ارتودنسی شاخه ای از دندانپزشکی است. متخصص ارتودنسی بیمارانی را درمان می کند که موقعیت دندان های آنها بصورت نامرتب و نامناسب می باشد و یا فک آنها بصورت نامناسب روی هم جفت می شود که در نهایت به ناقرینگی فک بالا و پایین منجر می شود.علم ارتودنسی همچنین شامل درمان ها و کنترل انواع مختلف رشد بافت های صورت، ارتوپدی فک و صورت و همچنین درمان شکل و تکامل فکین (دو فک) می باشد. یک متخصص ارتودنسی ارتودنتیست نامیده می شود.
علم ارتودنسی همچنین شامل دندانپزشکی زیبایی می باشد هنگامی که هدف بیمار از آمدن به مطب متخصص ارتودنسی تغییر در ظاهر و فرم صورت و زیبایی می باشد. متخصص ارتودنسی از انواع مختلفی از ابزارها و دستگاههایی مانند دستگاه هدگیر، پلاک ها، براکت ها و.. استفاده می کند که به درمان ارتودنسی کمک می کند. متخصص ارتودنسی با کمک گرفتن از این دستگاه ها می تواند فضاهای باز بین دندان ها را ببندد، شیب دندان ها را اصلاح کند و همچنین ردیف کردن دندان های نامرتب، اصلاح طرز صحبت کردن بیمار، طرز غذا خوردن، اصلاح سلامت طولانی مدت لثه ها و دندان ها و همچنین جلوگیری از یکسری فرسایش هایی که بدلیل ناهمپوشانی دندان ها روی همدیگر قرار می گیرد.
درمان های ترکیبی ارتودنسی-جراحی بهترین انتخاب برای بیمار
مشکلات دندانی مثل شلوغ بودن و نامرتبی دندان ها، فاصله دار بودن دندان ها، چرخش های شدید، تداخل دندانی دو فک «کراس بایت» (Cross Bite) و انحراف دندان ها از ردیف طبیعی دندانی دارای دلایل ارثی و محیطی است. اگر کودک، اندازه فک را از یک والد و اندازه دندان ها را از والد دیگر به ارث ببرد و این دو با هم تناسب و سازگاری نداشته باشند، ممکن است دندان ها فاصله دار شوند یا فضای کافی برای تمام دندان ها در قوس فکی وجود نداشته باشد و موجب شلوغی دندان ها و نامرتبی آنها شود. اما عوامل محیطی به ویژه وضعیت دندان های شیری اثر زیادی روی مسیر رویش دندان های دایمی خواهد گذاشت. اگر دندان های شیری ریز و مرتب و بدون فاصله و دندان های دایمی بزرگ باشد، اختلاف اندازه دندان شیری و دایمی با رشد استخوانی جبران نمی شود و دندان های دایمی فضای کافی برای رویش نداشته و دچار بی نظمی و گاه اختلالاتی نظیر نهفتگی دندانی می شوند.
پدیده Missing یا عدم تشکیل جوانه دندان دایمی در دندان های پیش فک بالاو دندان آسیای کوچک شماره دو در فک پایین بسیار شایع است و در دندان های دیگر هم می تواند دیده شود. این یک مساله ژنتیک است و فقدان یک یا تعدادی از دندان های دایمی موجب اختلال مسیر رویش دندان های دیگر و بی نظمی آنها می شود. دندان های اضافی مثل دندان «مزیودنس» (Mesiodense) که دندان اضافی بین دو دندان پیش شماره یک فک بالااست، موجب اختلال رویش آنها شده و باعث چرخش یا بی نظمی می شود
تفاوت های ارتودنسی در کودکان و بزرگسالان
مشکلات بعد از ارتودنسی
پوسیدگی و تحلیل لثه: از جمله مشکلات بعد از ارتودنسی که در اثر عمل نکردن به توصیه های ارتودنتیست و نیز عدم رعایت بهداشت دهان و دندان در فرد ظاهر میشود، پوسیدگی و تحلیل لثه میباشد. متقاضیان انجام ارتودنسی باید آگاه باشند که قرار گیری براکت ها و پلاک ها در دهان، رعایت بهداشت دهانی را مشکل تر میکند. بنابراین عدم دقت و تمرکز کافی بیمار در رعایت بهداشت، زمینه تحلیل لثه را فراهم خواهد نمود.
درد و شل شدن دندانها: احساس درد در دندان ها و نیز شل شدن آن ها از دیگر مشکلات بعد از ارتودنسی میباشد. این دسته از مشکلات به راحتی و با استفاده از داروهای مسکن و ضد التهاب کنترل شده و رفع میشوند.
زردی دندان ها: یکی از آزار دهنده ترین مشکلات بعد از ارتودنسی، بد رنگ شدن و زردی دندان ها میباشد. علت وقوع این مشکل این است که بهداشت در زیر براکت ها به طور کامل انجام نشده و همین امر به مرور موجب زرد شدن دندان ها خواهد شد. این مشکل نیز با استفاده از سفید کردن دندان ها به سادگی قابل درمان میباشد.
احتمال بازگشت درمان: از دیگر مشکلات بعد از ارتودنسی، احتمال بازگشت درمان میباشد. در صورتی که فرد دستور متخصص مبنی بر استفاده منظم از بریس ها بعد از درمان ثابت را نایده بگیرد، احتمال برگشت درمان وجود خواهد داشت.
کوتاه شدن ریشه ها: از شایع ترین مشکلات بعد از ارتودنسی، کوتاه شدن ریشه ها و تحلیل آن ها میباشد. 3 تا 5 درصد افرادی که ارتودنسی انجام میدهند، از کوتاه شدن ریشه ها رنج میبرند. با مراجعه به بهترین متخصص ارتودنسی می توانید از بروز این مشکل جلوگیری کنید.
پدید آمدن لکه های سفید رنگ روی سطح دندان: از جمله مشکلات بعد از ارتودنسی که در اثر عدم رعایت بهداشت در دراز مدت رخ میدهد، ظهور لکه های سفید رنگ روی دندان ها میباشد. این دسته از مشکلات بعد از ارتودنسی هنگامی رخ میدهد که باکتری های مضر موجود در دهان غذاهای باقی مانده در لا به لای براکت ها را به اسید تبدیل کرده و این اسید به مینای دندان آسیب میرساند.
