ماساژ از دیرباز و از دوران باستان برای تسکین دردها و بهبود وضعیت سلامتی افراد به کار رفته است. انواع بسیار متفاوتی از ماساژ وجود دارد اما اغلب آن ها مزایای مشابهی را به دنبال دارند. ماساژ معمولاً به عنوان جایگزینی برای دیگر انواع مراقبت های پزشکی در نظر گرفته نمی شود اما می تواند به همراه دیگر روش های درمانی به منظور فراهم آوردن بهترین نتایج ممکن برای بیماران به کار گرفته شود. مشورت با پزشک می تواند نوع ماساژی که ممکن است در مورد شما بیشتر کارساز شود و اینکه ماساژ درمانی چه مقدار در مورد شما موثر خواهد بود را مشخص سازد.
ماساژ درمانی چیست؟
اصطلاح «ماساژ درمانی» بسیاری از تکنیک های ماساژ را در بر می گیرد، نوع ماساژ ارائه شده به بیمار، به شرایط جسمانی و نیازهای درمانی وی بستگی دارد. شواهد زیادی در این رابطه وجود دارد که ماساژ دارای تاثیرات سودمندی بر درد و سایر علائم متنوع در افراد مختلف می باشد. این شواهد نشان می دهد این تاثیرات کوتاه مدت هستند و افراد نیاز به ادامه دادن ماساژ درمانی برای بهره امند شدن مستمر از فواید ناشی از آن را دارند. بهترین زمان ماساژ برای انجام تمرینات و ماساژهای صورت بعد از پاکسازی پوست و بخور دادن است. بخور به علت حرارتی که تولید می کند روزنه های پوستی را باز می کند. ماهیچه ها نیز در مقابل گرما شل شده و ماساژ بهتر صورت می گیرد.
انواع
با توجه به اهداف و شرایط شما، متخصص ماساژ ممکن است استفاده از یک نوع خاص ماساژ را پیشنهاد دهد یا ترکیبی از چند روش را برای شما تجویز نماید. این موارد عبارتند از:
- ماساژ سوئدی یا ماساژ ریلکس کردن: ماساژ سوئدی اصطلاحی است که برای توضیح مجموعه ای از تکنیک های ماساژ درمانی که می تواند به کاهش گرفتگی عضلات کمک کند و در آن از فشار آرام و ملایم عضلات سطح بدن استفاده می شود. این نوع ماساژ درمانی می تواند در کاهش احساس استرس و ناراحتی که ممکن است به گردن درد، کمر درد، درد شانه و…به شما اضافه شود، موثر و مفید باشد.
- ماساژ با سنگ داغ: در این روش از سنگ های گرم شده برای افزایش چرخش خون و ریلکس کردن عضلات استفاده می شود.
- ماساژ عمیق بافت: ماساژ عمیق بافت می تواند به همراه ماساژ سوئدی برای کاهش گرفتگی از عضلات موجود در سطح عمیق تر بدن و بافت های ارتباطی در گردن و قسمت بالای کمر مورد استفاده قرار گیرد. هنگام استفاده از ماساژ عمیق بافت، فشار عمیق تر بر لایه های عضلانی وارد می شود. و تمرکز بر آزاد سازی نقاط به هم گره خورده یا بافت های آسیب دیده می باشد که ممکن است باعث گردن درد، کمر درد، درد شانه و… شده باشند.
- درمان نقطه محرک: در این روش ماساژ درمانی از یک فشار ثابت و یکنواخت برای آزاد سازی اسپاسم عضلات بدن و بهبود گردش خون به نواحی نیازمند درمان (کمر، گردن، پا، شانه و…) استفاده می شود. معمولاً نقاط یا گره های خاص ایجاد شده در عضلات باعث ایجاد درد می شود و به همین خاطر در این روش سعی می شود این نقاط آزاد شده و از هم باز شوند.
