حرکت درمانی چیست؟
حرکت درمانی مجموعه ای از ورزش ها و نرمش هایی است که در جهت افزایش هماهنگی حرکات بدن و وضع تعادل بدن انجام می شود. از طرفی این حرکات علاوه بر اینکه در پیشگیری بسیاری از بیماری ها نقش دارند ، در درمان بسیاری از بیماری ها که در اثر فعالت کم به وجود آمده اند نیز بسیار موثر است.حرکت درمانی به مجموعه ای از نرمش ها و حرکات کششی است. توجه داشته باشید در حرکت درمانی بیشتر تمرینات و حرکات ، کششی می باشند و در صورتی که درمان بیماری را از طریق این روش انجام می دهید ، باید از انجام حرکات جهشی و پرتابی اجتناب کنید. در حرکات اصلاحی و حرکت درمانی ، به دلیل اینکه برای درمان هر قسمت از بدن و یا هر اندام ، یک تمرین مخصوص وجود دارد، به همین دلیل لازم است تا برای داشتن یک برنامه تمرینات اصلاحی ، از یک مربی یا متخصص مربوطه کمک بگیرید.
انواع حرکت درمانی
در حالت کلی این حرکات به سه بخش اصلی یعنی فعال ، فعال-کمکی و غیر فعال تقسیم بندی می شوند.
-
حرکت فعال
حرکت درمانی به 3 روش فعال ، فعال کمکی و غیرفعال انجام می شود. در این نوع از حرکات درمانی ، حرکت اندام از طریق انقباض ماهیچه ها شکل می گیرد. در این حرکات به دلیل اینکه فرد خودش اندام هدف را حرکت می دهد ، به آن حرکات درمانی فعال می گویند. برای مثال می توان به خم کردن آرنج اشاره کرد. ممکن است برایتان سوال باشد که ورزش هایی مانند بدنسازی نیز فعال می باشند ؟ بله همینطور است ، در این ورزش ها با اینکه به آن ها حرکات مقاوتی می گویند ، اما به دلیل اینکه حرکت اندام توسط خود شخص انجام می شود از نوع فعال محسوب می شوند.
-
حرکت غیر فعال
در صورتی که فرد توانایی حرکت اندام هایش را نداشته باشد نیازمند نیروی خارجی است. حرکات غیر فعال به حرکات گفته می شوند که نیرویی خارجی ، منجر به حرکت اندام شخص می شود. در این نوع از حرکات شخص به دلایل مختلفی مانند ، گچ گرفتگی ، فلجی یا آسیب نمی تواند اندام خود را خودش حرکت دهد، در نتیجه نیاز به نیروی خارجی دارد. به طور مثال فیزیوتراپی که در آن با استفاده از وسایل اندام بیمار را حرکت می دهند و یا شخص پزشک قسمتی از بدن بیمار را به حرکت در میاورد ، حرکت درمانی غیر فعال به شمار می آیند.
-
حرکت فعال - کمکی
در برخی از افرادی که در حرکت اندام ها توانایی حرکت را دارند اما به دلایل مختلفی مانند صدمه ، حرکتشان همراه با درد می باشد ، حرکات فعال کمکی تجویز می شود.
در این نوع حرکت شخص دیگری یا ابزار های فیزوتراپی به شخص کمک می کنند تا اندامش را حرکت. این نیروی خارجی بسیار ارام انجام می شود تا از آسیب های احتمالی پیشگیری شود.
افزایش دامنه حرکتی اندام با حرکت درمانی
همانطور که خواندید هدف از حرکت درمانی افزایش دامنه حرکت شخص می باشد. این حرکات می تواند به دلایل مختلفی تجویز شوند. معمولا استراحت طولانی مدت مانند ، گچ گرفتگی و یا ضربه دیدن اندام ها، بیشترین دلیل کاهش توانایی حرکتی فرد می باشند. علاوه بر این با افزایش سن نیز کاهش دامنه حرکتی در افراد مسن قابل مشاهده است. با این وجود حرکت درمانی می تواند محدوده حرکت این افراد را افزایش دهد. در افراد مسن سالم ، توانایی انجام حرکات اصلاحی وجود دارد و می توانند محدوده حرکت خود را با این روش افزایش دهند.
مزایای حرکت درمانی
- حرکت درمانی روند بهبودی فرد بیمار را سرعت می بخشد
- موجب افزایش متابولیسم بدن ، گردش خود ، سیستم تنفسی و افزایش عمکرد عضلات بدن می شود.
