انگشت چکشی نوعی تغییر شکل در انگشتان پا است که به دلیل انقباض و یا خم شدن مفصل اول انگشت پا بوجود می آید. این مفصل در اصطلاح به مفصل اینترفالانژیال پروگزیمال معروف است. خم شدن انگشت پا موجب می شود انگشت از پهلو شبیه v معکوس به نظر برسد. این عارضه ممکن است برای هر یک از انگشتان پا رخ دهد اما معمولا انگشت دوم (مجاور شست پا) تا پنجم که انگشتان کوتاه تر پا هستند را تحت تاثیر قرار می دهد. انگشت چکشی ناهنجاری است که در بین زنان به نسبت مردان بیشتر مشاهده می شود.
انگشت چکشی پا چیست؟
هرکدام از چهار انگشت کوچک پا سه قسمت استخوانی دارند که به دو مفصل متصل اند. انگشت چکشی تغییر شکلی است که باعث می شود در یک یا چند انگشت کوچک پا، در مفصل بین قسمت اول و دوم، خمیدگی ایجاد شود. نوک انگشت پا به سمت پایین حرکت می کند و مانند یک چکش یا پنجه به نظر می رسد. معمولاً انگشت دوم بیشتر تحت تأثیر قرار می گیرد. انگشت چکشی پا زمانی که انگشت دوم پا کشیده تر از اولین انگشت پا است یا زمانی که کف پا صاف است بیشتر رخ می دهد.
علت ابتلا به انگشت چکشی
عضلات هر انگشت پا جفتی کار می کنند. وقتی که عضلات انگشتان پا از تعادل خارج می شوند، انگشت چکشی ایجاد می شود عضلات نامتعادل باعث اعمال فشار زیاد بر تاندون ها و مفاصل می شوند. این فشار باعث شکل گیری انگشت چکشی می شود.
برخی عواملی که احتمال ابتلا به انگشتان چکشی را افزایش می دهند عبارتند از:
- عوامل ژنتیکی: ممکن است شما از نظر ژنتیکی مستعد ابتلا به انگشتان چکشی باشید زیرا پاهای شما به نوعی بی ثبات هستند – ممکن است کف پاهای شما صاف باشند.
- ابتلا به آرتروز
- آسیب دیدگی انگشتان پا: استفاده از کفش های نامناسب مقصر اصلی هستند. اگر کفش ها خیلی تنگ، خیکی کوتاه یا خیلی تیز باشند فشار زیادی به انگشتان پا وارد کرده و آنها را از تعادل خارج می کنند، کفش های پاشنه بلند فشار بسیار زیادی به انگشتان پا وارد می کنند.
- افزایش سن
عامل های خطر انگشت چکشی
عامل های خطر زیر احتمال ایجاد انگشت چکشی را افزایش می دهد:
- سابقه خانوادگی انگشت چکشی
- پوشیدن طولانی مدت کفش های تنگ و نوک تیز
- وجود قوز شست پا یا پینه: پینه لایه های ضخیم شده ای از پوست است که در اثر سایش درازمدت و مکرر ایجاد می شود.
پوشیدن کفش تنگ موجب می شود که مفصل های انگشت های پا در موقعیت غیرعادی قرار بگیرند، در این حالت عضلات نمی توانند در حالت صاف و کشیده قرار بگیرند. پوشیدن کفش نامناسب خطر ابتلا به عارضه های زیر را در درازمدت افزایش می دهد:
- انگشت چکشی
- تاول و زخم
- قوز شست پا
علائم
نشانه های انگشت چکشی پا عبارت اند از:
تغییر شکل و خمیدگی چنگ مانند انگشت پا که معمولاً انگشت دوم در کنار شست پا را نیز درگیر می کند.
- درد و ناراحتی در انگشتان پا و قسمت توپ شکل پا یا روی پا، به خصوص وقتی که انگشتان پا به پایین کشیده می شوند.
- ضخیم شدن پوست رو یا زیر انگشت آسیب دیده و تشکیل پینه و تاول روی انگشت پا.
- دشوار بودن پیدا کردن کفش مناسب.
- التهاب، قرمزی یا احساس سوزش.
- در موارد شدید، زخمهای باز نیز ممکن است ظاهر شوند.
در مراحل ابتدایی، انگشت چکشی پا واضح نیست. دراغلب موارد انگشت چکشی نشانه ای جز خمیدگی انگشت پا ندارد.
حرکت های اصلاحی برای درمان انگشت چکشی پا عبارتند از:
1. حرکت غلتکی
در این روش درمانی برای انگشت پای چکشی به آرامی به از یک طرف به سمت دیگر به زمین بزنید، مانند حالتی که انگشتان دست خود را در هنگام انتظار کشیدن یا فکر کردن روی میز می زنید. برای انجام این حرکت اصلاحی انگشت چکشی پا با پای برهنه روی یک سطح صاف بایستید و همه انگشتان پا را از روی زمین بلند کنید، پاشنه پا باید روی زمین قرار گرفته باشد. انگشتان پا را از کوچک ترین انگشت تا بزرگ ترین آنها به ترتیب پایین بیاورید. این حرکت را 10 مرتبه تکرار کرده و سپس در جهت مخالف آن را تکرار کنید.
