فلورایدتراپی چیست؟
مینای دندان از سخت ترین مواد معدنی موجود در بدن است. این ماده همان طور که می دانید روی سطح دندان ها را می پوشاند و نقش بسیار مهمی در محافظت از دندان ها دارد. آسیب دیدن مینای دندان موجب می شود که دندان بیشتر در معرض پوسیدگی قرار بگیرد.
مسئله مهم دیگری که وجود دارد این است که بزاق دهان نقش مهمی در خنثی کردن اثر اسیدهای مضر در زمان جویدن غذا در دهان دارد و کاهش بزاق دهان می تواند احتمال ابتلا به پوسیدگی دندان و صدمه به مینای دندان را افزایش دهد. برای این که بتوان از مینای دندان بیشتر محافظت به عمل آورد، راه هایی وجود دارد. یکی از این راه ها فلورایدتراپی است. فلورایدتراپی را می توان درمان با استفاده از فلوراید دانست. این کار برای تقویت مینای دندان ها بسیار مؤثر است.
فلوراید چگونه از دندان ها مراقبت می کند؟
فلوراید ماده ای معدنی است که در مواد غذایی و حتی آب وجود دارد. در برخی از خمیر دندان ها همان طور که همه ما شنیده ایم این ماده وجود دارد که مانع از پوسیدگی دندان ها می شود. البته فلوراید به صورت ژل نیز وجود دارد که می توان در منزل آن را روی دندان ها کشید و بعد آن را شست. در صورت لزوم نیز دندانپزشک فلوراید را با دوز مناسب تجویز خواهد کرد. اما به جز این موارد، این ماده را می توانید به صورت وارنیش فلوراید نیز استفاده کنید. یعنی آن را به صورت موضعی روی دندان ها به صورت دهانشویه به کار برد. این شیوه درمان نه تنها برای کودکان بلکه برای بزرگسالان با مشکلاتی مانند تحلیل لثه و دندان های حساس و همچنین خشکی دهان نیز تجویز می شود.
در مواردی پیش می آید که دندانپزشک از فلورایدتراپی در طی معاینات استفاده می کند، به این ترتیب که صفحه ای حاوی فلوراید را داخل دهان می کند تا با دندان ها تماس پیدا کند و حدود 4 دقیقه بعد هم آن را بر می دارد. برخی دندانپزشکان نیز از فوم یا قلم موهای ویژه این کار برای تماس مستقیم فلوراید روی دندان ها استفاده می کنند.
مزایای فلورایدتراپی
مهم ترین مزیتی که این درمان دارد، همان طور که به آن اشاره کردیم، استحکام دندان ها و جلوگیری از پوسیدگی آنها است. این ماده در مواردی حتی می تواند فرآیند فرسایش تدریجی دندان را نیز معکوس کند.این شیوه درمان در مواردی که فرد به مراقبت های خاص دهان و دندان نیاز دارد، اهمیت بیشتری می یابد. افرادی که تحت درمان ارتودنسی هستند، باید از فلورایدتراپی نیز استفاده کنند. اگر دندان ها به دلیل ایجاد پلاک و جرم آسیب دیده اند، می توان روند فرسایش را کنترل کرد و آن را رو به بهبود برد. فلورایدتراپی برای کودکان مزایای زیادی دارد. با این که هنوز دندان های شیری در دهان دارند و دندان های دائمی رشد نکرده اند، این درمان از جمع شدن باکتری در ناحیه لثه و مبتلا شدن او به بیماری ژنژیویت پیشگیری می کند. همان طور که گفتیم فلوراید در مواد غذایی وجود دارد و والدین باید سعی کنند در رژیم غذایی فرزندشان فلوراید را بگنجانند.
آیا فلورایدتراپی برای همه کودکان ضروری است؟
بله، کاربرد موضعی فلوراید در مطب دندان پزشکی برای تمامی کودکان و نوجوانان پیشنهاد می شود حتی اگر کودکی پوسیدگی دندان نداشته باشد، فلوراید موضعی به عنوان وسیله ای برای افزایش مقدار فلوراید مینای دندان تازه رویش یافته و افزایش مقاومت این دندان ها در برابر پوسیدگی توصیه می شود.
آیا فلورایدتراپی فقط برای کودکان استفاده می شود؟
نه، این کار برای بالغان هم موثر است. زیرا فلوراید نه تنها در پیشگیری از ضایعه جدید پوسیدگی روی دندان موثر است، بلکه در توقف یا حداقل کند کردن روند پیشروی ضایعات پوسیدگی فعال اولیه روی سطح دندان نقش مهمی دارد.
فلوراید تراپی چگونه انجام می شود؟
این کار در مطب دندان پزشکی با انواع مختلف فلوراید که می تواند به صورت ژل ، کف یا موادی به نام «وارنیش» باشد، انجام می گیرد. این مواد را دندان پزشک روی دندان ها می زند. معمولا ژل ها و کف ها با وسایل مخصوص داخل دهان قرار داده می شوند و 4 دقیقه باید داخل دهان باقی بمانند ولی وارنیش ها با وسایلی مانند قلم مو صرفا روی دندان ها زده می شوند. انجام این کار نیازی به بی حسی دندان پزشکی ندارد و برای کودک دردناک نیست. اغلب فلورایدها با طعم های مختلفی که برای کودک آزار دهنده نباشد، ساخته می شوند. انتخاب نوع روش فلورایدتراپی طبق صلاحدید دندان پزشک است.
آیا ممکن است فلورایدتراپی باعث مسمومیت شود؟
نه، در فلورایدتراپی موضعی که در مطب دندان پزشکی انجام می شود، فلوراید به میزان مشخص و با رعایت اصول خاصی استفاده می شود بنابراین بلع فلوراید به حداقل می رسد و هیچ گونه احتمال مسمومیتی وجود ندارد. مسمومیت فلوراید در استفاده سیستمیک آن هم در صورت بلع مقادیر بسیار بالا ایجاد می شود که بسیار نادر است.
آیا ممکن است فلورایدتراپی برای کودک عوارض داشته باشد؟
نه، فلورایدتراپی در مطب دندان پزشکی هیچ گونه عارضه ای ندارد.
فلورایدتراپی در چه فواصلی باید انجام شود؟
معمولا دندان پزشک برحسب وضعیت دندان های کودک فواصل انجام فلورایدتراپی را تعیین می کند. فواصل بین 4 تا 6 ماه برای بیشتر کودکان مناسب است.
آیا دهانشویه های حاوی فلوراید واقعا کاربرد و کارآیی دارند؟
این دهانشویه ها فقط برای کودکان بالای 6 سال توصیه می شود. اغلب این دهانشویه ها حاوی سدیم فلوراید هستند. نظارت درست والدین هنگام استفاده از دهانشویه توسط کودک و آموزش خارج کردن کامل دهانشویه از دهان در پیشگیری از پوسیدگی دندان ها موثر است.
آیا فلوراید موجود در خمیردندان کافی است؟
خمیردندان ها حاوی مقادیری از فلوراید هستند، ولی این فلوراید به تنهایی برای پیشگیری از پوسیدگی دندان های کودک کافی نیست و بهتر است دندان پزشک برحسب وضعیت کودک فلورایدتراپی را انجام دهد.