مرودشت یکی از شهرهای استان فارس در ۴۰ کیلومتری جنوب شیراز است. جاذبه های تاریخی و طبیعی این شهر که تخت جمشید گل سرسبد آن ها است، آینه ای تمام نما از تاریخ سلسله های باعظمت و باشکوه ایران باستان، یعنی هخامنشیان و ساسانیان هستند و با بازدید از آن ها شکوه و عظمت ایران باستان را با تمام وجود احساس می کنید. با بازدید از این جاذبه ها بیش از پیش با فرهنگ، تاریخ، نبوغ و هنر، آداب و رسوم و آئین های نیاکان خود در این دوره پر افتخار از تاریخ کشورمان آشنا می شویم.
نام مرودشت
نام این شهرستان احتمالاً برگرفته از دشتها و مرغزارهای سرسبز آن بوده است. همین طور که نخستین بار ابن بلخی در فارس نامه، ‹‹ مرو ›› را به عنوان یکی از محلات شهر باستانی استخر می نامد که با گذر زمان جای آن را بوستان تخت جمشید گرفته است. مرو در لغت به معنی چمن است که در اصل به صورت مرغ و مرگ بوده و مرغزار صورت بسیار متداول آن است. در قدیم علفزارها را مرغزار می گفتند و به نظر می رسد که مرودشت نیز مانند ارژن در آن زمان، جایی پوشیده از مرتع و چمن بوده است. کاوش های علمی و گمانه زنی هایی که در تپه های مختلف جلگه مرودشت انجام گرفته، نشان می دهد که هزاران سال پیش از آنکه داریوش کبیر، تپه سنگی را بر دامان کوه رحمت (مهر)، برای ساخت کاخ های بزرگ خود برگزیند، اقوام متمدنی در دشت وسیع آن، می زیسته اند. آثار بر جای مانده از قبیل ظروف سفالی منقوش یا ساده، و اسباب و وسایل زندگی آن دوره، همه و همه گویای این نکته اند. ویرانه های استخر و کاخ های تخت جمشید، بخشی از تاریخ این شهر را به نمایش می گذارند.
تخت جمشید
پارسه، پرسپولیس، پرسه پلیس، هزارستون و یا چهل منار که در شمال شهرستان مرودشت در شمال استان فارس (شمال شرقی شیراز) جای دارد، فاصله این مکان تاریخی توریستی تا مرکز استان ۵۰ کیلومتر می باشد. نام یکی از شهرهای باستانی ایران است که طی سالیان پیوسته، پایتخت باشکوه و تشریفاتی پادشاهی ایران در زمان امپراتوری هخامنشیان بوده است. در این شهر باستانی بنایی به نام تخت جمشید وجود دارد که در دوران زمامداری داریوش بزرگ، خشایارشا و اردشیر اول بنا شده است و به مدت حدود ۵۰ سال، مرکزی برای برگزاری مراسم آیینی و جشن ها به ویژه نوروز بوده است. در نخستین روز سال نو گروه های زیادی از کشورهای گوناگون به نمایندگی از ساتراپی ها یا استانداری ها با پیشکش هایی متنوع در تخت جمشید جمع می شدند و هدایای خود را به شاه پیشکش می کردند. بنیانگذار تخت جمشید داریوش بزرگ بود، البته پس از او پسرش خشایارشا و نوه اش اردشیر یکم با گسترش این مجموعه به بزرگی آن افزودند. بسیاری از آگاهی های موجود که در مورد پیشینه هخامنشیان و فرهنگ آنها در دسترس است به خاطر سنگ نبشته هایی است که در این کاخ ها و بر روی دیواره ها و لوحه ها آن حکاکی شده است. باور تاریخدانان بر این است که اسکندر مقدونی سردار یونانی در ۳۳۰ پیش از میلاد، به ایران حمله کرد و تخت جمشید را به آتش کشید و احتمالاً بخش عظیمی از کتابها، فرهنگ و هنر هخامنشی را با اینکار نابود نمود. با این حال ویرانه های این مکان هنوز هم در شهرستان مرودشت در استان فارس برپا است و باستان شناسان از ویرانه های آن نشانه های آتش و هجوم را بر آن تأیید می کنند. این مکان از سال ۱۹۷۹ یکی از آثار ثبت شدهٔ ایران در میراث جهانی یونسکو است.