2. بلند کردن اشیاء با پنجه
مداد، یک تکه سنگ یا شیء کوچک دیگری را با انگشتان پا بگیرید و آن را 6 ثانیه نگه دارید و بعد رها کنید. این کار را چند بار تکرار کنید. این حرکت تمرین آسانی است که به توجه چندانی نیاز ندارد و می توانید آن را هنگام تماشای تلویزیون، خواندن کتاب یا کار کردن انجام دهید. برای تمرین بیشتر می توانید، 20 تکه سنگ را یک به یک با انگشتان پا بردارید و داخل کاسه بیاندازید.
3. کرانچ انگشت شست پا
ذهن به سمت کرانچ شکم می رود اما شما از انگشتان پا استفاده می کنید، به جای این که فاصله بین ران ها و قفسه سینه را کم کنید، از مفصل میانی انگشت شست پا استفاده کرده و نوک آن را به شمت انتهایان می کشید. روی یک صندلی راحت بنشینید و یک حوله در زیر نیمه بالایی پای آسیب دیده قرار دهید. پای خود را محکم روی زمین قرار دهید و از انگشتان پا برای مچاله کردن پا استفاده کنید. زمانی که به انتهای حوله رسیدید، این کار را 10 تا 12 مرتبه تکرار کنید.
4. اسپلنیت انگشت چکشی
در این روش که به فشار دادن نیز معروف است از انگشتان دست برای ساخت اسپلینت بین انگشتان پا برای کشش آنها استفاده می شود. راحت بنشینید و پای خود را بالا آورده و روی ران مخالف قرار دهید. انگشتان دست را بین انگشتان پا قرار داده و آنها را فشار دهید تا انگشتان پا هم به سمت یکدیگر فشرده شوند. این حرکت را 12 مرتبه تکرار کنید. شما می توانید برای هر انگشت نیز این حرکت را تکرار کنید.
5. ضربه زدن با انگشت شست پا
این تمرین برای کشش مفصل انگشت چکشی پا انجام می شود. در حالی که روی یک صندلی راحت نشسته اید، انگشت بزرگ پا را به سمت زمین بکشید و تلاش کنید که انگشتان دیگر پا را بلند کنید. این حالت را یک ثانیه حفظ کرده و سپس به آرامی با انگشتان به زمین ضربه بزنید. این حرکت را 10 تا 12 مرتبه تکرار کنید سپس فرایند را معکوس کرده و انگشت بزرگ پا را کشیده و انگشتان دیگر را روی زمین قرار دهید.
6. راه رفتن روی پنجه
جورابتان را دربیاورید، روی پنجه قرار بگیرید و با احتیاط چند قدم بردارید. حفظ تعادل در این حالت قدری دشوار است و می تواند معیاری برای سنجش قدرت انگشتان پا باشد. برای این که انجام دادن تمرین قدری دشوارتر شود، از یک تخته شیبدار استفاده کنید یا وسیله ای مانند کتاب را روی زمین بگذارید و یک سطح اریب ایجاد کنید. تخته را به چهارچوب در تکیه بدهید تا بتوانید قدری رو به جلو خم شوید. سپس پایتان را روی تخته بگذارید و روی نوک پنجه بالا بروید، بعد پایتان را پایین بگذارید.
7. کشش انگشت چکشی با دست
استفاده از یک حوله برای کشش انگشتان پا می تواند بخشی از درمان انگشت چکشی باشد. برای انجام این تمرین روی زمین بنشینید و پای خود را با استفاده از حوله ای که دور انگشتان پا پیچیده شده است بکشید. انتهای حوله را با دستان خود بگیرید، انگشتان پا را به سمت بیرون کشیده و این حالت را 20 تا 30 ثانیه حفظ کنید. در صورت تمایل می توانید به جای استفاده از حوله از دستان خود استفاده کرده و انگشتان دست خود را بکشید.
8. حرکات یوگا
بعضی حرکات یوگا تمرین های فوق العاده ای برای تقویت پاها و انگشتان پا هستند. برای مثال می توانید حرکت “قهرمان” یوگا را امتحان کنید که قوس کف پا را تحت کشش قرار می دهد؛ برای انجام این حرکت باید زانو بزنید و انگشتان پا را زیر بدن جمع کنید. حرکت “سگ سر پایین” و “انگشت شکسته” نیز کشش خوبی را به انگشتان پا وارد می کند. برای انجام حرکت سگ سر پایین باید در موقعیت پلانک قرار بگیرید و انگشتان پا را به کار بگیرید. سپس روی انگشتان پا عقب بروید و باسن تان را بالا بیاورید تا بدنتان یک ” V” برعکس را نشان بدهد. برای انجام حرکت انگشت شکسته باید زانو بزنید تا انگشتان پا عقب بدن قرار بگیرد، سپس انگشتها را از هم باز کنید و روی زمین فشار دهید. بعد روی پاشنه هایتان عقب بروید و بنشینید، ستون فقرات را صاف کنید و تعادلتان را حفظ کنید.