زخم های دهانی، زبانی و داخل گونه اغلب با آسیب های جزئی یا عفونت های ویروسی ایجاد می شوند. زخم های دهانی اغلب نیازی به اقدامات پزشکی اورژانس ندارند، اما ممکن است دردناک و آزار دهنده باشند، مخصوصا اگر در معرض دید باشند. فردی که زخم دهانی دارد ممکن است توده، برآمدگی، زخم، بریدگی یا جراحت داخل یا خارج دهان و لب ها داشته باشد. توجه داشته باشید که اولین نکته در مورد زخم های دهانی تعیین محل آن هاست. دهان خود را باز کنید و ترجیحا با نور روشن و آینه دارای بزرگنمایی به داخل نگاه کنید. زخم ها ممکن است هر جا در دهان، از جمله پشت دهان، داخل گونه، لثه، لب ها، زبان و انتهای گلو باشند. زخم ها ممکن است خیلی قرمز یا متورم باشند، خونریزی داشته باشند یا ترشحات چرکی از آن ها خارج شود، یا ممکن است لکه های کوچک سفید وسط آن باشد. دقت کنید که برای چک کردن رو، زیر و طرفین زبان لازم است آن قسمت را برای دید بهتر از دهان خارج کنید.
هنگام بروز زخم دهان، چه موقع با پرشک تماس بگیریم؟
بیشتر زخم های دهان به طور خود به خود و بدون هیچ گونه دارویی برطرف می شوند. با این حال، لازم است که در صورت موارد زیر با دندانپزشک، متخصص طب دهان یا متخصص گوش، حلق و بینی مشورت کنید.
- تب بالا
- زخم های دهان مدام که برمی گردند.
- لثه ها شروع به خونریزی می کنند.
- زخم دهان حتی پس از 3 هفته خوب نمی شود.
- درد و قرمزی در زخم و اطراف آن بدتر می شود.
- با پیشرفت بیماری علائم جدید مشاهده می کنید.
- با وجود مراقبت، زخم نشانه ای ازخوب شدن ندارد.
- این وضعیت چنان دردناک می شود که زندگی روزمره را مختل کرده استو
- لکه های سفید روی زبان یا هرجای دیگر داخل حفره دهان ایجاد می شود.
زخم های مکرر دهان می تواند دلایل مختلفی داشته باشد:
- عفونت برفک دهان
- استرس یا اضطراب
- بهداشت ضعیف دهان
- سرطان در ناحیه دهان
- عفونت باکتریایی یا ویروسی
- عوارض جانبی برخی داروها
- بیماری سلیاک یا التهاب روده
- اختلالات خونی مانند کم خونی
- بیماری های پوستی مانند لیکن پلان
- ایمنی کم یا بیماری های خود ایمنی
- رادیوتراپی یا شیمی درمانی شامل ناحیه دهان
- کمبودهای تغذیه ای (مانند ویتامین B12 یا آهن)
- نوسانات هورمونی در دوران بلوغ، بارداری یا یائسگی
- استنشاق هایی که حاوی استروئید هستند، مانند موارد آسم یا COPD
- ساییدگی مکرر به دلیل خرابی دندان مصنوعی یا دندان تیز یا پر شدن
علت زخم شدن دهان چیست؟
زخمهای دهانی تراماتیک ( Traumatic ulcers )
– محل بروز این زخمها ممکن است در مجاورت یک دندان پوسیده یا شکسته و یا اطراف یک دنچر یا یک دستگاه ارتودنسی باشد.
– بیماران غالباً وقوع یک رویداد تراماتیک را به یاد می آورند.
– زخمهای تراماتیک معمولاً منفرد هستند، اندازه آنها متغییر می باشد و شکل آنها گرد یا هلالی می باشد.
– کف زخم به رنگ زرد و لبه های آن به رنگ قرمز می باشد و هیچگونه سفتی در قاعده زخم مشاهده نمی گردد.
– زخمهای تراماتیک پس از رفع علت ، قاعدتاً می بایست درمدت چندروز بهبود پیدا کنند.
– چنانچه زخمی بیش از دویا سه هفته بدون هیچ اثری از ترمیم باقی بماند، می بایست جهت رد احتمال وجود علل خطرناکی چون اسکواموس سل کارسینوما، از زخم بیوپسی تهیه شود.
– علل دیگری که میتوانند موجب زخم شدگی تراماتیک شوند ، عبارتند از :
– گاز گزفتن بصورت اتفاقی یا عمدی
– سوختگیهای زبان وکام ناشی از حرارت غذاهای داغ ، مانند پیتزا یا خوراکیهای حاوی پنیر داغ
– نوشیدن مایعات سوزاننده.
– قرار دادن یک آسپرین در سالکوس باکال جهت تسکین درد دندان موجب پوسته پوسته شدن آن ناحیه و اروژن ( erosion ) سطحی می گردد.
– Iatrogenic ( موارد ناشی از اعمال پزشک یا دندانپزشک) : استفاده از داروهای سوزاننده دندانپزشکی ،مانند تری کلراستیک اسید ، beechwood creosot ، اوژنل و اسید کرومیک .
– زخمهای ناشی از تماس با ابزار دندانپزشکی داغ
– زخمهای ناشی از برداشتن رول پنبه از داخل سالکوس باکال
– مخاط دهانی به دنبال اشعه درمانی و شیمی درمانی ، پس از کوچکترین ترامایی، به سهولت دچار زخم می شود .
