کدام اعمال نماز را باطل میکند؟

واژه صلاة (نماز) به همراه مشتقاتش 98 بار در قرآن تکرار شده است و چنان جایگاه ممتازی دارد که در بسیاری از آیات به عنوان مهمترین و اولین عمل فردی و اجتماعی مؤمنین در کنار ایمان ذکر شده است؛ از سوی دیگر نه تنها از اولین ناله های دوزخیان ترک نماز را بیان می کند (مدثر/42) بلکه از نمازگزاران سهل انگار در نماز، در کنار تکذیب کنندگان دین یاد کرده است. (ماعون/5) هیچ واجبی در قرآن همچون نماز مورد تأکید قرار نگرفته است، نماز عامل بازدارنده از گناه، وسیله فلاح و رستگاری، یاری کننده در مشکلات زندگی و از سفارشات مهم خدا به انبیا و دغدغه های پیامبران بزرگ الهی به ویژه در مورد خانواده شان است.

یکی از شروط صحت نماز در حین ادای نماز از بین برود

مثل آنکه نمازگزار در وسط نماز بفهمد که لباس او نجس است. نمازگزار در حین نماز کاری را انجام دهد که وضو یا غسل را باطل می کند؛ خواه این کار به عمد باشد یا به سهو یا حتی در شرایطی که مجبور باشد. چنانچه این عمل بعد از سجده آخر صورت گیرد، باز هم نماز باطل است. برای مثال بیرون آمدن بول و غائط.
اگر فردی نتواند از بیرون آمدن این دو خودداری کند، به شرط آنکه به دستوری که در احکام وضو گفته شده به درستی عمل کرده باشد، نمازش صحیح است. همچنین اگر زن مستحاضه ای احکام استحاضه را به درستی عمل کرده باشد اما در حال نماز از بدنش خون خارج شود، نمازش صحیح است.

خواب

فردی که بی اراده به خواب رفته باشد، چنانچه نداند که در حال نماز به خواب رفته یا بعد از آن، نمازش صحیح است و التزامی بر به جای آوردن مجدد آن نیست. این حکم مشروط بر آن است که بداند به مقداری نماز خوانده که عرفاً نماز نامیده می شود.
فردی که می داند با انتخاب خویش خوابیده، اما شک کند که آیا این خواب بعد از نماز رخ داده یا وسط نماز، نماز را فراموش کرده و خوابیده است، نمازش با همان شرط مسئله قبل، صحیح است.
اگر فردی در وضعیت سجده نماز بیدار شود و نداند که این سجده، سجده دوم رکعت آخر نمازش بوده یا سجده شکر در بعد از نماز، و بین این دو در شک باقی بماند و اطمینان حاصل ننماید، نمازش صحیح است.

دست روی هم گذاشتن:

دست ها را با این نیت بر روی هم بگذارد که جزء نماز است یا انجام دادنش واجب است. کسی که به عمد این کار را انجام دهد لازم است که نمازش را دوباره بخواند. اگر از روی ادب و تواضع دست ها را بر روی هم گذاشته باشد، بنابر احتیاط واجب لازم است که نمازش را دوباره بخواند.
اگر انجام دادن این کار در اثر فراموشی یا به قصد خاراندن دست باشد یا در اثر جبر و تقیه این کار را انجام داده باشد، نمازش صحیح است.

گفتن آمین بعد از سوره حمد

بعد از تلاوت سوره حمد در نماز «آمین» بگوید. چنانچه از روی سهو یا در حالت تقیه گفته شود، نماز را باطل نمی کند. هرچند که گفتنش حرام است.

رو برگرداندن از قبله:

نمازگزار به عمد و بی هیچ دلیل موجهی، رویش را از قبله برگرداند.
اگر فقط با صورت به چپ و راست بچرخد نماز صحیح است اما اگر با تمام بدن به سمت راست یا چپ بچرخد یا با صورت پشت سرش را بنگرد و این حرکات به عمد باشد نمازش باطل است. اما اگر به سهو یا به فراموشی باشد؛ در مورد اولی نمازش صحیح است و در مورد دوم محل احتیاط است.
اگر به سمت راست یا چپ بچرخد، یا غافل باشد، یا فراموش کرده باشد یا حتی قبله را اشتباه تشخیص داده باشد، آنگاه که متوجه انحرافش از قبله شد، اگر وقت کافی برای قطع کردن و خواندن دوباره نماز داشته باشد (حتی اگر یک رکعت از نماز را خوانده) باید نماز را قطع کرده و مجددا در جهت درست بخواند. اما اگر وقت تنگ باشد نمازش را ادامه دهد و نیازی بر انجام قضای آن نیست.

