن و خط کمربند؛ در نوع شدید آن امکان دارد فرد حس کوتاهی یکی از پاها را داشته باشد.
شبیه حرف C، که در این وضعیت ستون فقرات یک قوس به طرف چپ داشته و به آن اسکولیوز چپ گفته ميشود .
به شکل حرف C برعکس، که در این وضعیت ستون فقرات یک قوس به طرف راست داشته و به آن اسکولیوز راست گفته ميشود .
شبیه به حرف S، که در این وضعیت ستون فقرات دو قوس دارد.
از دو دسته بندی ديگر هم براي تقسیم موردهای گوناگون اسکولیوز استفاده ميشود که عبارتند از:
ساختاری:مواردی که انحنای ستون فقرات دائمی بوده و ناشی از یک بیماري، اسیب یا نقص مادرزادی است
غیرساختاری:مواردی که انحناء موقت است.
براي این که بدانید آیا بیماري شما با ورزش قابل معالجه است یا خیر کافیست از یک میله بارفیکس آویزان شده و در یک آیینه خود را مشاهده کنید؛ درصورتی که ستون فقرات شما با استفاده از وزن بدنتان اسکولیوز S شکل یا C شکل خود را از دست داد شما میتوانید براي درمان از ورزش های زیر استفاده کنید؛ در غیر این صورت براي انتخاب راه درست درمان به پزشک مراجعه کنید.
توصیه های ورزشی میتواند شامل موردهای زیر باشد:
یادگیری روش درست حرکت دادن بدن و قرار دادن بدن در وضعیت درست به طوری که با تاثیرات اسکولیوز مقابله شود.
انجام منظم ورزش های سبک و کم فشار مثل شنا کردن
داشتن سطح فعالیت بالا بطور پی در پی
انجام تمرین های کششی بصورت روزانه و کشیدن نفس عمیق در موقع انجام تمرین ها( براي بزرگ شدن ریه ها)
تمرین های ورزشی اسکولیوز
کشش از پهلو با استفاده از توپ ورزشی
شما همچنين میتوانید بعضی از تمرین های ورزش اسکولیوز را با توپ ورزشی انجام دهید. روی یک زیرانداز ورزشی زانو بزنید و بعد سمت محدب ستون فقرات خود را روی توپ بر روی یک نقطه بین ران و قفسه سینه بگذارید .
از پهلو بر روی یک توپ بخوابید، تا زمانیکه بدن شما کاملا بر روی توپ قرار گیرد. توپ باید بین لگن و بخش زیرین قفسه سینه شما قرارگرفته باشد.
تعادل خود را حفظ کنید و دست خود را در جهت مخالف به طرف بیرون بکشید.
کشش بر روی رولر فوم حوله ای
یک رولر فوم، که ترجیحاً با یک حوله پوشیده شده است، تهیه کنید. رولر فوم را از قسمت عرض بر روی یک زیرانداز ورزشی بگذارید .
بعد، از پهلو بر روی رولر فوم دراز بکشید. رولر فوم باید بین ناحیه زیرین قفسه سینه و لگن قرارگرفته باشد.
پای رویی را صاف نگه داشته و پای زیرین را از زانو خم کنید. دست رویی را به طرف بیرون کشیده تا زمانیکه به زمین برسد.
خم شدن به طرف جلو با توپ ورزشی
روی یک زیرانداز ورزشی زانو بزنید و شکم خود را روی توپ ورزشی بگذارید . به آرامی بدن خود را رها کرده و بر روی توپ به طرف جلو خم شوید.
بعد سعی کنید بدن خود را رها کرده و کمر خود را بصورت عمودی بر روی توپ بگذارید .
همچنين، پاها و دست های خود را به وضعیت قائم به طرف بیرون کشیده به طوریکه تمام بدن شما در وضعیت عمود با توپ ورزشی قرارگرفته باشد.
حرکات کششی خم شدن با وزنه
بر روی یک توپ ورزشی بزرگ بنشینید، پاهایتان را در مقابل خود نگه دارید، و براي حفظ تعادل ، آنها را بر روی زمین بگذارید . به طرف جلو خم شوید به طوریکه بدنتان فرمی مثل به یک میز را پیدا کند.
