آیا می دانید بیماری پسوریازیس چیست؟ بیماری پسوریازیس (Psoriasis) که با نام های بیماری صدف پوستی یا صدفک هم شناخته می شود یک بیماری خود ایمنی پوستی است که خود را با خارش و التهاب پوست بدن بروز می دهد، ولی می تواند به بخش های دیگر بدن نیز آسیب برساند و خطرناک شود. این بیماری ممکن است در مواقع مختلف تشدید شده، بهبود پیدا کند یا مجدد بروز کند. در این بیماری سلول ها در سطح پوست بدن، چرخه زندگی سریع تری دارند و با سرعت زیاد تولید می شوند. به همین دلیل بافت زمخت، ضخیم و نقره ای رنگی به وجود می آورند که باعث خارش، التهاب و قرمزی پوست می شود. هدف از درمان پسوریازیس توقف رشد سریع سلول هاست.
در این بیماری سیستم ایمنی سیگنال های نادرست ارسال می کند و به همین دلیل رشد سلول های پوست افزایش می یابد. در حالت طبیعی بدن، سلول های پوست از عمق و از لایه های زیرین به سمت روی پوست حرکت می کنند و به صورت سلول های مرده از بدن خارج می شوند. ولی در بیماری پسوریازیس با رشد بیشتر سلول ها، چندین لایه سلول مرده روی پوست جمع می شود که حالتی فلسی و پوسته پوسته به وجود می آورند.
ابتلا به این بیماری در سنین مختلف دیده می شود، نوع اولیه آن اغلب در سنین جوانی نمود پیدا می کند که ممکن است در سنین بالاتر نیز تشدید شود. واژه یونانی psora که نام بیماری از آن گرفته شده، به معنای خارش است.
اگر مبتلابه پسوریازیس پوست سر باشید، روی سرخود با ناحیه های قرمز، خارش و پوسته سفیدرنگ مواجه می شوید. این مشکلات ممکن است از رستنگاه مو فراتر روند و تمام پوست سر را فرابگیرند. علاوه بر این، ممکن است در موی خود و روی شانه های خود با پوسته های پوست مواجه شوید. به گزارش بنیاد ملی پسوریازیس (Nationa- Psoriasis Foundation)، پسوریازیس پوست سر بیش از نیمی از افراد مبتلابه پسوریازیس را تحت تاثیر قرار داده است.
علاوه بر این، مشاهده این پوسته های سفیدرنگ و جرم ها روی شانه ها و موی سر باعث احساس استرس هیجانی در فرد می شود. به مانند پسوریازیس، پسوریازیس پوست سر هیچ درمانی ندارد، اما افراد مبتلابه پسوریازیس پوست سر می توانند برای احساس و ظاهر بهتر خودکارهای زیادی را انجام دهند.
دکتر استیو داولوی، پوست شناس و استادیار دانشکده پزشکی دانشگاه دولتی Wayne می گوید: «همواره به یاد می آورم که بیمارهای من برای کنترل پسوریازیس موی سرخود مجبور بودند که درمان آن را ادامه دهند.» بر اساس یک تحقیق چاپ شده در شماره فوریه ژورنال Cochrane Database of Systematic Reviews ترکیب روش های درمانی مختلف بهترین تاثیر را روی پسوریازیس پوست سر دارد. در ادامه به چند درمانی اشاره می کنیم که می توانند در مدیریت پسوریازیس پوست سر به شما کمک کنند. تنها توصیه می شود که پیش از امتحان هر یک از این شیوه های درمانی با پزشک خود در مورد مناسب بودن آن برای خود مشورت کنید.
