لایه های پوستی
پوست به طور کلی از سه لایه اصلی اپیدرم، درم و هیپودرم تشکیل شده است.
نقش پوست در بدن
- جلوگیری از خروج آب بدن
- جلوگیری از نفوذ ذرات، مواد خارجی، میکرو ارگانیسم ها و عوامل بیماری زا به بدن
- تنظیم دمای بدن
- برقراری ارتباط اجزای بدن با محیط بیرون
- حفاظت فیزیکی بدن
- زیبایی بخشیدن به بدن
- در ارتباط با سلول های عصبی برای وجود حس لامسه
ساختار پوست
- لایه اپیدرم
- لایه درم
- لایه هیپودرم
اپیدرم
اپیدرم بیرونی ترین لایه پوست است که به عناون یک لایه ضد آب بر روی پوست عمل می کند. اپیدرم در بدن، سلول های جدید پوستی را ایجاد می کند، رنگ پوست را به بدن می دهد و از بدن محافظت می کند. سلول های مرده بطور مداوم در لایه اپیدرم ریخته و سلول های جدید جایگزین آن ها می شوند. به طور متوسط در هر روز حدود 500 میلیون سلول پوستی از سطح پوست هر انسان بالغ جدا و دوباره جایگزین می شوند.
در واقع، بیرونی ترین قسمت های اپیدرم شامل 25-30 لایه سلول مرده است. سلول های جدید در لایه های درونی تر اپیدرم ساخته می شوند. در طی حدود 4 هفته، آن ها دوباره به سطح خارجی پوست می رسند و سفت شده و دوباره ریخته می شوند. کراتینوسیت ها رایج ترین نوع سلول در درون اپیدرم هستند. آن ها به عنوان مانعی در برابر باکتری ها، انگل ها، قارچ ها، ویروس ها، گرما، اشعه ماوراء بنفش (UV) از خورشید عمل کنند. اپیدرم رگ خونی ندارد.ملانوسیت ها، سلول های هستند که در لایه اپیدرم وجود دارند و از پوست در برابر اشعه ماوراء بنفش محافظت می کنند. ملانوسیت ها با تولید رنگدانه ای به نام ملانین، رنگ پوست بدن را مشخص می کنند.اپیدرم لایه بالایی و قابل رویت پوست است و با ریختن روزانه سلول های مرده پوست، مرتباً بازسازی می شود.
وظایف اصلی اپیدرم شامل موارد زیر است:
ساخت سلول های جدید پوست
- سلول های جدید پوست در انتهای اپیدرم تشکیل می شوند.
- آن ها حدود یک ماه طول می کشد این سلول ها به لایه بالای اپیدرم برسند.
- سلول های جدید با سلول های قدیمی در روی سطح پوست جایگزین می شوند.
درمیس
- درم لایه میانی پوست است که در زیر اپیدرم یافت می شود.
- ضخیم ترین لایه پوست می باشد و دارای اعصاب و رگ های خونی است.
همچنین در غدد عرق، غدد چربی و فولیکول های مو در این لایه قرار دارد. درمیس خاصیت انعطاف پذیری و استحكام را به پوست می دهد. این لایه بیشتر از پروتئینی به نام کلاژن تشکیل شده است که باعث کشش و استحکام پوست می شود.
وظایف اصلی درم، عبارتند از:
احساس درد و لمس. انتهای اعصاب درمیس حاوی گیرنده هایی است که احساساتی مانند درد، فشار، لمس، خارش و درجه حرارت را به مغز منتقل می کنند.
تولید عرق و چربی. غدد عرق به خنک شدن بدن کمک می کند و غدد چربی باعث ایجاد چربی های نرم و مرطوب پوست می شوند.
رشد مو. فولیکول های مو موجود در درم باعث رشد مو بر روی سر، صورت و بدن می شوند. این موها همچنین به کنترل دمای بدن و محافظت از بدن در برابر آسیب کمک می کنند.
خونرسانی به پوست. رگ های خونی موجود در درم پوست را تغذیه کرده و به کنترل دمای بدن کمک می کنند. هنگامی که پوست خیلی داغ می شود، رگ های خونی منبسط می شوند تا گرما از سطح پوست آزاد شود، در حالی که سرما رگ های خونی را منقبض کرده تا گرمای بدن را حفظ کنند.
مبارزه با عفونت. رگ های لنفاوی که بخش مهمی از سیستم ایمنی بدن هستند، در درمیس قرار دارند. آن ها از بدن در برابر عفونت جلوگیری می کنند.