- ریلکسیشن و ریکاوری بدن
- افزایش توانایی و قدرت بدنی فرد
- جلوگیری از ضعف و ناتوانی عضلات
- افزایش استقامت
- افزایش اعتماد به نفس و تقویت روح و روان فرد بیمار
حرکت درمانی برای چه کسانی مناسب است؟
حرکت درمانی مختص افراد بیماری نیست و هانطور که خواندید این حرکات و اصلاحات فواید بسیاری دارند به همین دلیل حتی افراد سالم نیز می توانند از آن برای بهبود عملکرد بدن استفاده کنند. این حرکات برای افراد بیمار و کسانی که دچار معلولیت می باشند ، توسط پزشک تجویز می شوند. اما افراد سالم می توانند از مربی ورزش خود بخواهند تا حرکت درمانی را به آن ها آموزش دهند.
افرادی که دچار معلولیت حرکتی ، بیماری های استخوانی و مفصلی ، آسیب های نخاعی و.. می باشند نیاز به حرکت درمانی دارند. حرکت درمانی می تواند منجر به افزایش اعتماد به نفس شود. حرکت درمانی می تواند برای این افراد در آب نیز انجام شود ، علت انجام این حرکات در اب ، حالت بی وزنی فرد می باشد. در آب به دلیل خاصیت چگالی ، افراد فشار کمتری از طرف جاذبه زمین دریافت می کنند و به همین منظور می توانند حرکات اصلاحی را راحت تر انجام دهند.
در حرکت درمانی چه حرکاتی انجام می شود؟
همانطور که پیش تر نیز گفتیم ، حرکات اصلاحی نباید موجب ایجاد درد در فرد بیمار شوند. با اینکه بسیاری از پزشکان بر این عقیده اند که هر چه درد حاصل از حرکت بیشتر باشد ، بهتر است ، اما این امر برای کسی که دچار زخم یا جراحت شده است کاملا برعکس عمل می کند. درصورتی که درد حاصل از حرکات اصلاحی ، منجر به تقویت عضلات شود ، این درد می تواند نشانه ی خوبی از تقویت اندام های عضلانی شما باشد. اما در صورتی که درد از قسمت استخوان و یا جراحت حاصل شود این درد می تواند دچار تشدید آسیب دیدگی شود. برای اشخاصی که دچار ناتوانی در حرکت شده اند و به تجویز پزشک به فیزیوتراپ احتیاج دارند، فیزوتراپ مجموعه ای از حرکاتی را طراحی می کند که آسیب بیشتری به بدن بیمار وارد نشود.
عوارض ترک حرکت اصلاحی توسط شخص بیمار
مسلما در صورتی که عضلات آسیب دیده تقویت نشوند و دامنه حرکت به آن ها برنگردد ، این عضلات بیش از پیش ضعیف می شوند و این می تواند در اندام های مجاور نیز تاثر گذار باشد. از طرفی در صورتی که تمرینات مجاور بافت آسیب دیده بیش از حد معمول باشد ، می تواند اسیب دیدگی عضله هدف را بیشتر کند. به همین دلیل ضروری است که ابتدا به صورت فیزیوتراپی عضله آسیب دیده را تقویت کنید. حرکت هایی که در فیزیوتراپی برای شخص آسیب دیده انجام می شود نسبتا ساده هستند و به همین دلیل می توانید این حرکات را با شرط رعایت ایمنی در منزل نیز انجام دهید.
تمرینات تقویت عضله در حرکت درمانی
تمرینات زیادی وجود دارند که به منظور تقویت عضلات انجام می شود ، اما با این وجود برای کسی که عضله خیلی ضعیفی داشته باشد ، انجام حرکت بر خلاف جاذبه زمین برای شروع می تواند کافی باشد. پس از اینکه عضلات این شخص کمی تقویت شد ، می توان از وزنه ها نیز به منظور تقویت بیشتر استفاده کرد.
جمع بندی و خلاصه مطالب
همانطور که خواندید حرکت درمانی مجموعه ای از حرکت نرمشی است که از آن به منظور افزایش دامنه حرکت فرد بیمار انجام می شود. این حرکات می تواند در حالت فعال ، غیر فعال و فعال کمکی انجام شود. حرکت درمانی فواید زیادی دارد به همین دلیل افرادی که از لحاظ جسمی نیز سالم می باشند ، می توانند از آن برای تقویت اعتماد به نفس و روان استفاده کنند.
فواید حرکت در آب + تمرینات ورزشی درمانی در آب