وزنه های سبک را در دست بگیرید و آنها را بالا ببرید تا زمانیکه موازي با زمین قرار گیرند. مطمئن شوید که دست ها نزديک به پهلوها قرارگرفته و ارنج ها ثابت هستند. بعد وزنه ها را پائین آورده و حرکت را دوباره تکرار کنید.
رها کردن ستون فقرات با بالا کشیدن زانو
بر روی زمین یا تخت خواب به پشت دراز بکشید. زانوها را به طرف بالا بکشید به طوریکه یک شکل" T" ایجاد شود.
بعد، زانوها را در هر دو جهت حرکت دهید، درحالی که اطمینان دارید که شانه های شما کاملا صاف بر روی زمین قرارگرفته اند.
زانوها را به آرامی پائین آورده تا به وضعیت آغاز بازگردند.
ورزش براي افرادی که دچار انحراف ستون فقرات هستند موثر است و به حفظ قدرت و انعظاف کمر کمک ميکند ، با این حال پزشک باید اجازه انجام آن را بدهد.
ورزش های اسکولیوز
برای درمان اسکولیوز ورزش های خاصی ابداع شده است که ورزش های سه بعدی شروث Schroth نامیده می شود.
اساس درمان ورزش های شروث بر مبنای زیر است :
۱ - بیمار در هر لحظه از وضعیت بدن خود آگاه باشد. اغلب ما به وضعیت بدن خود توجه نمی کنیم و حواسمان به کاری است که در حال انجام آن هستیم.
۲- افزایش قدرت عضلانی ، انعطاف پذیری ستون مهره ها و بالابردن تحمل Endurance و توان ستون مهره ها کمک به بهبود اسکولیوز می کند.
۳- آموزش بیمار به کشیدن تنفس های عمیق ، باعث افزایش ظرفیت ریوی می شود. پر شدن ریه ها از هوا خودش می تواند باعث فشار به قوس اسکولیوز شود و جلو پیشرفت آن را بگیرد و یا باعث بهتر شدن آن بشود.
کاهش صدمه به مفاصل ستون مهره ها یا فاست ها در اثر بالانس کردن عضلات
هر جلسه ورزش شامل ۴۵ دقیقه تا یک ساعت است. این ورزش ها یک یا دو بار در هفته به مدت ۱۲ هفته (۳ ماه ) باید انجام شود. پس از آن نیز صلاح است بیمار در صورتی که امکانات و آینه در منزل را دارد ورزش ها را در منزل انجام دهد وگرنه صلاح است به مراکز اصلاح اسکولیوز مراجعه کند.
برای این ورزش ها از نردبان هایی که به دیوار متصل هستند همچنین از بارفیکس و توپ های مخصوص این کار و باند هایی که برای این کار در نظر گرفته شده است استفاده می شود. این ورزشکار باید در جاهای خاصی که دارای اتاق بزرگ هستند و دیوار های اتاق آینه کوبی شده است انجام شود.
هدف از ورزش اسکولیوز ، چرخش ستون و اصلاح قوس مهره ها و طولانی کردن و کشیدن ستون مهره ها و پایدار کردن آن ها در یک وضعیت اصلاح شده است. برای این کار لازم است که عضلات دو طرف ستون مهره ها نیروی عضلانی کافی داشته باشند. این ورزشها در سالهای ۱۸۰۰ توسط کاترینا شروث ابداع شد و توسط دختر وی بسط داده شد. کاترینا شروث یک فیزیوتراپیست آلمانی بود که خودش اسکولیوز داشت و اسکولیوز وی با بریس اصلاح نمی شد.
وی متدهایی برای درمان خود ابداع کرد که بعدها وارد پزشکی شد و سرانجام یک کلینیک برای خود باز کرد که در آن ۱۵۰ بیمار مبتلا به اسکولیوز را توانست درمان بکند. استدلال کاترینا شروث این بود که وقتی فردی مبتلا به اسکولیوز را از پشت سر نگاه می کنیم ستون مهره های وی به شکل حرف C یا S است. قاعدتاً وقتی که ستون مهره ها به یک طرف کج می شود یا می چرخد ، دیسک های بین مهره ای در یک طرف بیشتر فشرده می شود و در طرف دیگر بازتر می شوند.
