یکى از فعالیت هاى مهم کبد، ذخیره سازى و سوخت وساز چربى ها در بدن است. کبد طبیعى حاوى حدود ۵ گرم چربى در ۱۰۰ گرم وزن خود مى باشد. هرگاه مقدار چربى بیش از ۵ درصد وزن آن افزایش یابد، به این حالت کبد چرب گفته مى شود. کبد چرب، بیمارى شایعى در جامعه و در نتیجه بسیارى از بیمارى ها و یا حالت هاى تغذیه اى و رژیم غذایی نامناسب و یا سبک زندگی غلط در بدن ایجاد مى شود. انباشته شدن چربى در سلول هاى کبدى مى تواند به التهاب این سلول ها منجر شود.کبد نقش مهمى در سوخت وساز و شکستن چربى ها در بدن دارد. در صورت بروز اختلال در آن، چربى در کبد رسوب مى کند و موجب بروز کبد چرب مى شود. در اکثر موارد، چاقى و اختلال در چربى هاى خون از علل کبد چرب مى باشند؛ علل دیگرى که مى تواند موجب بروز این حالت در کبد شوند، عبارتند از:
علت کبد چرب
علائم کبد چرب
درمان کبد چرب
یکی از اصلی ترین روش های درمان کبد چرب، بدون در نظر گرفتن نوع آن، رژیم غذایی کبد چرب می باشد. همانطور که از اسم آن مشخص است، این بیماری نشان دهنده وجود چربی زیاد در رژیم غذایی افراد می باشد. در بدن افراد سالم، کبد به عمل سم زدایی و تولید صفرا بعنوان یک پروتئین گوارشی کمک می کند. بیماری کبد چرب سبب آسیب به کبد شده و کبد قادر به انجام فعالیت های خود نخواهد بود.
بطور معمول رژیم غذایی مناسب برای بیماری کبد چرب شامل موارد زیر می باشد:
- مصرف میوه و سبزیجات به میزان زیاد؛
- مصرف گیاهان دارای فیبر زیاد مانند حبوبات و غلات؛
- کم کردن میزان مصرف شکر، نمک، چربی های اشباع، کربوهیدرات های تصفیه شده و عدم مصرف الکل؛
- رژیم غذایی کم کالری و کم چرب؛
رژیم غذایی کم کالری و کم چرب به شما کمک می کند تا مقدار زیادی از وزن خود را کم کنید. این کار در نهایت خطر ابتلا به بیماری کبد چرب را کاهش می دهد. در حالت ایده آل، اگر دارای اضافه وزن هستید بهتر است حدود 10 درصد از وزن بدن خود را کاهش دهید.
رژیم غذایی کبد چرب: ۱۲ خوراکی و نوشیدنی که باید برای کبد چرب مصرف کنید
در ادامه چند خوراکی و نوشیدنی آمده است که باید در رژیم غذایی سالم خود بگنجانید:
۱. قهوه برای پایین آوردن آنزیم های غیرعادی کبد
پژوهش ها نشان داده است کسانی که قهوه می نوشند و مبتلا به کبد چرب هستند در مقایسه با کسانی که این نوشیدنی کافئین دار را نمی نوشند آسیب کم تری به کبدشان می رسد. به نظر می رسد قهوه میزان آنزیم های غیرعادی را در افرادی که در خطر ابتلا به کبد چرب هستند، کاهش می دهد.
۲. سبزیجات برای پیشگیری از انباشته شدن چربی
مشاهده شده است که بروکلی مانع از انباشته شدن چربی در کبد موش ها می شود. مصرف سبزیجات بیش تر مانند اسفناج، جوانه ی بروکسل و کلم کالی نیز می تواند برای کاهش وزن کلی مفید باشد.
3: توفو برای کاهش انباشت چربی
پژوهشی که در دانشگاه ایلینوی روی موش ها انجام شد، نشان داد پروتئین سویا که در خوراکی هایی مانند توفو وجود دارد، ممکن است انباشت چربی را در کبد کاشه دهد. به علاوه توفو چربی کم و پروتئین زیادی دارد.
۴. ماهی برای کاهش التهاب و میزان چربی
ماهی های چرب مانند سالمون، ساردین، تن و قزل آلا سرشار از اسیدهای چرب امگا۳ است. اسید چرب امگا۳ می تواند برای بهبود میزان چربی کبد مفید باشد و التهاب را کاهش دهد.
۵. بلغور جو دوسر برای انرژی
کربوهیدرات به دست آمده از غلات مانند بلغور جو دوسر به بدن شما انرژی می دهد. فیبر موجود در آن نیز شما را سیر می کند که می تواند برای ثابت نگه داشتن وزن مفید باشد.
غذاهایی که بیماران کبد چرب باید از خوردن شان پرهیز کنند
افزودن غذاهای سالم به رژیم غذایی، یکی از راههای مدیریت و کنترل بیماری کبد چرب است. اما غذاهایی نیز وجود دارند که مبتلایان به کبد چرب باید از مصرف شان اجتناب کنند.
شکر و قند اضافی
قند اضافی می تواند سطح قند خون را بالا برده و چربی کبد را بیشتر کند. قند اضافی معمولا در آبنبات، بستنی و نوشابه های شیرین مانند آبمیوه ها وجود دارد. قند افزوده اغلب در غذاهای بسته بندی شده پنهان است. اجتناب از مصرف سایر قندها مانند فروکتوز و شیره ی ذرت هم می تواند چربی کبد را به حداقل برساند.
غلات تصفیه شده
غلات فرآوری شده و تصفیه شده در نان سفید، پاستا و برنج سفید موجودند. این غلات بسیار فرآوری شده، فیبر ندارند که می تواند قند خون را بالا ببرد. غلات تصفیه شده را می توانید به راحتی با غلات کامل و آرد گندم کامل، سیب زمینی یا بنشن جایگزین کنید.
غذاهای سرخ شده یا نمک دار
غذاهای خیلی سرخ شده یا بسیار نمک دار می توانند دریافت کالری را بالا برده و موجب افزایش وزن شوند. افزودن ادویه ها و گیاهان معطر به وعده های غذایی می تواند راهی بسیار خوب برای طعم دار کردن غذا بدون نمک باشد. غذاهای سرخ کردنی را هم با غذاهای بخار پز یا پخته شده جایگزین کنید.
گوشت
گوشت گوساله و گوشت های فرآوری شده همگی سرشار از چربی های اشباع هستند که بیمار دچار کبد چرب باید از خوردن شان پرهیز کند. گوشت های کم چرب، ماهی، توفو یا تمپه، جایگزین های خوبی هستند.
تغییرات سبک زندگی
ورزش منظم برای هر کسی مفید و مهم است، اما بیماران کبد چرب باید به ورزش اهمیت بیشتری بدهند. از دست دادن وزن اضافی و حفظ تناسب اندام با ورزش برای مدیریت و کاهش علائم کبد چرب مفید است. حتی 30 دقیقه ورزش با شدت متوسط، سه تا پنج بار در هفته می تواند به فرد کمک کند تا احساس بهتری داشته باشد و علائمش را تخفیف بدهد. کمتر نشستن هم برای غلبه بر این بیماری بسیار موثر است. استفاده از میزهای ایستاده، تمرینات کششی هر روز صبح و پیاده روی روی تردمیل هنگام تماشای تلویزیون همگی راههایی برای افزایش فعالیت در طول روز هستند.