مجموعه تاریخی نقش رجب
ساسانیان یکی دیگر از سلسله های مقتدر ایران باستان است. مجموعه تاریخی نقش رجب مکان مناسبی برای کسب اطلاعات در مورد مهم ترین وقایع تاریخی ایران در این سلسله است.
نقوش برجسته این مجموعه از سه بخش تشکیل شده است که به آن ها مجلس می گویند. در مجلس اول واقع در شمال محوطه، شاپور اول، دومین پادشاه ساسانیان را سوار بر اسبی قوی هیکل می بینیم و در کنار او ۹ تن از بزرگان حضور دارند که ظاهرا برای امر مهمی در کنار یکدیگر جمع شده اند.
در مجلس دوم، مراسم تاجگذاری اردشیر بابکان به تصویر کشیده که در آن ۸ مرد، زن و کودک حضور دارند و یک روحانی زرتشتی در حال اعطای تاج به شاه است. در مجلس سوم نیز مراسم تاجگذاری شاپور یکم، فرزند اردشیر بابکان نمایش داده شده است. در این مجلس نقوش شاپور یکم را در سوار بر اسب می بینیم که در حال گرفتن تاج خود از روحانی بزرگ زرتشتی است و او هم سوار بر اسب به تصویر کشیده شده است.
نقش رستم
در نقش رستم نیز نقوش برجسته ای در دل صخره ها نقش بسته که تاریخ ایران را جاودانه می سازند و در آن ها بخشی از دوران تاج گذاری و بر تخت نشستن اردشیر بابکان و پیروزی شاپور اول بر امپراطوری پر قدرت رم را به تصویر کشیده شده است. در ضمن آرامگاه ابدی پادشاهان قدرتمند هخامنشی همچون داریوش کبیر، خشایارشاه و داریوش دوم نیز در این مجموعه قرار دارد؛ البته هیچ راه ورودی به داخل آرامگاه ها وجود ندارد و مقبره ها کاملا مهروموم شده اند.
اثر دیگری که در این مجموعه باعث جلب توجه گردشگران می شود، کعبه زرتشت است که زمانی کتاب مقدس اوستا و گنجینه های درباری در آن نگه داری می شده است؛ البته اطلاعات زیادی از این بنای مرموز وجود ندارد و معماهای زیادی در مورد آن حل نشده است. یکی دیگر از حقایق جالب در مورد این بنا، وجود سنگ نبشته شاپور یکم روی یکی از دیواره های آن است که به آن سنگ نبشته پهلوی نیز می گویند.
بهشت گمشده
بهشت گمشده نام منطقه ای خوش آب و هوا و سرسبز در شهرستان مرودشت و کامفیروز است. در گذشته مهمترین سودمندی آن برای روستاهای پایین دست استفاده از منابع آب برای مصرف شرب، کشاورزی و گردشگری موردی جوامع محلی بوده است وتا اواخر دهه ۵۰ برای شهرنشینان نامی نا آشنا بوده و کمتر مورد استفاده گردشگری فشرده قرار گرفت، اما از اوائل دهه ۶۰ این منطقه به تدریج توسط گروه های کوهنوردی و گردشگران طبیعت معرفی شد و به لحاظ زیبایی های خیره کننده و چشم انداز طبیعی منحصر به فرد، توسط بازدید کنندگان علاقه مند بهشت گمشده نامگذاری شد.