- شیاتسو: این روش ماساژ درمانی یک نوع از ماساژ ژاپنی است که در آن ماساژ دهنده از وزن بدن خود برای وارد کردن فشار تدریجی به نقاطی از بدن که در طب چینی مهم هستند، استفاده می کند. در این حالت فیزیوتراپ با لمس کردن یا مالش دادن شبکه رگ های بدن که منبع جریان انرژی هستند (مریدین ها)، احساس بهتری با ایجاد جریان انرژی در بدن بیمار به وجود می آورد.
علاوه بر موارد اشاره شده ماساژ انواع دیگری مانند تایلندی، بارداری و … نیز دارد. هر نوع از روش های ماساژ درمانی دارای مزایای خاص خود است و به همین خاطر لازم است شما درباره روش مناسب برای خود با فیزیوتراپ صحبت کنید. در این حالت شما ممکن است استفاده از یک روش ماساژ خاص را انتخاب کرده یا ممکن است ترکیبی از روش های متنوع ماساژ را در جلسات مختلف انتخاب نمایید. صرف نظر از انتخاب انجام شده، شما به زودی متوجه خواهید شد که چگونه ماساژ می تواند احساس راحتی بیشتر و کاهش درد، فشار و گرفتگی را برای شما به همراه داشته باشد.
مزایای ماساژ درمانی
بر اساس پژوهش های انجمن ماساژ درمانی، ماساژ درمانی مزایای متعددی دارد که در ادامه به شماری از فواید ماساژ درمانی اشاره می کنیم:
- بهبود گردش خون: در نتیجه بهبود گردش خون، عضله های حساس شده در اثر فعالیت فیزیکی تسکین می یابد.
- شل شدن عضله ها و بهبود دامنه حرکتی: شل شدن عضله مشکل بی خوابی را حل می کند.
- افزایش میزان اندورفین: افزایش میزان اندورفین در واقع یکی از شاخص ترین مزایای ماساژدرمانی است. اندورفین ها موادی شیمیایی هستند که توسط بدن تولید می شوند و حال بیمار را بهبود می بخشند؛ بنابراین ماساژدرمانی به دلیل افزایش اندورفین در مدیریت درد مزمن بسیار مؤثر است.
ماساژ برای دیسک کمر
ماساژ با کاهش تنش در عضلات اطراف ستون فقرات به تسکین درد دیسک برآمده کمک می کند. همچنین با کاهش کشش عضلانی، فشار بر روی دیسک کمر کاهش یافته و در نتیجه باعث فشرده سازی دیسک می شود. برخورداری منظم از مساژ درمانی حتی ممکن است به جلوگیری از فتق دیسک کمر در آینده کمک کند. با استفاده از ماساژ برای دیسک کمر در مدت کوتاهی دردهای ناحیه دیسک کمر تسکین خواهد یافت. پس از یک جلسه ماساژ برای دیسک کمر انتظار این را نداشته باشید که مشکل برطرف شود. هر چند ممکن است در همان جلسه ی اول به دلیل مزایای عمومی ماساژ درمانی کمی تسکین در ناحیه کمر احساس کنید. به طور معمول بعد از اینکه متوجه تفاوت قابل توجهی در اولین جلسه شدید، چندین جلسه ی دیگر نیز نیاز است. در این رابطه باید صبر داشته و به برنامه ی تجویزی پزشک به طور کامل پایبند باشید. پس از ماساژ با پزشک خود مشورت کنید تا اطمینان حاصل کنید که شرایط موجود را با این ماساژ بدتر نمی کنید. در صورت کسب موافقت از سوی پزشک در مورد تایید ماساژ برای ماساژ لحظه ای درنگ نکنید. احتمالا تمایل دارید با ماساژ آرام و ملایمی نظیرِ ماساژ سوئدی شروع کنید. در طول ماساژ به طور دائم با ماساژ دهنده ارتباط داشته باشید و اگر درمانگر با اجرای تکنیکی باعث درد شد، سریعا به او اطلاع دهید تا درمانگر تکنیک خود را برای جلوگیری از تشدید دیسک، نرم تر کند. برای گرفتن نتیجه ی مطلوب، جلسات منظم ماساژ برای دیسک کمر را حدالاقل هفته ای یک بار به مدت چهار تا شش هفته پیگیری کنید