سخن گفتن به عمد در حال نماز

- اگر به سهو کلمه ای بگوید که حتی معنادار باشد، نماز صحیح است.
- آروغ زدن، سرفه کردن و آه کشیدن باعث ابطال نماز نمی شود.
- اگر کلمه ای را با نیت ذکر خداوند بگوید اما صدایش را بلند کند تا مفهومی را به کسی بفهماند، نمازش باطل نیست. اما اگر هدفش ذکر نباشد یا هدفش هر دوی آن باشد، نمازش باطل می شود.
- خواندن قرآن و دعا در نماز اشکال ندارد به جز 4 آیه ای که سجده واجب دارند.
- اگر بخشی از حمد و سوره و هر ذکر دیگری از نماز را حتی عمداً چند مرتبه بگوید نماز صحیح است.
- در حال نماز نباید به دیگری سلام کرد؛ اما اگر کسی به نمازگزار سلام کرد بر نمازگزار لازم است که پاسخ دهد؛ البته پاسخش باید به اندازه سلام باشد.

خندیدن با صدای بلند و به عمد

- اگر از روی فراموشی یا سهواً باشد اشکال ندارد.
- اگر برای جلوگیری از صدای خنده، صورت نمازگزار سرخ شود، طبق نظر آیت الله بهجت نمازش صحیح است اما بنابر نظر آیت الله سیستانی احتیاط واجب آن است که نمازش را دوباره بخواند.

گریستن با صدای بلند

اگر برای کار دنیا بی صدا گریه کند اشکال ندارد. اگر برای آخرت باشد، نماز صحیح است حتی از بهترین اعمال است.

سؤال:واجبات نماز چند تا هستند و رکن و غیررکن چه تفاوتی با هم دارند؟

واجبات نماز 11 چیز است:1. نیت 2. قیام 3. تکبیرة الاحرام 4. رکوع 5. سجود 6. قرائت 7. ذکر 8. تشهد 9. سلام 10. ترتیب 11. موالات (یعنی پی در پی بودن اجزای نماز) و فرق رکن و غیر رکن در آن است که در رکن اگر انسان آن را عمداً یا سهواً به جا نیاورد نماز باطل می شود ولی غیر رکن اگر عمداً به جا نیاورد باطل است و اگر سهواً به جا نیاورد نماز او صحیح است. (توضیح المسائل امام خمینی(ره), م 942)

سؤال:آیا تلفظ و به زبان آوردن نیت واجب است؟

خیر تلفظ به نیت واجب نیست همان که بدانید قصد انجام چه کاری را دارید که اگر از شما سؤال شود می توانید پاسخ بدهید کافی است. (توضیح المسائل امام خمینی (ره), م943 و945 و استفتائات امام خمینی (ره), ج1, ص151، س82)

سوال:آیا در مواقعی از نماز که آرام بودن لازم است (ایستاده یا غیر ایستاده)، حرکت سر یا دست ها هم نماز را باطل می کند؟

برای پاسخ به سؤالات شرعی، دانستن مرجع محترم تقلید فرد سوال کننده ضروری است، ولی از جایی که این مسأله تا حد زیادی اتفاقی است، نظر شما را به فتاوای مورد نظر جلب می کنیم:

برای اقامه نماز هم باید محل و مکان نمازگزار آرام باشد (مگر از روی اضطرار)، و هم خود نماز گزار باید بدنش،آرام و ساکن باشد. برخی از حرکتهای جزئی سر و دست که عرفاً این آرامش را بر هم نمی زند، اشکالی ندارد. البته باید توجه داشت که اگر حرکت عمدی یا سهوی سر، موجب روی برگرداندن ( چرخش به سمت راست یا چپ) از سمت قبله شود نماز را باطل می کند . با این مقدمه به فتاوای مراجع محترم تقلید توجه نمایید:

مسأله 968:اگر موقع خواندن حمد و سوره، یا خواندن تسبیحات، بی اختیار به قدری حرکت کند که از حال آرام بودن خارج شود، احتیاط واجب آن است که بعد از آرام گرفتن بدن، آن چه را در حال حرکت خوانده، دوباره بخواند.

مسأله 967:حرکت دادن دست و انگشتان در موقع خواندن حمد، اشکال ندارد، اگر چه احتیاط مستحب آن است که آنها را هم حرکت ندهد.

حکم خوانندگی خانم ها چیست؟