هر سال با فرا رسیدن فصل زمستان و شیوع پدیده ی وارونگی هوا و افزایش آلاینده های هوا نگرانی ها و سئوالات در مورد این مشکل و ارتباط آن با سلامت اعضای مختلف بدن و منجمله پوست و مو به اوج خود می رسند. ولی متاسفانه با گذشت این فصل و وزیدن بادهای بهاری و گرم شدن هوا مجدداً موضوع به طاق نسیان سپرده می شود و تا سال بعد از یادها می رود.به هر حال آلودگی هوا از موضوعاتی است که روز به روز ابعاد بیشتر و پیچیده تری پیدا کرده و اثرات سوء آن بر اعضای مختلف بدن مورد توجه و دقت محققین و پزشکان قرار گرفته است.
گرچه تأثیر آلودگی هوا بر پوست و مو به شکل علمی در منابع و مراجع پزشکی مورد بررسی قرار نگرفته است ولی متخصصین حوزه ی پوست و مو به صورت تجربی دریافته اند که در شرایط اضطراری که میزان سرب موجود در هوا افزایش می یابد، شکایت بیماران نیز از موارد خاصی بیشتر می شود. هوای آلوده دارای ذرات هیدروکربن، گوگرد و ذرات معلق است که مخاط تنفسی و پوست را تحریک می کند و از آنجا که پوست سر، صورت و دست ها در تماس مستقیم با هوا هستند، بیشتر از سایر نقاط بدن آسیب می بینند. در کودکان و افراد مسن که پوست لطیف تر و نازک تری دارند، این آسیب بیشتر است. در هوای آلوده برخی از مشکلات پوستی که از قبل وجود داشته اند، تشدید می شوند و برخی ناراحتی ها هم بدون سابقه ی قبلی به وجود می آیند. افرادی که سابقه ی حساسیت ها و آلرژی های پوستی دارند، در این شرایط مشکلات بیشتری را تجربه می کنند. به عنوان مثال کسانی که مشکل آتوپی (اکزمای سرشتی) دارند، دچار سرخی پوست، پوسته پوسته شدن کنار بینی و برجستگی گونه ها و سوزش و خارش دورچشم می شوند و خستگی و پف آلودگی دور چشم ها نیز از عوارضی است که معمولاً در چهره ی این افراد دیده می شود. وجود آلاینده ها در شهرها از ۲ راه به پوست آسیب می رساند: ۱- تماس مستقیم و رسوب مواد سمی بر سطح و منافذ پوست که با شستشوی به موقع می توان از شدت اثرات زیان بار آن کاست. ۲- از راه جذب تنفسی و یا خونی که در این حالات مواد سمی جذب شده به وسیله ی پوست، به راحتی قابل دفع نبوده و منجر به عوارض کوتاه و درازمدت متعددی در پوست می شوند.
یکی از مهم ترین عوامل آسیب رسان به پوست بعد از اشعه های ماورای بنفش، آلودگی هوا است. حدود ۸۰ درصد پیری پوست به عوامل محیطی مانند نور خورشید و آلودگی هوا بستگی دارد و ۲۰ درصد آن به افزایش سن و عوامل ژنتیکی ربط پیدا می کند.آلاینده های اولیه (دود ناشی از کارخانجات، ماشین ها و هواپیما) و آلاینده های ثانویه (ازون) میزان آنتی اکسیدانهای طبیعی پوست را کاهش می دهند و به مرور لایه طبیعی محافظتی آن از بین می برند. هوای آلوده شهرهای بزرگ نه تنها تهدیدی برای قلب و ریه محسوب می شود، بلکه به پوست نیز آسیب زده و پیری آنرا تسریع می کند. بنابراین توصیه می شود در این روزهای آلوده به فکر پوست خود نیز باشید.
ماسک لایه بردار برای انواع پوست های مختلف
تنفس در هوای آلوده باعث نفوذ ذرات معلق به ریه ها شده و در نتیجه زمینه بروز مشکلات تنفسی مانند آسم فراهم می شود. علاوه بر این باعث تحریک ریه ها، سرفه و دردهای ناشی از آن رگهای، خونی را تحت تاثیر قرار داده و سیستم ایمنی بدن را ضعیف می کند.آلودگی هوا همچنین ترشح سبوم (چربی طبیعی پوست) را افزایش می دهد و زمینه بروز جوش، آکنه و آلرژی ها فراهم می شود. در هوای آلوده پوست های خشک بیشتر در معرض اگزما قرار می گیرد. پوست های چرب نیز چرب تر شده وجوش های سرسیاه و آکنه بیشتر می شود. به طور کلی آلودگی هوا باعث بی آب شدن پوست، کدری، افتادگی و پیری زودهنگام پوست می شود. بنابراین نه تنها ریه ها و قلب بلکه پوست نیز از آلودگی هوا آسیب می بیند.
هوای آلوده به پوست آسیب می زند!
تحقیقات نشان می دهد، آلودگی هوا مانند اشعه های مضر خورشید، به پوست ما آسیب می زنند. آلاینده های هوا باعث پیری زودرس پوست، آکنه، سرطان پوست، آلرژی، تیره شدن پوست و … می شوند.آلودگی هوا سد طبیعی و محافظ پوست را از بین می برد و تولید کلاژن را مختل می کند. از بین رفتن کلاژن پوست را چروک می کند.محققان آلمانی در تحقیقی که ۲۴ سال طول کشید، تاثیر آلودگی هوا بر پوست افراد مختلف را بررسی کردند. تحقیق آنها نشان داد لک و چروک افرادی که در شهرهای آلوده زندگی می کنند، بیشتر است.
تأثیرهای دیگر آلودگی هوا بر پوست
تماس طولانی پوست ما با هوای آلوده باعث بیماری ها و آسیب های پوستی زیر می شود:
- کهیر
- پیری پوست
- لک های تیره
- منافذ باز (پوست پرتقالی)
- پوست کدر و خشک
- از بین رفتن یکنواختی رنگ پوست
- آکنه، جوش های سر سیاه و ریز
- اگزما (آماس پوست)
- تیره شدن رنگ پوست یا هایپرپیگمانته شدن آن (Hyperpigmentation)
- سرطان پوست
- پسوریازیس ( این بیماری باعث ایجاد لکه های نقره ای یا قرمز ضخیم بر پوست می شود.)
