منظور از اختلال اجتناب یا محدودیت غذا چیست؟

اختلال اجتناب یا محدودیت غذا (ARFID)، یک اختلال خوردن مشابه اختلال بی اشتهایی است؛ از این نظر که مصرف غذا محدود شده و یک مقاومت کلی در برابر غذا خوردن وجود دارد که منجر به کمبود های تغذیه ای قابل توجه و کاهش وزن شدید می گردد. هردوی این بیماری ها، علاوه بر سلامت جسمی، سلامت روانی و اجتماعی شما را نیز تحت تاثیر قرار می دهند.

علائم و نشانه های ARFID شامل عادات غذایی شدیدا انتخابی، انتخاب های غذایی محدود، خوردن وعده های بسیار کوچک، مشکل در جویدن، بلع و هضم غذا های بخصوص است. کودکان و بالغان مبتلا به ARFID گهگاه یک بی میلی کلی نسبت به غذا نشان داده و اغلب نیاز به مکمل های غذایی و گاهی نیاز به تغذیه از طریق لوله برای جلوگیری از کمبود مواد مغذی و حفظ وزن نرمال خود را دارند.

ARFID بیشتر نوزادان و کودکان کوچک را تحت تاثیر قرار می دهد اما گاهی تا بزرگسالی نیز ادامه می یابد (یا برای اولین بار در بزرگسالی بروز پیدا می کند). مطالعات اولیه نشان می دهد که تا ۵ درصد کودکان از ARFID رنج می برند و این بیماری به اندازه ی بی اشتهایی و پر اشتهایی عصبی رایج است. برخلاف سایر اختلالات خوردن، ARFID پسران را بیشتر از دختران درگیر می کند. درحالی که افراد دچار ARFID محتملا یک اختلال اضطرابی نیز به همراه این بیماری دارند، نسبت به مبتلایان به سایر اختلالات خوردن، کمتر احتمال دارد افسرده شوند.

علائم اختلال اجتناب

علائم شایع اختلال اجتناب یا محدودیت غذا شامل موارد زیر است:

• کاهش وزن یا رشد ضعیف نسبت به سن و قد؛
• کمبود مواد مغذی یا وابستگی به مکمل ها یا لوله غذایی؛
• اجتناب یا محدودیت غذاهای دریافتی که جلوی دریافت کالری و مواد غذایی کافی را می گیرد؛
• عادات خوردنی که در فعالیت های اجتماعی طبیعی مثل غذاخوردن با دیگران اختلال ایجاد می کند.

توجه داشته باشید که این بیماری فراتر از عادات طبیعی غذاخوردن مثل بدغذابودن کودکان نوپا یا کم شدن غذای افراد مسن است. علاوه بر این، اجتناب یا محدودیت غذاها به دلیل عدم دسترسی یا ویژگی های مذهبی یا فرهنگی افراد نیست.

ARFID چه تفاوتی با بی اشتهایی عصبی دارد؟

بر خلاف افراد مبتلا به بی اشتهایی عصبی یا آنورکسی که به سبب ترس وسواسی و بیش از حد از چربی بدن و افزایش وزن، از غذا دوری می کنند، افراد مبتلا به ARFID به سبب ترس از خفگی یا استفراغ یا انزجار از برخی ویژگی های غذا مانند ترکیب، بو یا طعم غذا های بخصوص از خوردن غذا اجتناب می کنند. کودکان و بالغین مبتلا به ARFID نگران سایز یا شکل بدن خود نیستند. ARFID بیشتر شبیه یک حالت شدید از غذا خوردن سخت گیرانه یا مشکل پسندانه است و افراد مبتلا به آن اشتهای کمی دارند، از امتحان کردن غذا های جدید می ترسند و اضطراب زیادی در رابطه با احتمال بیمار شدن یا مردن به سبب مسمومیت غذایی یا پریدن غذا در گلو و خفگی دارند.

در حالی که انگیزه ی اجتناب از غذا ممکن است متفاوت باشد، علائم و عوارض سلامتی ناشی از ARFID و بی اشتهایی عصبی مشابه اند. با این وجود، چون ARFID تنها از سال ۲۰۱۳ به عنوان یک اختلال خوردن در راهنمای تشخیصی-آماری DSM-5 به رسمیت شناخته شده است، چیز زیادی در مورد علل ریشه ای یا درمان مناسب علائم آن نمی دانیم. مطالعات کمی در مورد ARFID در کودکان و بالغین انجام شده است که تعداد این مطالعات در بالغین کمتر است.