پل خان در مرودشت
پل خان مربوط به دوره صفوی است و در مرودشت، که به وسیله الله وردی خان بر روی رودخانه کر بنا شده است.
آبشار دشتک ابرج
این مکان در ابرج مرو دشت قرار دارد که با این که از پتانسیل جذب گردشگر بالایی برخوردار است ولی به دلیل مسیر صعب العبورش کمتر کسی به آن جا سر می زند.
شهر استخر
استخر از بزرگ ترین شهرهای دوران خود بوده و به گفته تاریخ نویسان چهار دروازه داشته که امروزه یکی از آنها در سر پیچ دوراهی مرودشت ارسنجان قرار دارد و دیگری در جنوب مرودشت کنونی قرار داشته است.
در هفت کیلومتری ویرانه های تخت جمشید، ویرانه های شهر استخر معروف به «تخت طاووس» قرار دارد. آثار بجامانده از این شهر شامل دروازه سنگی، ستون ها و دیواره های سنگی است که به روزگار هخامنشی تعلق دارد. در این شهر، بازمانده سازه های اسلامی، ساسانی و اشکانی و ظروف و آثار سده های آغازین هجری در آن کشف شده است. آب شهر استخر از رود سیوند تامین می شده است. شهر استخر ۵ سال پیش از میلاد و ۱۰ سال پس از آن قدمت دارد و شاهد تاجگذاری ها و جشن ها و شکوه بسیاری بوده و صدها هزار نفر ساکن داشته است.
این شهر تا پایان پادشاهی ساسانیان از آبادترین و با شکوه ترین شهرهای ایران باستان بود، اما توسط اسکندر ویران گشت و بعد از آن توسط اعراب تسخیر گردید و به دلیل خیزش های پیاپی مردم (از سال ۲۳ تا سال ۲۹ هجری) بارها فتح شد و مردم آن قتل عام شدند و پس از آن تنها ویرانه ای از آن برجای ماند.
کوه چمگان
کوه چمگان یا رحمت در بخش شمال شرقی شهرستان مرودشت واقع شده و به صورت منفصل جهت شمالی و جنوبی دارد. وسعت این کوه ۵۰ کیلومتر است و عرض آن حدود ۱۵ کیلومتر است. این کوه دشت ارسنجان را از مرودشت جدا می کند و تا کنون در دامنه های آن محوطه های دوران تاریخی و عشایری کشف شده است. نقش رجب و شهر استخر نیز در دامنه این کوه واقع شده اند که اهمیت زیادی دارند و در منظر فرهنگی تخت جمشید واقع شده اند === جاذبه های طبیعی === طبیعت جذاب و غنی شهرستان مرودشت به یاری منحصر به فردترین آثار تاریخی و باستانی این منطقه آمده و جلوه های اعجاب انگیزی از زیبایی های طبیعی را به نمایش گذاشته و این شهرستان را به لحاظ طبیعی نیز در ردیف مناطق دیدنی ایران قرار داده است. موقعیت طبیعی و چشم اندازهای درختان جنگلی وتوپوگرافی ناحیه کوهستانی و رودخانه ای، نمایش گر طبیعت غنی و زیبای شهرستان مرودشت هستند.
مناطق تفریحی و تفرجگاههای منحصر به فرد، جذابیت های این شهر را صد چندان کرده که از جمله مناطق دیدنی آن، می توان به شکارگاههای طبیعی و متنوع، بهشت گمشده، آبشار دشتک، تیر باغ، و تنگ خشک اشاره نمود. رود کُر پرآب ترین روخانه زیرحوضه دریاچه بختگان از جنوب مرودشت می گذرد. دریاچه بسیار زیبای سد درودزن نیز استراحتگاهی ویژه و تحسین بر انگیز برای مشتاقانی است که از سرتاسر ایران، آسایش را در کنارش یافته اند. به راستی شهری با این ویژگی بی نظیر است.
جاذبه های گردشگری و زیبایی های طبیعت طارم زنجان