لایه برداری شیمیایی پوست چیست و انواع آن
بافت زیر جلدی یا هیپودرم
عمیق ترین لایه به آن بافت زیر جلدی، هیپودرم یا زیر جلدی گفته می شود.از نظر ساختاری بخشی از پوست نیست بلکه به اتصال پوست به استخوان و ماهیچه های زیرین کمک می کند. بافت زیر جلدی همچنین اعصاب و خون را برای پوست فراهم می کند. این هیپودرم بیشتر از چربی، بافت همبند و الاستین (پروتئین الاستیک که به بافتها کمک می کند بعد از کشش به حالت طبیعی خود برگردند) ساخته شده است. مقادیر زیاد چربی از بدن در برابر گرما و سرما محافظت می کند و مانع از دست رفتن بیش از حد گرما می شود. همچنین لایه چربی به عنوان محافظ عمل می کند و استخوان ها و ماهیچه های ما را محافظت می کند.
درمان مشکلات پوستی:
با توجه به اینکه هنوز درمان قطعی برای بیماری های کبد و خصوصاً کبد چرب در طب نوین وجود ندارد، تاکید پزشکان برای درمان این بیماری ها اغلب بر رعایت مواردی از قبیل کاهش وزن و چربی خون و کنترل دیابت است. از طرف دیگر مصرف بسیاری از داروهای شیمیایی در طولانی مدت سبب ایجاد بیماری های کبدی می گردد. اما در طب سنتی با استفاده از خواص بعضی گیاهان دارویی و فرآوری آنها محصولاتی تهیه شده که از این طریق به آسانی و با موفقیت زیادی کبد چرب درمان می شود. از جمله این محصولات می توان به شلیور اشاره نمود. اما باید توجه داشت که تنها مصرف دارو کافی نیست و برای تنیجه بهتر باید پیش نیازهای درمانی نیز رعایت شود.
غدد عرق، عروق خونی و بافت چربی، در تنظیم درجه حرارت و متابولیسم بدن و دفع مواد مختلف شرکت می کنند.
غدد عرق و چربی،ناخنها و موها از اپیدرم مشتق میشوند. . 650 غده مترشحه عرق, 65 فولیکول مو ، 19 یارد مویرگهای ظریف خونی ، هزاران سلول لامسه ، پایانه عصبی و سلولهای لانگرهانس در هر اینچ مربع از پوست در کنار هم قرار دارند که علاوه بر آنها سلولها ی ملانو سیت و آنزیمهای تیروزیناز ( سازنده ملانین ) را نیز باید اضافه نمود .
معمولا دهانه هر کدام از غدد چربی به یک فولیکول مو باز می شود ، اما در بعضی از موارد در پای هر فولیکول مو چند غده چربی وجود دارد که سبب تجمع چربی(sebum ) بر روی پوست می گردد. غدد عرق عمیقا “ در داخل لایه های زیرین پوست ( دوم) به صورت پایانه های فنری شکل ریشه دوانده اند که توسط یک لوله تو خالی جهت دفع عرق از لایه های بالاتر (اپیدرم ) عبور کرده و دهانه کوچک آن در سطح پوست باز می شود . شایان ذکر است تعریق سبب پاکسازی پوست که همانا خروج آلودگی ها از خلال دهانه کوچک مزبور می باشد ، نمی گردد.
ملانین (melanin) رنگدانه ای است که در سلولهای اپی درمی ساخته و ذ خیره می شود و سبب حفاظت بیشتری در برابر پرتو فرابنفش خورشید می گردد .
طبقه خارجی پوست نسبتا به آب غیر قابل نفوذ است . این امر از به هدر رفتن شدید آب از طریق تبخیر، جلوگیری کرده و زندگی رادر خشکی امکان پذیر می سازد . پوست بعنوان یک گیرنده در ارتباط دائم با جهان خارج است و موجود زنده را از صدمات سایشی و فشاری محافظت می کند . ملانین ،(melanin) رنگدانه ای است که در سلولهای اپی درمی ساخته و ذخیره می شود و سبب حفاظت بیشتری در برابر پرتو فرابنفش خورشید می گردد . غدد عرق، عروق خونی و بافت چربی، در تنظیم درجه حرارت و متابولیسم بدن و دفع مواد مختلف شرکت می کنند.
کلاژن یک گلیکوپروتئین رشته ای است که تقریباً 4/1 کل پروتئین های بدن را تشکیل می دهد . یکی از فراوانترین نوع
پروتئین در بدن انسان است و تقریباَ در تمام بافتهای بدن یافت می شود. در واقع کلاژن چهارچوبی است برای بافتها و قدرت ساختمانی به آنها می بخشد . کلاژن یکی از بلندترین پروتئین های شناخته شده است.