میزان چرخش مهره ها در افراد مختلف و در وضعیت های مختلف نشسته ایستاده و خوابیده متفاوت است. بنابراین این ورزش ها در وضعیت های ایستاده نشسته و خوابیده انجام می شوند. فرضیه شروث این بود که وقتی اسکولیوز ایجاد می شود، عضلات در یک طرف معمولاً ضعیف تر می شوند، چون کمتر کار می کنند، عضلات طرف دیگر نیز زیاد کار می کنند و دچار خستگی می شوند بنابراین اگر عضلات هر دو طرف را تقویت کنیم باعث اصلاح اسکولیوز می شود۰ استدلال بعدی این بود که خود نفس کشیدن باعث اصلاح چرخش اسکولیوز می شود .چون قفسه سینه را حرکت می کند.
وی مدتها در آیینه ورزش های خود را نگاه می کرد و معتقد بود آینه باعث می شود که انسان به وضعیت بدن خود آگاهی پیدا کند و در اوایل ستون مهره ها را داوطلبانه و آگاهانه اصلاح می کند و پس از مدتی ناخودآگاه در وضعیت صحیح تری قرار می گیرد. اساس درمان شروث این است که ستون مهره ها کشیده شود و فرد دیگری با فشار دست ستون مهره ها را در وضعیت صحیح قرار دهد.
مثال هایی از ورزش شرست (schroth) :
1- اصلاح اسکولیوز در حالت دمرو
برای اینکار بیمار به صورت دمرو بر روی یک چهارپایه قرارداده می شود و بر محل حسب قوس بیمار لوله های نرمی در ناحیه پشتی یا شکم بیمار قرار داده می شود.
اگر قوس در ناحیه پشتی باشد به شانه های بیمار کشش وارد می شود و سپس فیزیوتراپیست با وارد کردن فشار به قسمت های برجسته ستون فقرات ، سعی در اصلاح قوس اسکولیوز می کند و بیمار با کشیدن نفس های عمیق به این کار کمک می کند.
در صورتی که قوس اسکولیوز در ناحیه کمری باشد ، فیزیوتراپیست هم این مانورها را در کمر بیمار انجام می دهد. برای انجام این ورزش لازم به علاوه بر چهار پایه، کمربند و کش های پهن، لوله های مخصوص پلاستیکی در اندازه های مختلف و متناسب با قوس کمر بیمار، توپهای بزرگ متناسب با قوس بیمار، نیز مورد نیاز است.
2- اصلاح اسکولیوز در حالت نیم آویزان
برای این منظور بیمار بر روی پاهای خود در حالت نیمه نشسته قرار می گیرد و دست های خود را به پله های نردبان می گیرد و خود را به حالت کشیده در می آورد. در این موقع فیزیوتراپیست بر روی یک توپ بزرگ می نشیند و ستون مهره های را دستکاری می کند و به بیمار یاد می دهد در چه مواردی ریه های خود را پر از هوا کند و در چه زمانی هوا را از ریه خود خارج کند که ستون مهره هایی وی اصلاح شود. در عین حال در پشت نردبان آینه بزرگی قرار دارد که بیمار بدن خود را می تواند ببیند.
3- اصلاح اسکولیوز با تقویت عضله ایلیوپسواس بر روی توپ
از این ورزش برای درمان کسانی که دچار اسکولیوز کمری هستند استفاده می شود. برای این منظور از انقباض عضله ایلیوپسواس که در داخل شکم و لگن در جلوی ستون مهره ها قرار گرفته است ، برای اصلاح قوس ستون مهره ها استفاده می کنند . برای این منظور بیمار بر روی یک توپ بزرگی دمرو می خوابد و دست های خود را به پله های نردبان می گیرد خود را کشش می دهد و فیزیوتراپیست قوس او را اصلاح می کند .
بعدها یک اسپانیایی به به نام آقای ریگو Rigo تغییراتی در ورزش های شروث داد و ورزش های به نام ریگو شروث Rigo-schroth ابداع شد.
درمان گودی کمر با ورزش