چه چیزی سبب ARFID می شود؟

علت دقیق ARFID ناشناخته است اما مانند تمام اختلالات خوردن، عوامل متنوع زیستی، عصبی، ژنتیک، محیطی و اجتماعی فرهنگی احتمالا در آن دخیل هستند. این اختلال در کودکان با سابقه ی غذا خوردن مشکل پسندانه و سخت گیرانه یا کودکانی که از مرحله ی نرمال غذا خوردن مشکل پسندانه در اوایل کودکی عبور نمی کنند، با احتمال بیشتری بروز پیدا می کند. سابقه ی تروما یا حادثه، از جمله تروما های مرتبط با غذا مانند پریدن غذا در گلو و خفگی، می تواند در ایجاد این اختلال نقش داشته باشد. کودکان دچار اختلال نقص توجه، اوتیسم یا اختلالات اضطراب یا ناتوانی های ذهنی، ریسک بیشتری برای ابتلا به ARFID دارند.

ARFID چگونه سلامت و تندرستی را تحت تاثیر قرار می دهد

کودکان نوپای مبتلا به ARFID، که اغلب عادت های سخت گیرانه ی غذا خوردن را از ابتدای کودکی به طور شدید نشان می دهند، ممکن است در مرحله ی گذار از غذا های تک جزیی به غذا های ترکیبی با مشکل مواجه شوند و از امتحان غذا های جدید سرباز زده و دریافت کالری و مواد مغذیشان محدود می گردد.

سو تغذیه و مشکلات گوارشی، تاخیر رشد و عدم رشد در کودکان و کاهش وزن در بزرگسالان رایج است. کودکان کوچک تر ممکن است کاهش وزن نداشته باشند، اما آن ها نیز وزن لازم برای رشد کافی را به دست نمی آورند. کم بودن وزن نسبت به قد در کودکان، آن ها را در معرض خطر مشکلات پزشکی دیگر قرار می دهد.

معیارهای DMS-5 برای اختلال اجتناب محدودیت غذا

A. مختل شدن خورد (eating) یا خوراک (خوراندن، feeding)، (مثلاً، بی علاقگی ظاهری به خوردن یا غذا؛ امتناع از خوردن به علت ویژگی های حسی غذا، مثل رنگ، بو، طعم؛ نگرانی درباره پیامدهای منفی خوردن)، که با عدم تأمین نیازهای بدن به مواد مغذی و/یا انرژی به طور دائم نشان داده می شود. و با یک مورد (یا بیشتر) از موارد زیرمرتبط است:

• ۱. کاهش وزن شدید (در مورد کودکان، اضافه نشدن وزن یا رشد ناکافی)؛
• ۲. سوءتغذیه قابل توجه؛
• ۳. وابستگی به تغذیه روده ای (وریدی) یا خوردن مکمل های غذایی؛
• ۴. اختلال شدید در عملکرد روانی – اجتماعی.

B. این اختلال را نمی توان به کمبود غذای قابل مصرف یا آداب و رسوم فرهنگی – اجتماعی که خوردن بعضی غذاها را نفی میکند نسبت داد.

C. فقط در هنگام ابتلا به پی اشتهایی یا پراشتهایی عصبی رخ نمیدهد و شواهد نشان نمیدهد که در نحوه تجربه فرد از وزن یا شکل بدن خود اختلالی به وجود آمده باشد.

D. اختلال روانی یا جسمی دیگری توجیه بهتری برای آن نباشد.

تشخیص اختلال اجتناب یا محدودیت غذا

عوامل تشخیصی طبق DSM5 شامل موارد زیر می باشد:

• کودکان مقدار زیادی از وزن خود را از دست می دهند یا نمی توانند وزن متناسب با سن خود را داشته باشند
• کمبود مواد مغذی به طرز قابل توجهی آشکار است
• برای رسیدن مواد مغذی به فرد، مکمل های خوراکی یا تغذیه ی وریدی الزامی است (به طور مثال: کودکانی که رشد مناسب ندارند و بزرگسالانی که به تغذیه لوله ای نیاز دارند در حالیکه به هیچ عارضه پزشکی مبتلا نیستند)
• عارضه ی فرد باعث اختلال در عملکرد اجتماعی-روانی او شود.

درمان اختلال اجتناب یا محدودیت غذا

درمان اختلال اجتناب یا محدودیت غذایی معمولاً متناسب با نیازهای فرد، بر اساس ماهیت خاص مشکلاتی که فرد متحمل می شود و آنچه در نظر گرفته می شود و برای حل این مشکلات است، انجام می شود. در اکثر مواقع، درمان می تواند در شرایط سرپایی انجام شود.

درمان می تواند شامل درمان مبتنی بر خانواده (برای جوانان) یا درمان شناختی رفتاری باشد. و گاهی اوقات ممکن است داروهایی اغلب برای کمک به اضطراب پیشنهاد شود.سلامت جسمی فرد نیز باید توسط پزشک مراقبت های اولیه یا متخصص اطفال کنترل شود. درمان همچنین ممکن است شامل مدیریت تغذیه از طریق یک متخصص تغذیه و کمک به مشکلات حسی باشد.

اختلال نشخوار و نکات مهم در مورد آن