دانه های چیا دانه های گیاه گل دار Salvia hispanica است که از خانواده نعناع ها بوده و در ایران به تخم شربتی معروف است. شربتی که با این تخم ها تهیه می شود بخصوص اگر همراه با مقدار کمی زعفران باشد، یکی از اصیل ترین شربت های ایرانی است که بسیار هم لذیذ و خوش طعم است؛ اما شاید برایتان جالب باشد که در مورد تخم شربتی برای لاغری بیشتر بدانید تا توجه بیشتری به این شربت داشته باشید.
تخم شربتی چیست؟
تخم شربتی یک گیاه یک ساله و خودرو است که به ریحان شباهت دارد اما برگ ها و تخم های ریزتری دارد. رنگ گل تخم شربتی مایل به قرمز و صورتی است. تخم این گیاه سیاه و شفاف است و بعد از اینکه آن را در آب بریزیم اطراف آن را ماده ای ژله ای گرفته و لعاب دار می شود. پس از جذب آب و ایجاد لعاب بسیار لغزنده شده و رنگ آن به خاکستری تغییر می کند. از تخم شربتی برای تهیه شربت استفاده می کنند. تخم شربتی، شربتی برای رفع عطش است اما فقط یک نوشیدنی نیست و یک داروی گیاهی محسوب می شود. خواص تخم شربتی بسیار فراوان است و این طور نیست که بگوییم فواید تخم شربتی فقط برای رفع عطش و فصل تابستان است.
فایده تخم شربتی برای لاغری
تخم شربتی از پروتئین و فیبر زیادی تشکیل شده است. به همین دلیل در طب سنتی برای سرکوب کردن اشتهای اضافی استفاده می شود. در واقع هر لیوان شربت تخم شربتی حدود 4.69 گرم پروتئین و 9.75 گرم فیبر دارد. فیبر و پروتئین هم با ایجاد احساس سیری بیشتر در فرد می توانند به طور موقت اشتها را سرکوب کنند؛ بنابراین کسی که می خواهد از تخم شربتی برای لاغری استفاده کند باید هر روز از آن بخورد تا کم کم نتایج عالی آن را ببیند.
تحقیقات برای تاثیر تخم شربتی بر لاغری
یک مطالعه کوچک در سال 2014، کاهش وزن را در افرادی که روزانه 35 گرم پودر تخم شربتی مصرف می کردند را با افرادی که از داروهای دیگر لاغری مصرف می کردند مقایسه کرد. در مجموع 26 شرکت کننده در این مطالعه شرکت کردند. بعد از 12 هفته هیچ تفاوتی در کاهش وزن بین دو گروه مشاهده نشد. بااین حال، محققان کاهش قابل توجهی در وزن افراد گروه مصرف کننده تخم شربتی را مشاهده کردند. این بدان معناست که تخم شربتی برای لاغری مانند داروهای لاغری دیگر مؤثر بوده است. همچنین در افراد مصرف کننده تخم شربتی کلسترول بد خون که باعث بیماری های قلبی می شود به طور قابل توجهی کاهش یافته است.
مطالعه دیگری بررسی کرد که آیا دانه های تخم شربتی باعث کاهش وزن در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 می شود یا خیر؟ در این مطالعه 77 شرکت کننده که دارای اضافه وزن یا چاقی در اثر دیابت بودند، شرکت داشتند. همه شرکت کنندگان به مدت 6 ماه از رژیم کم کالری پیروی کردند. یک گروه روزانه تخم شربتی هم می خوردند، درحالی که گروه دیگر یک غذای کنترل شده بر پایه سبوس جو دوسر می خوردند. شرکت کنندگانی که چیا مصرف نکردند به طور متوسط 0.3 کیلوگرم (کیلوگرم) وزن از دست دادند. کسانی که تخم شربتی می خوردند به طور متوسط 1.9 کیلوگرم وزن کم کردند. همچنین دور کمر آن ها کاهش یافته بود؛ بنابراین با توجه به این تحقیقات تخم شربتی می تواند یک چربی سوز و کمک کننده در رژیم های لاغری کم کالری شوند.