درمان های ضد خارش: درمان های ضد خارش بهترین شیوه برای پسوریازیس های ملایم تا شدید هستند. دکتر آلان منتر، پوست شناس مرکز پزشکی دانشگاه Baylor می گوید: «خارش، خاراندن و تمیز کردن مو از بدترین چیزهایی هستند که فرد مبتلابه پسوریازیس با آن روبه رو است.» به عقیده بنیاد ملی پسوریازیس از روش های ضد خارش می توان به استفاده از شامپوهای حاوی منتول، بسته های یخ یا پارچه های سرد، کرم های استروئیدی غیر تجویزی، تکنیک های آرام سازی و داروهای تجویزی برای خارش های شدید اشاره کرد. باگذشت زمان، استفاده از این روش های ضد خارش و دیگر روش ها می توانند باعث کاهش خارش شوند.
اسید سالیستیک: به عقیده بنیاد ملی پسوریازیس، اسید سالیستک برای پسوریازیس های ملایم موثر است. اسید سالیستیک یکی از مواد اصلی شامپوهای ضد شوره غیر تجویزی است که به مدیریت افزایش غیرطبیعی سلول های پوست سر کمک می کند. دکتر داولوی می گوید که شامپوهای حاوی اسید سالیستیک در ترکیب با استروئیدهای موضعی می توانند موثر باشند. او توضیح می دهد: «اسید سالیستیک پوسته ها را حل می کند و از بین می برد و درنتیجه آستروئید موضعی می تواند به جای جذب شدن در پوسته ها به پوست نفوذ کند.»
درمان پسوریازیس پوست سر مشکل است چرا که خاراندن پوست شرایط را تشدید می کند و وجود مو از رسیدن داروی کافی به پوست سر جلوگیری می کند. در ادامه به نکاتی برای برای بهبود وضعیت در بیماری پسوریازیس پوست سر می پردازیم:
- استفاده از نرم کننده پوست سر: نرم کننده پوست سر حاوی سالیسیلیک اسید به جدا شدن پوسته های موجود در پوست سر شما کمک می کند و امکان عملکرد داروهای مصرفی را فراهم می کند. نرم کننده پوست سر را مستقیما بر روی پوست سر خود بزنید. پوسته های سر خود را نکنید؛ این عمل موجب ریزش مو و تشدید پسوریازیس پوست سر می شود.
- استفاده از شامپو دارویی: شامپوهای درمانی غیر نسخه ای می توانند در درمان پسوریازیس پوست سر موثر باشند. شامپویی را انتخاب کنید که حاوی زغال سنگ یا سالیسیلیک اسید برای رفع خارش و جدا کردن پوسته های سر باشد. برای پیشگیری از تحریک بیشتر، پوست سر را به آرامی شستشو دهید.
- خودداری از خاراندن پوست: خاراندن پوست سر موجب تشدید پسوریازیس پوست سر می شود همچنین ممکن است خونریزی و ریزش مو را به دنبال داشته باشد. شامپوهای حاوی زغال سنگ یا منتول برای تسکین خارش ناشی از این بیماری موثر هستند. اگر خارش ناشی از پسوریازیس پوست سر ادامه پیدا کنند، متخصص پوست ممکن است مصرف داروهای آنتی هیستامین خوراکی را توصیه کند.
- استفاده از داروهای موضعی: متخصص پوست ممکن است داروهای موضعی مانند آنترالین، کلسی پوترین، تازاروتن و یا ترکیبی از بتامتازون و کلسی پوترین را برای درمان پسوریازیس پوست سر برای شما تجویز کند. عوارض جانبی در این داروها مختلف است. آنترالین هر آن چه که با آن در تماس قرار بگیرد را لکه دار می کند و کلسی پوترین، تازاروتن و بتامتازون و کلسی پوترین نیز موجب تحریک پوستی می شوند. در مورد موقع و مدت زمان استفاده از داروها، طبق دستورات پزشک عمل کنید.
اگر پسوریازیس پوست سر در شما شدید است، شما ممکن است به مصرف دارویی که تمام بدن را به طور سیستمیک تحت تاثیر قرار دهد، نیاز خواهید داشت. نور درمانی گزینه ای در درمان پسوریازیس پوست سر محسوب می شود. در مورد انتخاب راه درمانی مناسب با متخصص پوست و مو مشورت کنید.