تفاوت تخم شربتی با تخم ریحان و دانه چیا
برای تشخیص دانه تخم شربتی از تخم ریحان و دانه چیا دقت کنید:
- تخم شربتی، دانه های ریز و سیاه رنگ دارد. این دانه ها با ریخته شدن در آب بلافاصله لعابدار می شوند.
- تخم ریحان درشت تر است و رنگ سیاه مات دارد. تخم ریحان هم به محظ ریخته شدن در آب لعابدار می شود.
- دانه های چیا بیضی شکل هستند و معمولا به صورت در هم در رنگ های خاکستری، مشکی و سفید موجود است.
منابع معدنی و ویتامین های تخم شربتی
- آهن موجود در آن، سه برابر اسفناج است.
- پتاسیم موجود در آن دو برابر پتاسیم موز است.
- ماده معدنی به نام بورون در تخم شربتی باعث انتقال کلسیم به استخوان ها می شود.
- میزان کلسیم موجود در آن، پنج برابر شیر است.
- میزان ویتامین C موجود در آن، 7 برابر پرتقال است.
20 درصد وزن دانه های تخم شربتی حاوی اسیدهای چرب امگا 3 است و به همین دلیل، غذایی عالی برای مغز و قلب است. میزان امگا 3 موجود در تخم شربتی، 8 برابر ماهی سالمون است.
مقدار و زمان مصرف تخم شربتی
برای بهره مند شدن از فواید تخم شربتی در کاهش وزن یک نباید بیشتر از تا دو قاشق غذاخوری یا به عبارتی ۲۵ گرم از تخمه شربتی در طول روز مصرف شود. علاوه بر حالت نوشیدنی می توانید از دانه های تخم شربتی به شکل پودر در تهیه سوپ، آش، سالاد و یا محصولات لبنی استفاده کنید.
بهتر است از تخمه شربتی نیم ساعت قبل از هر وعده غذایی یا در بین روز هنگامی که ضعف دارید استفاده کنید تا از خواص تخم شربتی بهره مند شوید و تناسب اندام را تجربه کنید. همچنین می توانید هر روز صبح ناشتا یک لیوان تخم شربتی با مقداری عسل و آبلیمو مصرف کنید و از فواید تخم شربتی برخودار شوید به این صورت که در تمام طول روز احساس سیری می کنید و به دفع بهتر هم کمک می کند.
مضرات مصرف تخم شربتی
- این دانه های ریز فاقد گلوتن هستند. پس با توجه به شرایط بدنی خود از آن استفاده کنید.
- زیاده روی در مصرف تخم شربتی موجب ایجاد سرگیجه و همچنین بروز اختلال در حس بینایی می شود.
- اشخاص مبتلا به کرم معده نباید از تخم شربتی استفاده کنند.
- مصرف این دانه ها برای افرادی که داروهای ضد انعقاد می خورند نیز توصیه نمی شود.
- اگر داروی خاصی مصرف می کنید، بهتر است قبل از مصرف تخم شربتی با پزشک خود مشورت کنید.
- تخم شربتی همچنین باعث کاهش فشارخون می شود؛ برای همین سالمندانی که داروی ضدفشار مصرف می کنند باید حواسشان به مصرف آن باشد.
سخن آخر
تخم شربتی دانه های نوعی گیاه شبیه به ریحان و پر از فایده است. تخم شربتی از گذشته در فصل تابستان برای رفع عطش و خستگی مورد استفاده قرار می گرفت. علاوه بر رفع تشنگی، این شربت سرشار از آهن، کلسیم و انواع ویتامین ها است. نوشیدن یک لیوان تخم شربتی به تامین انرژی و عضله سازی ورزشکاران کمک می کند. کسانی که قصد کاهش وزن دارند، این نوشیدنی را می توانند به صورت میان وعده میل کنند. با این حال، توجه داشته باشید، در مصرف آن نباید زیاده روی کنید. دانه های تخم شربتی برای خانم های باردار و کسانی که مشکل بلع و افرادی که مشکل تیروئیدی دارند، مناسب نیست.